Download Contidos mínimos das materias do Departamento de COMPOSICIÓN

CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
PROXECTOS DOCENTES
DO
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÓN
(Curso 2012-2013)
PLAN DE ESTUDOS LOXSE
1
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
Índice
Análise ............................................................................................................................ 3
Análise da música do século XX.....................................................................................22
Análise xeral ................................................................................................................. 42
Composición ................................................................................................................. 58
Contrapunto.................................................................................................................... 88
Fundamentos de electroacústica e informática musical .............................................. 103
Harmonía ......................................................................................................................123
Harmonización e arranxos.............................................................................................136
Informática musical ......................................................................................................146
Instrumentación e orquestración ...................................................................................154
Práctica harmónico-contrapuntística ............................................................................178
Taller de composición ………………………………………...……...………………185
2
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE - I
Departamento de Composición
Profesora: Sen docencia
Carácter da materia: Troncal. Análise é unha materia troncal teórico-práctica
colectiva de 4,5 créditos anuais.
DESCRICIÓN DA MATERIA
Estudo da obra musical a partir dos seus materiais constructivos e dos
diferentes criterios que interveñen na súa comprensión e valoración.
Coñecemento dos diferentes métodos analíticos, e a súa interrelación con outras
disciplinas. Fundamentos estéticos e estilísticos dos principais compositores,
escolas e tendencias da creación musical contemporánea.
OBXECTIVOS
Distinguir os diferentes materiais construtivos presentes nunha obra ou
fragmento musical.
Comprender a obra musical na súa totalidade a partir dos seus materiais
construtivos e da interrelación entre eles.
Coñecer e empregar os diferentes métodos analíticos e a súa interrelación con
outras disciplinas.
Asimilar e recoñecer as características distintivas estéticas e estilísticas dos
principais compositores, escolas e tendencias do Barroco.
Identificar auditivamente os contidos da programación.
CUADRIMESTRE 1º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
Elementos no Renacemento que anuncian o Barroco
Os madrigais
Arcadelt
Luca Marenzio
3
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE - I
Orlando di Lasso
Gesualdo
Madrigais de Monteverdi
A “Camerata de Bardi”.
Estilo antico e estilo novo
Características xerais do barroco
O ritmo barroco
A armonía barroca
O novo contrapunto
O baixo continuo
A instrumentación barroca
A ópera primitiva
A aria, o recitativo, o arioso, o coral, o duetto
O estilo recitativo
Jacopo Peri
Giulio Caccini
Óperas de Monteverdi
Cavalli, Antonio Cesti
A ópera bufa napolitana
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Análise de obras ou fragmentos identificando as distintas formas e estruturas
Análise de obras ou fragmentos identificando os procedementos armónico
contrapuntísticos e as notas estranas características do barroco
Análise de obras ou fragmentos identificando acordes e modulacións
Análise da frase musical e das súas divisións
Análise da relación música-texto
Análise do aspecto tímbrico da obra
Análise das dinámicas
Análise do ritmo da obra
Identificación auditiva dos elementos e procedementos estudados
Interpretación na aula de obras ou fragmentos barrocos
Lectura de bibliografía relacionada co barroco
4
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE - I
CUADRIMESTRE 2º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
J. S. Bach
Haendel
A cantata
O oratorio
A paixón
A música instrumental.
A orquesta barroca
A sonata monotemática
A sonata da chiesa e a sonata de camera, a dúo e a trío
A suite: as formas de danza.
Arcangelo Corelli
O principio concertante.
Antonio Vivaldi
O Concerto
O Concerto grosso
A invención, a fuga
Recursos contrapuntísticos típicos do barroco
Tocatas e fantasías organísticas.
Italia, Francia, Alemania
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Análise de obras ou fragmentos identificando as distintas formas e estruturas e
a relación cos outros parámetros da análise.
Análise de obras ou fragmentos identificando procedementos harmónicocontrapuntísticos e a relación cos outros parámetros da análise.
Análise de obras ou fragmentos identificando a frase musical (melodía), as súas
divisións e a relación cos outros parámetros da análise.
Análise de obras ou fragmentos identificando a dinámica e a relación cos
outros parámetros da análise.
Análise de obras ou fragmentos identificando a relación música-texto e a
relación cos outros parámetros da análise.
5
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE – I
Análise de obras ou fragmentos identificando o son, timbre e textura e a
relación cos outros parámetros da análise.
Análise do contexto sociocultural da obra (época, autor) e a relación cos
outros parámetros da análise.
