Download Formulación

Document related concepts

Nomenclatura química de los compuestos inorgánicos wikipedia , lookup

Compuesto inorgánico wikipedia , lookup

Oxácido wikipedia , lookup

Hidruro de carbonilo metálico wikipedia , lookup

Hipoclorito wikipedia , lookup

Transcript
FORMULACIÓN INORGÁNICA
TEMA 2
Pág. 254 libro (Unidad 12)
CLASES DE FÓRMULAS QUÍMICAS
Clases de fórmulas químicas
• Fórmula empírica
– Expresa relación mínima en la que los átomos o iones están
presentes en la fórmula
– Ej; SiO2
• Fórmula molecular
– Indica el número de átomos de cada elemento que están presentes
en la molécula. Ej; CO2, N2O4
• Fórmula desarrollada
– Representación que indica la forma de unión de los átomos
• Fórmula estereoquímica
– Indica la disposición de los enlaces de una sustancia en el espacio
Nos centraremos en los compuestos inorgánicos,
estudiando la fórmula empírica o molecular
Clases de fórmulas químicas
• EJEMPLO FÓRMULA MOLECULAR
NÚMERO DE OXIDACIÓN
Nº de oxidación de un elemento
• Concepto
– Número entero que representa el nº de electrones que un
átomo pone en juego cuando forma un compuesto
determinado
– También se puede definir como la carga aparente con la que
dicho elemento está funcionando en el compuesto
– Representa una capacidad de combinación
– Un mismo elemento puede tener varios números de oxidación
– Se escribe sobre el símbolo, y se indica con un número positivo
(+n) o negativo (-n)
– Ejemplo +1 -1
• NaCl  NaCl. Nº oxidación Na; +1. Nº oxidación Cl; -1
+1 +6 -2
• H2SO4; H2SO4. Nº oxidación H; +1. Nº oxidación S; +6. Nº oxidación O; -2
Nº de oxidación de un elemento
• Nº de oxidación de principales elementos
– Para entender los nºs de oxidación, es recomendable dividir la
tabla periódica en metales y no metales
– Los no metales tienden a tener un nº de oxidación negativo (-n),
pues para cumplir la regla del octeto deben ganar electrones
– Los metales tienden a tener un nº de oxidación positivo (+n),
pues para cumplir la regla del octeto deben perder electrones
– Hay elementos que pueden actuar como metales y no metales
Nº de oxidación de un elemento
Nº de oxidación de un elemento
Nº de oxidación de un elemento
Determinación del número de oxidación
• El número de oxidación de un elemento (atómico o molecular)
es 0. Ej; N2
• El hidrógeno utiliza con los metales -1 y con los no metales +1.
• El oxígeno emplea comúnmente el nº de oxidación -2
• La suma de todos números de oxidación de una sustancia
neutra es 0.
• En un ion monoatómico el número de oxidación coincide con
la carga del ion. Ej; Na+, Cl• En un ion poliatómico, la suma de los números de oxidación
coinciden con la carga total del ion, positiva o negativa.
Nº de oxidación de un elemento
Determinación del número de oxidación
• Ejercicio. Determina el nº de oxidación de cada elemento en
las siguientes especies químicas:
– SO2
– ClO – H2O
– NaNO2
– AlCl3
– Cr2O3
– SiO32– HCl
4
ELEMENTOS E IONES MONOATÓMICOS.
FORMULACIÓN Y NOMENCLATURA
Elementos
Se refiere a los átomos de un mismo elemento que se unen
formando un compuesto químico
• En el caso de gases monoatómicos, como los gases nobles, sus
fórmulas coinciden con el símbolo del elemento (p.ej. He) y se
nombran con el nombre del elemento (p.ej. “Helio”).
• Para moléculas poliatómicas de un mismo elemento, se formulan
indicando el número de átomos.
