Download conquista e romanización de hispania

CONQUISTA E
ROMANIZACIÓN DE
HISPANIA
Latín II
Proxecto Quirón
ÍNDICE
Introducción
– Hispania
– Pobos da península ibérica e primeiros colonizadores
A conquista romana de Hispania
–
–
–
–
–
–
–
Causas
Fases da conquista
O dominio cartaxinés e o tratado do Ebro
Hispania, escenario da segunda guerra púnica
Cambio da estratexia romana. Revoltas lusitanas e celtíberas
Hispania, escenario das guerras civís
Final da conquista: guerras cántabro-astures
Romanización
–
–
–
–
–
–
Definición
Axentes
O exército
Organización político-administrativa
Urbanización
Redes de comunicación
Introducción
Hispania
– Lugar misterioso de lendarias riquezas
– Terra das Hespérides, de Xerión e o seu rabaño
Pobos da península ibérica e primeiros colonizadores
– Variada gama étnica resultado dun proceso milenario
– Pobos mediterráneos (sur, levante)
urbanos, dedicados á agricultura, gandeiría e pesca, metalurxia e ouriveiría e ó
comercio.
– Pobos indoeuropeos (celtas) (norte, oeste e meseta)
+ illados, + primitivos; organizados en tribos, dedicados á agricultura e o pastoreo
– Primeiros colonizadores: fenicios (sur), gregos (nordeste), cartaxineses (levante)
vivían en cidades, novas técnicas de cultivo e industrialización, escritura, moeda, pesos
e medidas, + comercio
''The Garden of the
Hesperides' c 1892',
by Frederic
Leighton (18301896)
Garden of Hesperides, de Antonio Roybal.
Hercules and Geryon
Behind Hercules
Athena and Iolaus chat
beside the dying
Eurytion.
The grieving woman
behind Geryon may be
his mother Kallirrhoe.
Note the shield devices:
Athena's Gorgoneum,
Geryon's an octopus
and a flying pig.
Euphronius Painter,
from Vulci (c. 510-500
BCE)
No seu décimo traballo, Heracles enfrontouse a Xerión,
monstro de tres corpos unidos pola cintura. Despois de matalo
cunhca frecha, rouboulle as reses e conduciunas dende Cádiz
ata Micenas.
A conquista romana de Hispania
Causas:
– primeiramente atacar as forzas cartaxinesas
– + adiante fonte de recursos económicos
Fases da conquista
– 1º: Terras orientais e meridionais (+ fácil)
– 2º: Centro e oeste (tras longas guerras)
– 3º: Norte (+ pobres e illadas) > comezos do imperio
O dominio cartaxinés e o tratado do Ebro.
– Trala perda de Sicilia, Córcega e Cerdeña na 1ª guerra púnica, Cartago desembarca
en Hispania.
– 226 a.C.: tratado do Ebro: Roma e Cartago marcan o límite no río Ebro para a
dominación cartaxinesa en Hispania con Amílcar Barca e o seu xenro Asdrúbal á
fronte do exército.
– 219 a.C.: Aníbal destrúe Sagunto (aliada de Roma) > Roma declara guerra a Cartago.
– Aníbal cruza os Pirineos > o senado envía a Publio Cornelio e Cneo Escipión (218
a.C. desembarco en Ampurias)
Hispania, escenario da segunda guerra púnica
– Tarraco base romana. As lexións chegan ata o Guadalquivir.
– Os cartaxineses reaccionan e os irmáns Escipións morren no campo de batalla.
– Chegada de Publio Cornelio Escipión. Ataca Cartago Nova, minas de Castulo
(Linares), Baecula (Bailen), Ilipa (Alcalá del Río), Gades. > Fin da presencia
cartaxinesa na península.
Cambio da estratexia romana. Revoltas lusitanas e celtíberas
– O exército romano pasa de exército de liberación a exército de ocupación
(recursos económicos)
– 197 a.C.:
Provincialización > Hispania Citerior e Hispania Ulterior
Pago dun tributo por parte da poboación
– 154 a.C.:
revoltas dos lusitanos (Viriato) e celtiberos (Numancia).
As lexións chegan xa ata ó val do Miño no oeste e o río Douro (norte).
Hispania, escenario das guerras civís
– 83 a.C.: Sertorio, gobernador da H. Citerior > rebelde contra o dictador Sila.
– O seu exército sucumbe ante Cneo Pompeio e Q. Cecilio Metelo. Sertorio é
asasinado.
– 61 a.C.: César, pretor da H. Ulterior. Tralas campañas lusitanas chega a
Brigantium. (A Coruña) Elixido cónsul, pacta un triunvirato con Craso e Pompeio.
– A alianza rómpese > nova guerra civil entre César e Pompeio. César derrota as
lexións pompeianas en Ilerda (Lleida) e Munda (Montilla).
Final da conquista: guerras cántabro-astures
– Octavio Augusto e Agrippa: 19 a.C. derrotan ós cántabros e ástures.
– Despois de 2 séculos (218-19 a.C.) > toda Hispania está sometida.
Romanización
Asimilación por parte da poboación indíxena dos modos de vida
romanos
Axentes: exército, organización político-administrativa, rede viaria,
urbanización
O exército
– 1º sometemento > despois destacamentos de vixiancia e supervisión
– Unha vez organizado o territorio > as lexións perdían a súa primordial
función militar
– Soldados licenciados (emeritus) > fundación de coloniae
– Alistamento de tropas auxiliares formadas por indíxenas
Organización político-administrativa
– División en provinciae: 1 praetor, 1 legio, auxilia
– Quaestor (finanzas), legati / tribuni militum (exército), cohors amicorum
(consello civil )
– Fases da provincialización:
197 a.C.: Hispania Citerior e Ulterior
Augusto: Tarraconensis, Lusitania e Baetica.
Finais do s. III d.C: Tarraconensis, Cartaginiensis, Baetica, Lusitania e
Gallaecia.
– Frecuentes abusos do poder absolutos dos gobernadores (praetores)
Fases da provincialización
197 a.C
A Hispania de Augusto
s.I a.C.
Finais s. III.
Urbanización
– Cidade fundamental no mundo romano
– Fundación de novas cidades (norte, centro) e reorganización das
antigas (sur, este)
– Coloniae: poboacións de nova creación por cidadán romanos ou
itálicos, con sistemas políticos que imitaban o de Roma
– Municipios: (munus = tributo):
cidades indíxenas adaptadas ó réxime político administrativo romano.
Suxeitas ó pago do tributo e obrigadas á axuda militar.
Os seus habitantes posuían o dereito de cidadanía
Ordo decurionum (100 membros): asembleas autónomas de colonias e
municipios, equivalentes ó senado
Rede de comunicacións
– 1º > fines bélicos > facilitar a administración > transporte de materias
primas
– Reforzo de portos e construcción de faros
– Intensa actividade comercial
Aceite da Baetica
Lá e cabalos de Celtiberia
Ouro do Bierzo
Prata de Castulo (Linares)
Salazóns e garum de Gades
Obras de arte, cerámica, xoias, perfumes que chegaban de Roma...
Ánforas
con
garum
atopadas
en
Pompeia