Identificación auditiva dos elementos e procedementos estudados
Interpretación na aula de obras ou fragmentos barrocos
Lectura de bibliografía relacionada co barroco
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
1. Analizar obras ou fragmentos identificando as distintas formas e
estruturas e a relación cos outros parámetros da análise.
2. Analizar obras ou fragmentos identificando procedementos harmónicocontrapuntísticos e a relación cos outros parámetros da análise.
3. Analizar obras ou fragmentos identificando a frase musical (melodía),
as súas divisións e a relación cos outros parámetros da análise.
4. Analizar obras ou fragmentos identificando a dinámica e a relación cos
outros parámetros da análise.
5. Analizar obras ou fragmentos identificando a relación música-texto e a
relación cos outros parámetros da análise.
6. Analizar obras ou fragmentos identificando o son, timbre e textura e a
relación cos outros parámetros da análise.
7. Analizar o contexto sociocultural da obra (época, autor) e a relación cos
outros parámetros da análise.
8. Identificar auditivamente os contidos da programación.
6
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE – I
FERRAMENTAS DE AVALIACIÓN
PROBAS OBXECTIVAS (Exames):
Realización dunha o varias probas prácticas que comprendan os contidos da
programación. O tempo máximo de realización será de 4 horas.
O sistema de cualificación consignarase nos termos de suspenso, aprobado,
notable, sobresaliente e matrícula de honra.
Nota I: É imprescindible ter un mínimo dun 5 no exame.
BIBLIOGRAFÍA
Bas, Julio: Tratado de formas musicais. Ed. Ricordi, 1947
Bukofzer, M.: A música na época barroca: De Monteverdi a Bach. Ed. Alianza,
1986
Forte, Allen e Gilbert, Steven: Introducción á análise Shenkeriana. Ed Labor,
1992
Fubini, Enrico: A estética musical dende a antigüidade ata o s. XX. Ed. Alianza,
1988
Grout e Palisca: Historia da música occidental, vols. I e II. Ed. Alianza, 1984
Kühn, Clemens: Tratado da forma musical: Ed. Span Press Universitaria, 1998
La Rue, Jan: Análise do estilo musical. Ed. Span Press Universitaria, 1998
Michels, Ulrich: Atlas de Música, vols. I e II. Ed. Alianza, 1982
Norton Anthology of Western Music, vols. I e II. Ed. Norton & Company, 1988
Rosen, Charles: Formas de sonata. Ed. Span Press Universitaria
Schönberg, Arnold: Fundamentos da composición musical. Ed. USP, 1967
Zamacois, Joaquín: Tratado de formas musicais. Ed. Span Press Universitaria
7
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE II
Departamento de Composición
Profesores: Sen docencia
Carácter da Materia: Troncal (4.5 créditos por curso)
DESCRIPCIÓN DA MATERIA
Estudio da obra musical a partir dos seus materiais constructivos e dos diferentes
criterios que interveñen na súa comprensión e valoración. Coñecemento dos diferentes
métodos analíticos, e a súa interrelación con outras disciplinas. Fundamentos estéticos e
estilísticos dos principais compositores, escolas e tendencias da creación musical
contemporánea.
OBXECTIVOS
Estudar a obra musical a partir dos seus materiais constructivos e dos diferentes
criterios que interveñen na súa comprensión e valoración.
Coñecer os diferentes métodos analíticos e a súa interrelación con outras
disciplinas (teoría da información, psicoacústica, semiótica, psicoloxía cognitiva
e da forma).
Estudar e asimilar os fundamentos estéticos e estilísticos dos principais
compositores, escolas e tendéncias da creación musical contemporánea.
Comprender e manexar concerta soltura a práctica escrita e instrumental dos
elementos e procedimentos harmónicos e contrapuntísticos das diferentes épocas
e estilos.
Lograr o estudo autónomo dunha partitura coas ferramentas de traballo que se
exerciten durante o curso para obter unha interpretación mais persoal e madura.
Atinxir un coñecemento mais profundo e intrínseco da música nun plano distinto
da interpretación
8
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE II
CONTIDOS
CUADRIMESTRE 1º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
Características xerais do preclasicismo e clasicismo
A música instrumental. O estilo galante. As formas de sonata. Outras
formas.
A música para teclado
A música a só, de cámara e de conxunto.
A música de cámara (continuación). Agrupacións e formas.
A música relixiosa
Música orquestral: O Concerto e a Sinfonía: orixes e primeiro
desenvolvemento.
A escola de Mannhein.