– O2. Oxígeno molecular (nombre común). Dioxígeno (nombre
sistemático)
– O3. Ozono (nombre común). Trioxígeno (nombre sistemático)
Iones monoatómicos
• Iones positivos (cationes). Es el caso de los metales
– Formulación; Símbolo del ión y carga. Ej; Zn2+
– Nomenclatura; Palabra ion + nombre del elemento. Ej; Zn2+ ion cinc
• Si el elemento forma más de un ion diferente, indicamos el
número de oxidación entre paréntesis
• Ej; Cu+ Ion cobre (I). Cu2+ Ion cobre(II)
• Iones negativos (aniones). Forman aniones los no metales
– Formulación; Símbolo del ión y carga. Ej; P3– Nomenclatura; Palabra ion + nombre del elemento con la
terminación –uro. Ej; P3- ion fosfuro
– En algunos casos la nomenclatura se modifica, como en el caso del
anión del oxígeno; O2- ion óxido
COMBINACIONES BINARIAS
FORMULACIÓN Y NOMENCLATURA
Combinaciones binarias
• Compuestos binarios; formados por la combinación de 2
elementos
• Tipos:
1. Combinaciones con oxígeno
• Oxígeno con Metal (óxidos metálicos)
• Oxígeno con No metal (óxidos no metálicos)
2. Combinaciones Metal + No Metal
3. Combinaciones con hidrógeno
• Hidrógeno con Metal (Hidruros metálicos)
• Hidrógeno con No Metal (Hidruros no metálicos)
1. Combinaciones con oxígeno. Óxidos metálicos
Formulación M2Om Ej; Fe2O3
- A la izquierda el elemento menos electronegativo y con nº de
oxidación positivo (m), en este caso el Metal
- A la derecha el oxígeno (número de oxidación negativo, -2)
Nomenclatura. 3 formas:
- Sistemática (IUPAC)
- Prefijo numeral (mono, di, tri, tetra, penta, hexa, hepta)-óxido de
prefijo numeral (mono, di, tri, etc.)-nombre del metal
- Ej: trióxido de dihierro
- Stock
- Óxido de “nombre del metal”. Si el metal tiene varios número de
oxidación, se indica el nº de oxid. entre paréntesis.
- Ej; óxido de hierro (III)
- Tradicional
- Óxido + “nombre del metal”-ico/oso. Si el metal presenta su mayor nº
de oxid., o es único, se emplea –ico. Si es el menor, -oso
- Ej; óxido férrico
2. Combinaciones con oxígeno. Óxidos no metálicos
Formulación N2On Ej; Cl2O3
- A la izquierda el No Metal, que actúa con nº de oxidación positivo (+n)
- A la derecha el oxígeno (número de oxidación negativo, -2)
Nomenclatura. 3 formas:
- Sistemática (IUPAC) (IGUAL QUE ÓXIDOS METÁLICOS)
- Prefijo numeral (mono, di, tri, tetra, penta, hexa, hepta)-óxido de prefijo
numeral (mono, di, tri, etc.)-nombre del no metal
- Ej: trióxido de dicloro
- Stock (IGUAL QUE ÓXIDOS METÁLICOS)
- Óxido de “nombre del no metal”. Si el metal tiene varios número de
oxidación, se indica el nº de oxid. entre paréntesis.
- Ej; óxido de cloro (III)
- Tradicional
- Anhídrido+ “nombre del no metal”-ico/oso. Si el no metal presenta dos
nºs de oxidación, se nombra con ico y oso.
- Si presenta 3 nºs de oxidación, el menor será Anhídrido hipo-no metal-oso.
- Si presenta 4 nºs de oxidación, el mayor será Anhídrido per-no metal-ico y
el menor Anhídrido hipo-no metal-oso
- Ej; anhídrido cloroso
2. Combinaciones Metal + No Metal
Formulación MnNm Ej; Ni2Se3
- A la izquierda el Metal, que actúa con nº de oxidación positivo (+m)
- A la derecha el No Metal, que actúa con nº de oxidación negativo (-n), que
es único por elemento
Nomenclatura. 3 formas:
- Sistemática (IUPAC)
- Prefijo numeral (mono, di, tri, tetra, penta, hexa, hepta)-nombre del no
metal-uro
- Ej: triseleniuro de diníquel
- Stock
- Nombre del no metal-uro de “nombre del metal”. Si el metal tiene varios
número de oxidación, se indica el nº de oxid. entre paréntesis.