Do " Empfindsamkeit " ao "Sturm und Drang"
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Análise de obras ou fragmentos identificando as distintas formas e estruturas
Análise de obras ou fragmentos identificando os procedementos armónicocontrapuntísticos e as notas estranas características do clasicismo
Análise de obras ou fragmentos identificando acordes e modulacións
Análise da frase musical e das súas divisións
Análise da relación música-texto
Análise do aspecto tímbrico da obra
Análise das dinámicas
Análise do ritmo da obra
Identificación auditiva dos contidos presentes na programación.
CUADRIMESTRE 2º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
Haydn e Mozart. Apoxeo da forma sonata.
Beethoven. A época de Beethoven. Periodización e obras.
9
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE II
A música vogal: Ópera seria, grande ópera, bufa, cómica , o singspiel . A
reforma operística.
Música orquestral: O Concerto e a Sinfonía (continuación)
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Análise de obras ou fragmentos identificando as distintas formas e estruturas
Análise de obras ou fragmentos identificando os procedementos armónicocontrapuntísticos e as notas estranas características do clasicismo
Análise de obras ou fragmentos identificando acordes e modulacións
Análise da frase musical e das súas divisións
Análise da relación música-texto
Análise do aspecto tímbrico da obra
Análise das dinámicas
Análise do ritmo da obra
Identificación auditiva dos elementos e procedementos estudados
AVALIACIÓN
1.- Ferramentas de avaliación
FERRAMENTAS DE AVALIACIÓN
PROBAS OBXECTIVAS (Exames):
Realización dunha o varias probas prácticas que comprendan os contidos da
programación. O tempo máximo de realización será de 4 horas.
O sistema de cualificación consignarase nos termos de suspenso, aprobado,
notable, sobresaliente e matrícula de honra.
Nota I: É imprescindible ter un mínimo dun 5 no exame.
2.- Criterios de avaliación
Diferenciar e recoñecer as características máis importantes dos diferentes
xéneros i estilos da música do período clásico.
10
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE II
Identificar mediante a análise as formas empregadas na música do Clasicismo,
relacionando as mesmas cos demáis parámetros musicais.
Analizar os diferentes parámetros que configuran a linguaxe musical (harmonía,
ritmo, melodía, textura, timbre e dinámica) nas obras do repertorio musical do
século XVIII, extraendo conclusións que permitan determinar un determinado
autor ou corrente estilística.
Establecer relacións entre a música e o texto das obras musicais que abarquen
vínculos formais e extramusicais.
Comprender o funcionamento, a través da análise, da harmonía clásica no que
respecta aos seus elementos morfolóxicos e sintácticos.
BIBLIOGRAFÍA
Análise do estilo musical de Jan LaRue.
Ed. Span Press Universitaria 1998.
Harmonía de Diether de la Motte.
Ed. Labor.
Tratado de la forma musical. C. Kühn.
Idea.
Tratado de formas musicales de Joaquín Zamacois
ED. SPAN PRESS UNIVERSITARIA
Historia da música occidental de DONALD J. GROUT-CLAUDE V. PALISCA
ED. Alianza Música.
Formas de sonata de Charles Rosen
ED. SPAN PRESS UNIVERSITARIA
11
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE III
Departamento de Composición
Profesor: Sen docencia
Carácter da Materia: Troncal (4.5 créditos por curso)
DESCRIPCIÓN DA MATERIA
Estudio da obra musical a partir dos seus materiais constructivos e dos diferentes
criterios que interveñen na súa comprensión e valoración. Coñecemento dos diferentes
métodos analíticos, e a súa interrelación con outras disciplinas. Fundamentos estéticos e
estilísticos dos principais compositores, escolas e tendencias da creación musical
contemporánea.
OBXECTIVOS
Estudar as obras musicais a partir dos seus materiais constructivos e dos diferentes
criterios que interveñen na súa comprensión e valoración.
Aplicar a análise formal i estilística ao repertorio musical do século XIX.
Estudar e asimilar os fundamentos estéticos e estilísticos dos principais
Compositores do século XIX.
Recoñecer auditivamente os elementos estudados.
Lograr o estudo autónomo dunha partitura coas ferramentas de traballo que se
exerciten durante o curso para obter unha interpretación mais persoal e madura.
Atinxir un coñecemento mais profundo e intrínseco da música nun plano distinto ao
da interpretación.
CONTIDOS
CUADRIMESTRE 1º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
Características xerais do romanticismo
A forma sonata en Schubert
Schubert e o Lied. A súa evolución a través de diferentes autores románticos
O Lied instrumental
12
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE III
A pequena forma romántica
Mendelssohn.
Schumann e os seus contemporáneos alemáns.
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Análise de obras ou fragmentos identificando as distintas formas e estruturas
Análise de obras ou fragmentos identificando os procedementos armónico
contrapuntísticos e as notas estranas características do romanticismo
Análise de obras ou fragmentos identificando acordes e modulacións
Análise da frase musical e das súas divisións
Análise da relación música-texto
Análise do aspecto tímbrico da obra
Análise das dinámicas
Análise do ritmo da obra
Identificación auditiva dos elementos e procedementos estudados
CUADRIMESTRE 2º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
Chopin e o piano.
Virtuosos do Romanticismo: Paganini o Liszt
As variacións
O Romanticismo francés. Berlioz
Brahms e o Romanticismo alemán de fin de século
O Lied orquestal de Richard Strauss e Gustav Mahler.
A expansión da ópera no século XIX
Wagner e o drama musical
A ópera francesa e italiana de fin de século
A música nacionalista. O grupo “dos cinco”
13
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE III
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Análise de obras ou fragmentos identificando as distintas formas e estruturas
Análise de obras ou fragmentos identificando os procedementos armónico
contrapuntísticos e as notas estranas características do romanticismo
Análise de obras ou fragmentos identificando acordes e modulacións
Análise da frase musical e das súas divisións
Análise da relación música-texto
Análise do aspecto tímbrico da obra
Análise das dinámicas
Análise do ritmo da obra
Identificación auditiva dos elementos e procedementos estudados
AVALIACIÓN
1.- Ferramentas de avaliación
PROBAS OBXECTIVAS:
Realizar un exercicio teórico, si o profesor o considera necesario, acerca dos
contidos referidos ao curso. O tempo máximo de realización será de unha hora.
Realización dunha proba práctica que consistirá na análise morfolóxica,
sintáctica e estilístico da/s obra/s que o profesor determine dos contidos do
curso. . O tempo máximo de realización será de cinco horas e o mínimo de.dúas
horas
Realización dunha proba auditiva, si o profesor a considera necesaria, que
consistirá en recoñecer os distintos elementos do linguaxe musical, así como,
identificar a época á que pertencen. O tempo máximo de realización será de
unha hora.
O contido das probas obxectivas é o que figura na programación de cada unha
das materias adscritas ó Departamento.
14
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE III
2.- Criterios de avaliación
Diferenciar e recoñecer as características máis importantes dos diferentes
xéneros i estilos da música do período romántico.
Identificar mediante a análise as formas empregadas na música do
Romanticismo, relacionando as mesmas cos demáis parámetros musicais
Analizar os diferentes parámetros que configuran a linguaxe musical (harmonía,
ritmo, melodía, textura, timbre e dinámica) nas obras do repertorio musical do
século XIX, extraendo conclusións que permitan determinar un determinado
autor ou corrente estilística.
Establecer relacións entre a música e o texto das obras musicais que abarquen
vínculos formais e extramusicais.
Comprender o funcionamento, a través da análise, da harmonía romántica no que
respecta aos seus elementos morfolóxicos e sintácticos.
O sistema de cualificación consignarase nos termos de suspenso, aprobado,
notable, sobresaínte e matrícula de honra. As cualificacións serán comunicadas
ós alumnos nas clases e/ou mediante certificación (papeleta) da secretaria do
Centro.
BIBLIOGRAFÍA
La música romántica. L. Plantinga.
Ed. Akal.
Análise do estilo musical de Jan LaRue.
Ed. Span Press Universitaria 1998.
Harmonía de Diether de la Motte.
Ed. Labor.
Tratado de la forma musical. C. Kühn.
Idea.
Historia da música occidental de DONALD J. GROUT-CLAUDE V. PALISCA
ED. Alianza Música.
15
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE IV
Departamento de Composición
Profesores: Jacobo Gaspar
Carácter da Materia: Troncal (4.5 créditos por curso)
DESCRIPCIÓN DA MATERIA
Estudio da obra musical a partir dos seus materiais constructivos e dos diferentes
criterios que interveñen na súa comprensión e valoración. Coñecemento dos diferentes
métodos analíticos, e a súa interrelación con outras disciplinas. Fundamentos estéticos e
estilísticos dos principais compositores, escolas e tendencias da creación musical
contemporánea.
OBXECTIVOS
Estudar as obras musicais a partir dos seus materiais constructivos e dos
diferentes criterios que interveñen na súa comprensión e valoración.
Aplicar a análise formal i estilística ao repertorio musical do século XX.