- Ej; seleniuro de níquel (III)
- Tradicional
- Nombre del no metal-uro + nombre del metal-ico/oso. Si el metal
presenta su mayor nº de oxid., o es único, se emplea –ico. Si es el menor, oso
- Ej; seleniuro niquélico
3. Combinaciones con hidrógeno. Hidruros metálicos
Formulación MHm Ej; PbH4
- A la izquierda el Metal, que actúa con nº de oxidación positivo (+m)
- A la derecha el Hidrógeno, que actúa con nº de oxidación -1
Nomenclatura. Es prácticamente igual a óxidos no metálicos, teniendo
en cuenta que el no metal en este caso es el hidrógeno. 3 formas:
- Sistemática (IUPAC)
- Prefijo numeral (mono, di, tri, tetra, penta, hexa, hepta)-hidruro de
“nombre del metal” Ej: tetrahidruro de plomo
- Stock
- Hidruro de “nombre del metal”. Si el metal tiene varios número de
oxidación, se indica el nº de oxid. entre paréntesis.
- Ej; Hidruro de plomo (IV)
- Tradicional
- Hidruro + nombre del metal-ico/oso. Si el metal presenta su mayor nº
de oxid., o es único, se emplea –ico. Si es el menor, -oso
- Ej; Hidruro plúmbico
3. Combinaciones con hidrógeno. Hidruros no metálicos
Hidruros de F, Cl, Br, I, S. Se, Te (Hidrácidos)
Formulación HnN Ej; H2S
- A la izquierda el Hidrógeno, que actúa con nº de oxidación +1
- A la derecha el No Metal, que actúa con nº de oxidación negativo(-n)
Nomenclatura. 2 formas:
- Sistemática (IUPAC)
- nombre del no metal-uro + “de hidrógeno” Ej: sulfuro de hidrógeno
- En disolución acuosa
- “Ácido” + nombre del no metal-”hídrico”
- Ej; ácido sulfhídrico
3. Combinaciones con hidrógeno. Hidruros no metálicos
Hidrógeno con otros no metales (B, C, Si, N, P, As y O)
Formulación NHn Ej; SbH3
- A la izquierda el No Metal, que actúa con nº de oxidación positivo
(+n)
- A la izquierda el Hidrógeno, que actúa con nº de oxidación -1
Nomenclatura. 2 formas:
- Sistemática (IUPAC)
- “Prefijo numeral-hidruro” + “de” + nombre del no metal Ej: trihidruro
de antimonio
- Nombre común
-
Estibina (SbH3)
Fosfina(PH3)
Metano(CH4)
Silano (SiH4)
Arsina (AsH3)
Amoníaco (NH3)
Combinaciones binarias
• Ejercicio. Formula los siguientes compuestos
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
Óxido de cobre (II)
Óxido cúprico
Dióxido de plomo
Óxido de diyodo
Óxido de fósforo (V)
Anhídrido nítrico
Hidruro de estaño (II)
Hidruro ferroso
Fosfina
Trihidruro de arsénico
Fluoruro de hidrogeno
Ácido clorhídrico
Tribromuro de hierro
Nitruro de bario
Cloruro de cobre (II)
Telururo cúprico
Combinaciones binarias
• Ejercicio. Formula los siguientes compuestos
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
Óxido de cobre (II). CuO
Óxido cúprico. CuO
Dióxido de plomo PbO2
Óxido de diyodo I2O
Óxido de fósforo (V) P2O5
Anhídrido nítrico N2O5
Hidruro de estaño (II) SnH2
Hidruro ferroso FeH2
Fosfina PH3
Trihidruro de arsénico AsH3
Fluoruro de hidrogeno HF
Ácido clorhídrico HCl
Tribromuro de hierro FeBr3
Nitruro de bario Ba3N2
Cloruro de cobre (II) CuCl2
Telururo cúprico CuTe
Combinaciones binarias
• Ejercicio. Nombra los siguientes compuestos
1. HI
2. H2S
3. Na2S
4. MgBr2
5. CH4
6. SiH4
7. NaH
8. PbH2
9. Br2O
10. P2O3
11. SO3
12. Ni2O3
13. Cs2O
14. BaO
Fórmula
Sistemática
Stock
Clásica (tradicional)
Otra
HI
Yoduro de hidrógeno
-
-
Ácido
yodhídrico
H2S
Sulfuro de hidrógeno
-
-
Ácido
sulfhídrico
Na2S
Sulfuro de disodio
Sulfuro de sodio
Sulfuro sódico
-
MgBr2
dibromuro de magnesio
Bromuro de magnesio
Bromuro magnésico
-
CH4
Tetrahidruro de carbono
.