Coñecer outras metodoloxías analíticas propias da análise da música do século
XX.
Coñecer os fundamentos estéticos e estilísticos dos principais
compositores, escolas e tendencias da creación musical contemporánea.
Fomentar o interese pola creación musical artística actual, así como polo seu
estudo e interpretación.
Lograr o estudo autónomo dunha partitura coas ferramentas de traballo que se
exerciten durante o curso para obter unha interpretación mais persoal e madura.
Atinxir un coñecemento mais profundo e intrínseco da música nun plano distinto
ao da interpretación.
16
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE IV
CONTIDOS
CUADRIMESTRE 1º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
Características xerais do século XX. Periodificación, correntes estilísticas,
autores e rasgos característicos.
Procedementos analíticos. Análise formal, estilística i estética. Aplicación ao
repertorio do século XX. Análise e interpretación.
Algunhas figuras de transición: R.Strauss, G.Mahler, A.Scryabin
Impresionismo. Rasgos estilísticos. Debussy.
Neoclasicismo. Satie, Ravel,"Os seis" (Poulenc), Prokofiev, Shostakovich.
Stravinsky. Etapas, e rasgos estilísticos. Poliacordes, politonalidade e
polimodalidade. O ritmo en Stravinsky.
Bartók. Etapas e rasgos estilísticos.
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Análise harmónica, formal, estilística i estética de fragmentos e obras dos
autores estudados.
A realización de traballos de análisis musical. Elaboración e presentación.
Identificación auditiva de procedementos e rasgos estilísticos.
CUADRIMESTRE 2º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
A Escola de Viena: Schönberg, Berg e Webern. Etapas e características.
O serialismo integral. Messiaen, Boulez, Stockhausen.
Indeterminación e aleatoriedade. Cage, Lutowslaski…
A música textural. Ligeti. Texturas e densidade.
Minimalismo. S.Reich, P.Glass.
Música e timbre. Klangkomposition. Música concreta instrumental. Música
espectral. Novas técnicas instrumentales. Notación.
Nova complexidade e nova simplicidade.
A música electroacústica.
Ópera e teatro musical. Novas propostas.
A música española no século XX.
17
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE IV
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Análise harmónica, formal, estilística i estética de fragmentos e obras dos
autores estudados.
A Pitch class set theory e a análise motívica aplicada á música atonal libre.
A análise da música dodecafónica. Procedementos seriais. Matrices numéricas.
Análise de texturas e densidades. Análise e representación gráfica.
ESTRATEXIAS METODOLÓXICAS
A clase basearase na realización de análisis que metodolóxicamente tomen como
obxectos principais a forma e o estilo, empregando a metodoloxía paramétrica
para a aproximación a este último. Ademáis empregaránse metodoloxías
específicas para a análise da música atonal (como a Pitch class set theory) e
dodecafónica, así como para a música da segunda metade do século.
Tratarase de potenciar o traballo persoal do alumno para que na medida do
posible exista na clase unha posta en común das conclusións achegadas por cada
alumno.
Procurarase unha reflexión que incida na relación entre análise e interpretación.
A realización de traballos de análise axustarase ao seguinte esquema:
Contextualización, análise formal, análise estilística (por parámetros) e
comentario estético. Deben figurar tamén portada, índice e bibliografía.
Fomentarse o coñecemento do traballo de cada alumno por parte de todos,
(poderanse facer actividades conxuntas de tipo analítico, etc.)
AVALIACIÓN
1.- Ferramentas de avaliación
Proba escrita.
Entrega de traballos de análisis.
Observación sistemática.
2.- Criterios de avaliación
Diferenciar e recoñecer as características máis importantes dos diferentes
xéneros i estilos da música do século XX.
Identificar mediante a análise as formas empregadas na música do século XX,
relacionando as mesmas cos demáis parámetros musicais.
18
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE IV
Analizar os diferentes parámetros que configuran a linguaxe musical (harmonía,
ritmo, melodía, textura, timbre e dinámica) nas obras do repertorio musical do
século XX, extraendo conclusións que permitan identificar un determinado autor
ou corrente estilística.
Establecer relacións entre a música e o texto das obras musicais que abarquen
vínculos formais e extramusicais.
Comprender o funcionamento, a través da análise, dos diferentes sistemas
harmónicos e de organización das alturas na música do século XX.
Entregar os traballos realizados cunha presentación coidada, e redacción clara.
Asistir a clase con regularidade e boa actitude, constancia e capacidade de
traballo.
3.- Modelo de Avaliación
A calificación final establecese tendo en conta os seguintes parámetros:
1. Con carácter xeral a avaliación será contínua e sumativa, para todo o
alumnado que asístá como mínimo ao 75% das clases. Neste caso o sistema
de cualificación será:
-20% da nota final: Asistencia activa e traballo na clase.
-40% da nota final: Entrega de traballos.
-40% da nota final: Probas escritas.
2. O alumnado que perda o dereito a avaliación contínua, por asistir a
menos do 75% das clases, terá o seguinte sistema de cualificación:
-40% da nota final: Entrega de traballos.
-60% da nota final: Proba escrita.
3. Avaliación Convocatorias Extraordinarias. Sistema de calificación:
-40% da nota final: Entrega de traballos.
-60% da nota final: Proba escrita.
PROBAS OBXECTIVAS:
Ampliación, xuño e setembro
O tempo máximo de realización dos exames será de cinco horas e o mínimo de
dúas horas.
19
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE IV
A entrega dos traballos previamente estipulados polo profesor é condición
necesaria para poder presentarse ao exame.
Os alumnos que: 1) non asistan con regularidade a clase, ou 2) entreguen os
traballos do curso fóra de plazo, deberán porse en contacto co profesor para que
éste lle asigne traballos específicos (que se suman aos ordinarios).
Os alumnos que se presenten á convocatoria de xuño e non entregasen os
traballos, ou os entregasen incompletos, deberán adxuntalos o día do exame.
Os alumnos que se presenten á convocatoria de setembro e non entregasen os
traballos en xuño, ou os entregasen incompletos, deberán adxuntalos o día do
exame.
Os alumnos que non haxan cumprido os créditos deberán realizar unha proba
global, determinada polo Departamento ou polo Profesor, consistente na
realización de un ou varios exercicios que comprendan os contidos da materia e
nos que o alumno demostre que está capacitado para atinxir os obxectivos
estabelecidos na programación. Asemade, deberán adxuntar os traballos o día do
exame previamente acordados entre o profesor e o alumno.
Aqueles alumnos que realicen a proba de ampliación deberán, tamén, presentar
os traballos.
O contido das probas obxectivas é o que figura na programación de cada unha
das materias adscritas ó Departamento.
O sistema de cualificación consignarase nos termos de suspenso, aprobado,
notable, sobresaínte e matrícula de honra. As cualificacións serán comunicadas
ós alumnos nas clases e/ou mediante certificación (papeleta) da secretaria do
Centro.
AVALIACIÓN ALUMNADO ERASMUS
O alumnado que participe nos programas europeos, deberá aportar unha
certificación dos créditos realizados e da avaliación obtida no centro de destino. No caso
de non aportar a certificación, deberá examinarse dos contidos mínimos establecidos
nesta materia ao igual co alumnado oficial do noso centro. Se os contidos cursados no
centro de destino non se corresponden cos do noso centro, o departamento decidirá a
maneira de avaliar os contidos non realizados ou non superados.
O alumnado que participe en programas europeos procedentes de centros
extranxeiros, será avaliado do mesmo modo co alumnado oficial do noso centro. Se non
realizan o curso completo, obterán una certificación dos créditos realizados e da
superación ou non dos mesmos.
20
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE IV
BIBLIOGRAFÍA
Historia da música española Vol. VI. Século XX de Tomas Marco.
Ed. Alianza.
Antoloxía da música do século XX de Robert P. Morgan.
Ed. Akal.
A música do século XX de Robert P. Morgan.
Ed. Akal.
Composición serial e atonalidade de George Perle.
Ed. Real musical.
Análise do estilo musical de Jan LaRue.
Ed. Span Press Universitaria 1998.
La música contemporánea a partir de 1945. U. Dibelius.
o Ed. Akal.
21
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE DA MÚSICA DO SÉCULO XX - III
INTRODUCCIÓN
A materia de Análise da Música do século XX comprende un ciclo de tres cursos,
destinado a aqueles alumnos que teñan aprobado o segundo curso da especialidade de
composición, de musicología ou aquelas materias específicas que lle permitan achegarse
a este complexo e interesante mundo, no que tras a etapa da práctica común, o único
camiño existente ata o momento , se ramifica noutros que, nuns casos suporán unha
evolución do anterior e, noutros , seguirán camiños novos .