.
Metano
SiH4
Tetrahidruro de silicio
-
-
Silano
NaH
Hidruro de sodio
Hidruro de sodio
Hidruro sódico
-
PbH2
Dihidruro de plomo
Hidruro de plomo (II)
Hidruro plumboso
-
Br2O
Óxido de dibromo
Óxido de bromo (I)
Anhídrido hipobromoso
-
P2O3
Trióxido de difósforo
Óxido de fósforo (III)
Anhídrido fosforoso
-
SO3
Trióxido de azufre
Óxido de azufre (VI)
Anhídrido sulfúrico
-
Ni2O3
Trióxido de diníquel
Óxido de níquel (III)
Óxido niquélico
-
Cs2O
Óxido de dicesio
Óxido de cesio
Óxido césico
-
BaO
Óxido de bario
Óxido de bario
Óxido bárico
-
HIDRÓXIDOS
FORMULACIÓN Y NOMENCLATURA
HIDRÓXIDOS
Se forman por la combinación del anión hidróxido (OH-), con un catión
metálico Mm+
Formulación M(OH)m Ej; Sn(OH)2
- A la izquierda el Metal, que actúa con carga positiva (m+)
- A la derecha el Anión Hidróxido, que actúa con carga negativa(-1), que es
único por elemento
Nomenclatura. 3 formas:
- Sistemática (IUPAC)
- Prefijo numeral (mono, di, tri, tetra, penta, hexa, hepta)-hidróxido “de”
nombre del metal
- Ej: Dihidróxido de estaño
- Stock
- Hidróxido de “nombre del metal”. Si el metal tiene varios número de
oxidación, se indica el nº de oxid. entre paréntesis.
- Ej; Hidróxido de estaño (II)
- Tradicional
- Hidróxido + nombre del metal-ico/oso. Si el metal presenta su mayor nº
de oxid., o es único, se emplea –ico. Si es el menor, -oso
- Ej; Hidróxido estannoso
Hidróxidos
• Ejercicio. Formula los siguientes compuestos
– Hidróxido de calcio
– Hidróxido de estaño (II)
– Trihidróxido de hierro
– Hidróxido de estroncio
– Hidróxido cádmico
– Hidróxido mercúrico
– Dihidróxido de plomo
– Hidróxido niqueloso
Hidróxidos
• Ejercicio. Formula los siguientes compuestos
– Hidróxido de calcio Ca(OH)2
– Hidróxido de estaño (II) Sn(OH)2
– Trihidróxido de hierro Fe(OH)3
– Hidróxido de estroncio Sr(OH)2
– Hidróxido cádmico Cd(OH)2
– Hidróxido mercúrico Hg(OH)2
– Dihidróxido de plomo Pb(OH)2
– Hidróxido niqueloso Ni(OH)2
Hidróxidos
• Ejercicio. Nombra los siguientes compuestos
– NaOH
– Ca(OH)2
– Fe(OH)2
– Sn(OH)4
– Pb(OH)2
– Zn(OH)2
– Al(OH)3
– Cd(OH)2
– KOH
– Ni(OH)3
– CuOH
Fórmula
Sistemática
Stock
Clásica (tradicional)
NaOH
Hidróxido de sodio
Hidróxido de sodio
Hidróxido sódico
Ca(OH)2
Dihidróxido de calcio
Hidróxido de calcio
Hidróxido cálcico
Fe(OH)2
Dihidróxido de hierro
Hidróxido de hierro (II)
Hidróxido ferroso
Sn(OH)4
Tetrahidróxido de estaño
Hidróxido de estaño (IV)
Hidróxido estánnico
Pb(OH)2
Dihidróxido de plomo
Hidróxido de plomo (II)
Hidróxido plumboso
Zn(OH)2
Dihidróxido de cinc
Hidróxido de cinc