Departamento de Composición
Profesor: Sen docencia
Carácter da Materia: Propia da especialidade (6 créditos por curso)
DESCRIPCIÓN DA MATERIA
Afondamento no coñecemento do repertorio musical contemporáneo, a través da
audición e do uso dos diferentes métodos e criterios analíticos, tanto tradicionais como
xerados para o seu mellor estudio e comprensión. Coñecemento e estudio comparativo
das novas grafías empregadas na composición contemporánea, así como dos criterios de
adecuación sonoro-visual que, se é o caso, as determinen.
CUATRIMESTRE 1º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
A herdanza musical do século XIX.
Mais alá da tonalidade. Principios disgregadores.
Compositores de transición.
Postromanticismo e impresionismo.
O neoclasicismo
A música no continente europeo.
Bi-politonalidade/modalidade.
Os movementos nacionalistas.
Música a só, de cámara e orquestral.
22
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE DA MÚSICA DO SÉCULO XX
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Análise de obras ou fragmentos identificando os distintos movementos musicais, as
formas e as estructuras referidas aos contidos.
Análise de obras ou fragmentos identificando os procedementos harmónicocontrapuntísticos empregados.
Análise de obras ou fragmentos identificando os procedementos derivados da idade
media, do renacemento ou da etapa da práctica común.
Análise de obras ou fragmentos identificando os procedementos contemporáneos
empregados.
Identificación auditiva dos elementos e procedementos estudados.
CUATRIMESTRE 2º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
Expresionismo tonal e atonal.
A II Escola de Viena. O dodecafonismo.
As vangardas históricas.
O período de entre guerras.
A música no continente europeo
Música a só, de cámara e orquestral.
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Análise de obras ou fragmentos identificando os distintos movementos musicais, as
formas e as estructuras referidas aos contidos.
Análise de obras ou fragmentos identificando os procedementos harmónicocontrapuntísticos empregados.
Análise de obras ou fragmentos identificando os procedementos derivados da idade
media, do renacemento ou da etapa da práctica común.
Análise de obras ou fragmentos identificando os procedementos contemporáneos
empregados.
Identificación auditiva dos elementos e procedementos estudados.
23
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE DA MÚSICA DO SÉCULO XX – III
AVALIACIÓN:
É imprescindible obter unha cualificación mínima de 5 nas probas de avaliación
obxectivas (ver ademais as notas 2ª a 4ª do apartado b.1.2. das Ferramentas de
Avaliación).
a) FERRAMENTAS DE AVALIACIÓN
b.1.2. Probas obxectivas
Realización dunha proba práctica que consistirá na análise morfolóxica, sintáctica,
formal e estilística das obras que o profesor determine dos contidos do curso. O
tempo máximo de realización será de cinco horas e o mínimo de.dúas horas
Realización dunha proba auditiva, si o profesor o considera necesario, que
consistirá en recoñecer os distintos elementos do linguaxe musical, así como,
identificar a época e movementos estilísticos á que pertencen. O tempo máximo de
realización será dunha hora.
Realización dun exercicio teórico, si o profesor o considera necesario, acerca dos
contidos referidos ao curso. O tempo de realización máximo será dunha hora.
As probas obxectivas significarán un resumo dos contidos e procedementos impartidos
ata ese momento.
b) CRITERIOS DE AVALIACIÓN
Demostrar mediante a análise o dominio do alumno para recoñecer os elementos
morfolóxicos e sintácticos desde o impresionismo ata a primeira metade do
século XX.
Identificar mediante a análise os elementos e procedementos que configuran a
forma, desde o impresionismo ata a primeira metade do século XX.
Identificar mediante a audición os elementos e procedementos que configuran a
forma, desde o impresionismo ata a primeira metade do século XX.
Identificar auditivamente, diversos erros en exercicios preparados con esta
finalidade e propor solución.
Identificar mediante a análise, diversas erros en exercicios preparados con esta
finalidade e propor solución.
24
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE DA MÚSICA DO SÉCULO XX – III
BIBLIOGRAFÍA
ALONSO, S.: Música, literatura y semiosis. Madrid: Biblioteca Nueva, 2001.
AUSTIN, W.: La música en el siglo XX, vols. I-II. Madrid: Taurus, 1984.
DIBELIUS, U.: La música contemporánea a partir de 1945. Madrid: Akal 2004
GARCÍA LABORDA, J. Mª: Forma y estructura en la música del siglo XX (una
aproximación analítica). Madrid: Alpuerto, 1996.
- La música del siglo XX, 1890-1914 (vol.I). Madrid: Alpuerto, 2000.
LESTER, J.: Enfoques Analíticos de la Música del Siglo XX. Madrid: Akal, 2005.
MARCO, T.: Pensamiento musical y siglo XX. Madrid: Fundación Autor. SGAE, 2002.