Hidróxido cíncico
Al(OH)3
Trihidróxido de aluminio
Hidróxido de aluminio (III)
Hidróxido alumínico
Cd(OH)2
Dihidróxido de cadmio
Hidróxido de cadmio
Hidróxido cádmico
KOH
Hidróxido de potasio
Hidróxido de potasio
Hidróxido potásico
Ni(OH)3
Trihidróxido de níquel
Hidróxido de níquel (III)
Hidróxido niquélico
Hidróxido de obre
Hidróxido de cobre (I)
Hidróxido cuproso
CuOH
ÁCIDOS OXOÁCIDOS
FORMULACIÓN Y NOMENCLATURA
OXOÁCIDOS
• Compuestos ternarios, formados por la combinación de H (nº de
oxidación +1), O (nº de oxid. -2) y un elemento no metálico (X), pero
también puede ser un metal de transición como Cr, Mn, etc., con
número de oxidación positivo
• Pueden obtenerse a partir del correspondiente anhídrido y
sumarles agua
– Ej; Cl2O5 (Anhídrido clórico) +H2O  H2Cl2O6 HClO3 ácido (meta)clórico.
HaXbOc
- A la izquierda el Hidrógeno, que actúa con nº de oxidación positivo
(+1)
- A la derecha el Oxígeno, que actúa con nº de oxidación negativo (-2)
- Entre oxígeno e hidrógeno, se sitúa el elemento no metálico, o el
metal de transición (X)
OXOÁCIDOS (Continuación)
Nomenclatura. Tradicional o clásica
– Se nombran como el anhídrido de partida cambiando la
palabra “anhídrido” por ácido:
- Ácido + “nombre del no metal”-ico/oso. Si el no metal
presenta dos nºs de oxidación, se nombra con ico y oso.
- Si presenta 3 nºs de oxidación, el menor será Ácido hipo-no
metal-oso.
- Si presenta 4 nºs de oxidación, el mayor será Ácido per-no
metal-ico y el menor Ácido hipo-no metal-oso
OXOÁCIDOS (Continuación)
Nomenclatura. Tradicional o clásica
– El prefijo di- se utiliza cuando el nº de átomos del elemento
central es el doble de lo esperado.
• Ej: H2SO4 ácido sulfúrico // H2S2O7 ácido disulfúrico
– A algunos elementos se le añade los prefijos meta-, orto- y
piro– Forma meta: 1 anhídrido + 1 molécula de agua
– Forma orto: 1 ácido + 1 molécula de agua
– Forma piro (es equivalente al prefijo di-):
» Si el nº de oxid es par : 2 x ácido meta – 1 molécula
de agua
» Si el nº de oxid es impar: 2 x ácido meta + 1
molécula de agua
(P, As, Sb) Meta, piro y orto // Si, B  Meta, orto // S, Cr 
(meta), di)
OJO!!! Si no nos indican ningún prefijo, asumimos que se
refieren a la forma “orto”, salvo en el caso del S y Cr que cuando
no se menciona nada se refieren a “meta”
OXOÁCIDOS (Continuación)
Nomenclatura. Sistemática (IUPAC)
- Se lee de derecha a izquierda, comenzando por “prefijo numeral-oxo +
no metal–ato (indicando nº de oxid del no metal o metal de transición
entre paréntesis) + de hidrógeno.
- Aquí no aparece ni meta, ni piro ni orto, pero sí puede aparecer la
terminación de di, si el átomo central lleva un 2
- El hidrógeno no lleva prefijo
OXOÁCIDOS
1. Formulamos el anhídrido de ese ácido
2. Añadimos tanta moléculas de agua como te indique el nombre:
• Si lleva delante la palabra meta, añado una molécula de agua
• Si lleva delante la palabra orto añado al ácido + una molécula de agua
• Si lleva delante la palabra piro (o “di”), si el nº de oxid es par : 2 x ácido
meta – 1 molécula de agua. Si el nº de oxid es impar: 2 x ácido meta +
agua
Ejemplo: Ácido hipoyodoso
1. Formulo el anhídrido hipoyodoso; I2O
2. Añado una molécula de agua; H2O + I2O H2I2O2  HIO
Ejemplo: Ácido ortofosfórico
1. Formulo el anhídrido fosfórico; P2O5
2. Añado una molécula de agua; H2O + P2O5  H2P2O6  HPO3
3. Al ácido anterior, le añado otra molécula de agua; H2O + HPO3 
H3PO4
OXOÁCIDOS
1. Formulamos el anhídrido de ese ácido, sabiendo el nº de
oxidación del no metal o metal de transición
2. Añadimos tanta moléculas de agua hasta que el nº de oxígenos
coincida con el que indica el prefijo numeral (seguido de ”-oxo”)
3. En el caso concreto que aparezca el prefijo “di” delante de oxo,
entonces aplicamos la teoría vista anteriormente: si el nº de oxid
es par : 2 x ácido meta – 1 molécula de agua. Si el nº de oxid es
impar: 2 x ácido meta + 1 molécula de agua
Ejemplo: Tetraoxosulfato (VI) de hidrógeno
1. Formulo el anhídrido que forma el azufre con nº de oxidación
+6; SO3
2. Añado tantas moléculas de agua hasta tener un ácido con 4
átomos de oxígeno (“tetraoxo”); H2O + SO3  H2SO4
Oxoácidos
• Ejercicio. Formula los siguientes compuestos
1. Ácido hipoyodoso
2. Ácido fosforoso
3. Ácido fosfórico
4. Ácido ortofosfórico
5. Ácido hipobromoso
6. Tetraoxosulfato (VI) de hidrógeno
7. Tetraoxoyodato (VII) de hidrógeno
8. Ácido nítrico
9. Ácido selenioso
10. Trioxofosfato (III) de hidrógeno
11. Tetraoxotelurato (VI) de hidrógeno
Oxoácidos
• Ejercicio. Formula los siguientes compuestos
1. Ácido hipoyodoso HIO
2. Ácido fosforoso H3PO3
3. Ácido fosfórico H3PO4
4. Ácido ortofosfórico H3PO4
5. Ácido hipobromoso HBrO
6. Tetraoxosulfato (VI) de hidrógeno H2SO4
7. Tetraoxoyodato (VII) de hidrógeno HIO4
8. Ácido nítrico HNO3
9. Ácido selenioso H2SeO3
10. Trioxofosfato (III) de hidrógeno H3PO3
11. Tetraoxotelurato (VI) de hidrógeno H2TeO4
Oxoácidos
• Ejercicio. Nombra los siguientes compuestos
1. HClO4
2. HBrO3
3. HIO
4. H2SO3
5. H2SO4
6. H2SeO3
7. H2SeO4
8. H2TeO3
9. H3PO3
10. H3PO4
11. H3AsO3
12. H3AsO4
13. H3SbO3
14. H3SbO4
15. H2CO3
Fórmula
Sistemática
Clásica (tradicional)
HClO4
Tetraoxoclorato (VII) de hidrógeno
Ácido perclórico
HBrO3
Trioxobromato (V) de hidrógeno
Ácido brómico
Oxoyodato (I) de hidrógeno
Ácido hipoyodoso
H2SO3
Trioxosulfato (IV) de hidrógeno
Ácido sulfuroso
H2SO4
Tetraoxosulfato (VI) de hidrógeno
Ácido sulfúrico
H2SeO3
Trioxoseleniato (IV) de hidrógeno
Ácido selenioso
H2SeO4
Tetraoxoseleniato (VI) de hidrógeno
Ácido selénico
H2TeO3
Trioxotelurato (IV) de hidrógeno
Ácido teluroso
H3PO3
Trioxofosfato (III) de hidrógeno
Ácido (orto)fosforoso
H3PO4
Tetraoxofosfato (V) de hidrógeno
Ácido (orto)fosfórico
H3AsO3
Trioxoarseniato (III) de hidrógeno
Ácido arsenioso
Trioxofosfato (V) de hidrógeno
Ácido metafosfórico
H3AsO4
Tetraoxoarseniato (V) de hidrógeno
Ácido arsénico
H3SbO3
Trioxoantimoniato (III) de hidrógeno
Ácido antimonioso
H2CO3
Trioxocarbonato (IV) de hidrógeno
Ácido carbónico
HIO
HPO3
OXOANIONES
– Los oxoácidos, al disolverse en agua, se disocian y dan
cular a un anión (oxoanión)
• Ej: H2SO4  SO42- + H+
– Para nombrarlos, se sustituye la palabra ácido por “ión”,
la terminación “-oso” por “-ito”, y la terminación “-ico”
por “-ato”
– Otros posibles prefijos del ácido como “per-”, “di-”, “orto”, “meta-”, etc., se mantienen en el oxoanión
– Ej: H2SO4 Ácido sulfúrico // SO42- Ión sulfato
SALES TERNARIAS
FORMULACIÓN Y NOMENCLATURA
OXISALES
• Son sales ternarias que proceden de la reacción de un
hidróxido con un oxoácido
• Los átomos de hidrógeno del ácido se sustituyen por átomos
del metal del hidróxido
Ej: NaOH + HClO4  NaClO4
• Químicamente se puede entender como la unión de un catión
metálico (Ej; Na+) y de un anión (Ej; (ClO4)-)
OXISALES
• Nomenclatura. Clásica (tradicional)
– Se respetan las terminaciones del oxoácido original (per-, meta-,
hipo-, etc.)
– Si el metal tiene más de un número de oxidación, se expecifica el nº
de oxid. que está empleando entre paréntesis
– Ej: Fe(IO)2 Hipoyodito de hierro (II) (hipoyodito ferroso) // Fe(IO)3
Hipoyodito de hierro (III) (hipoyodito férrico)
OXISALES
• Nomenclatura. Sistemática
Se debe indicar el nº de oxidación del metal entre paréntesis (si
tiene más de uno), además del nº de oxid del no metal
Ejemplos:
– Fe(IO)2 Bis-oxoyodato (I) de hierro (II)
– Zn(ClO)2 Bis-oxoclorato (I) de zinc
– Fe3(PO4)2 Bis-tetraoxofosfato (V) de hierro (III)
OJO!!! EN LA SISTEMÁTICA SIEMPRE SE ACABA EN –ATO,
PORQUE SE INDICA EL Nº DE OXIDACIÓN ENTRE
PARÉNTESIS. ES EN LA CLÁSICA O TRADICIONAL CUANDO
APARECE LA TERMINACIÓN –ITO (PARA-OSO) Y –ATO
(PARA –ICO)
OXISALES
Formulación
• Si el nombre nos lo dan en la nomenclatura clásica:
(Ej; peryodato de bario)
- Formulo el ión negativo de la especie
1.
2.
3.
-
Saco el anhídrido inicial. Ej; anh. Peryódico I2O7
Formulo el ácido de ese anh. Ej; Ac. Peryódico HIO4
Le quito los átomos de hidrógeno para formular el ión. Ej: IO4-
Formulo el ión positivo de la especie, correspondiente al
catión metálico. Ej; Ba2+
Formulo la especie resultante de la unión entre el catión y el
anión. Ej; Ba2+ + IO4-  Ba(IO4)2
OXISALES
Formulación
• Si el nombre nos lo dan en la nomenclatura sistemática
(Ej; bis-trioxoclorato(V) de calcio
- Formulo los elementos de la especie de derecha a izquierda,
empezando por el oxígeno. Ej; Ca Cl O
- Pongo el número de átomos del oxígeno (lo indica el
nombre), y si el anión es bis, tris, etc. Ej; Ca (ClO3)2
- Saco la carga del anión, a partir de una ecuación en la que
conozco los número de oxidación del resto de elementos del
anión: Ej; Cax(ClO3)2 (ClO3)x  x=-1  (ClO3)1- Sabiendo el anión y el catión, y sus respectivas cargas,
formulo la especie
Ej; (ClO3)1- + Ca2+  Ca(ClO3)2
SALES ÁCIDAS
SALES ÁCIDAS
• Proceden de la sustitución parcial de los átomos de
hidrógeno de los oxisales
• Se nombra igual que los oxoácidos, añadiendo el prefijo
“hidrógeno-” o “dihidrógeno-” al nombre del anión.
Ej: KHSO3 ; hidrogenosulfito de potasio
Cu(HSO4)2; hidrogenosulfato de cobre (II)
Mg(H2PO4)2 ;dihidrogenofosfato de magnesio
• Para formular, hay que formular la oxisal, y luego añadir
tantos hidrógenos como indique el nombre
Sales
• Ejercicios. Actividades 26 y 27 del libro, pág. 265
Fórmula
KClO
Cu(BO2)2
Al2(SO4)3
LiClO3
Ca5(IO6)2
ZnHPO4
Sc(H2PO4)3
Li2HBO3
(NH4)3PO4
Sistemática
Clásica (tradicional)
Otra
Fórmula
Sistemática
Clásica (tradicional)
Otra
Oxoclorato (I) de potasio
Hipoclorito de potasio
-
Cu(BO2)2
Bis-dioxoborato (III) de cobre (II)
ó Bis-dioxoborato de cobre (II)
Metaborato de cobre (II) o
Metaborato cúprico
-
Al2(SO4)3
Tris-tetraoxosulfato (VI) de
aluminio
Sulfato de aluminio
-
Trioxoclorato (V) de litio
Clorato de litio
-
Ca5(IO6)2
Hexaoxoyodato (VII) de calcio
Ácido ortoperyódico
(EXCEPCIÓN)
-
ZnHPO4
-
-
Hidrogenofosfato de
cinc
Sc(H2PO4)3
-
-
Dihidrogenofosfato de
escancio
Li2HBO3
-
-
Hidrogenoborato de
litio
Tetraoxofosfato (V) de amonio
Ortofosfato de amonio
-
KClO
LiClO3
(NH4)3PO4
Sales
• Ejercicios. Formula las siguientes sales
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Ortofosfato de germanio (II)
Hipoclorito de cesio
Fosfato de hierro (III)
Heptaoxodicromato (VI) de cobre (I)
Sulfito niqueloso
Hiponitrito de estroncio
Nitrato de plata
Seleniato de cadmio
Nitrato de cobre (II)
Tetraoxosulfato (VI) de sodio
Bis-trioxoclorato (V) de calcio
Dihidrogenofosfato de mercurio (II)
Hidrogenosulfito de potasio
Sales
• Ejercicios. Formula las siguientes sales
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Ortofosfato de germanio (II) Ge3(PO4)2
Hipoclorito de cesio CsClO
Fosfato de hierro (III) FePO4
Heptaoxodicromato (VI) de cobre (I) Cu2Cr2O7
Sulfito niqueloso NiSO3
Hiponitrito de estroncio Sr(NO)2
Nitrato de plata AgNO3
Seleniato de cadmio CdSO4
Nitrato de cobre (II) Cu(NO3)2
Tetraoxosulfato (VI) de sodio Na2SO4
Bis-trioxoclorato (V) de calcio Ca(ClO3)2
Dihidrogenofosfato de mercurio (II) Hg(H2PO4)2
Hidrogenosulfito de potasio KHSO3