MORGAN, R. P.: Antología de la Música del Siglo XX. Madrid: Akal 1998.
- La Música del Siglo XX Madrid: Akal 1994.
KAROLYI, O.: Introducción a la música del siglo XX. Madrid: Alianza, 2000.
SOKOLOV, A. S.: Composición musical en el siglo XX- dialéctica de la creación.
Granada: Zöller & Lévy, 2005.
25
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE DA MÚSICA DO SÉCULO XX - IV
O segundo curso plantéase como unha continuidade da análise no século XX, suliñando
os movementos trala segunda gran guerra e a cegada da postmodernidade, sen esquecer
movementos máis conservadores que transcorren paralelamente cos máis avanzados.
Para o alumnado da especialidade de Musicoloxía é o último curso desta materia.
Departamento de Composición
Profesor: Carlos M. Cambeiro Alís
E – mail: [email protected]
Carácter da Materia: Propia da especialidade (6 créditos por curso)
CUA TRIMESTRE 1º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
O serialismo integral. O serialismo en Europa.
O estructuralismo e o texturalismo.
O serialismo no continente americano
Ismos e estilos
Aleatoriedade e vangardas non seriais.
A chegada da postmodernidade.
Música a só, de cámara e orquestral.
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Análise de obras ou fragmentos identificando os distintos movementos musicais, as
formas e as estructuras.
Análise de obras ou fragmentos identificando os procedementos harmónicocontrapuntísticos empregados.
Análise de obras ou fragmentos identificando os procedementos derivados da idade
media, do renacemento ou da etapa da práctica común.
Análise de obras ou fragmentos identificando os procedementos contemporáneos
empregados.
Identificación auditiva dos elementos e procedementos estudados.
26
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE DA MÚSICA DO SÉCULO XX - IV
CUA TRIMESTRE 2º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
A nova complexidade. A nova sinxeleza.
Minimalismo.
Vangarda e tradición.
O novo pluralismo.
Música a só, de cámara e orquestral.
METODOLOXÍA
As clases constarán de tres bloques: un teórico, outro práctico e outro de revisión e
supervisión do traballo realizado, tanto na casa como en clase.
a) Principios metodolóxicos:
A formación colectiva e a individual e personalizada do alumnado.
A autonomía pedagóxica.
O desenvolvemento dunha metodoloxía activa e de participación do alumnado.
A formación da capacidade analítica e a do espírito crítico do alumnado.
O aprendizaxe dos recursos analíticos perante a análise de partituras e a audición de
obras ou fragmentos.
A orientación educativa do alumnado.
A lectura dos libros, artículos e outros traballos servirán de apoio ao traballo das
clases.
b) Agrupamentos
A ratio é 1/10/ posibilita una adaptación de contidos ao grupo e ao perfil concreto do
alumnado, permitindo insistir naqueles conceptos e/ou procedementos que o requiran.
c) Materiais
- Material discográfico e partituras
- Equipo de Audio
- Un piano
- Mobiliario: encerado, armario, cadeira con pao, mesa e cadeira para o
profesor, papeleira, percheiro.
27
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE DA MÚSICA DO SÉCULO XX - IV
Os materiais didácticos (partituras e artículos) serán facilitados en formato dixital por
correo electrónico, mediante descarga de enlaces web ou en papel.
d) Actividades
- Lectura de obras ou fragmentos (adaptados aos contidos do curso)
- Análise das mesmas
- Realización de traballos monográficos
- Audición de obras de diferentes épocas referidas aos contidos do curso
- Asistencia habitual a Concertos
- Visualización de obras en vídeo que de algún modo podan estar relacionadas
cos contidos de estudo
- Asistencia a cursos monográficos relacionados cos contidos
e) Espazos
- Aula de 40 metros2
AVALIACIÓN:
a) MODELO DE AVALIACIÓN CONTÍNUA
a.1.) O sistema de cualificación para o alumnado con dereito á avaliación contínua,
será o seguinte:
Actitude na clase: 20% da nota final.
Traballos de clase: 40% da nota final.
Probas obxectivas de avaliación: 40% da nota final.
a.1.1. É imprescindible obter unha cualificación mínima de 5 nas probas de
avaliación obxectivas.
a.1.2. O profesor determinará na clase os traballos a realizar.
a.2.) O sistema de cualificación para o alumnado que perda o dereito á avaliación
contínua, será o seguinte:
Entrega dos traballos que determine o profesor: 50% da nota final.
Proba obxectiva de avaliación: 50% da nota final.
a.2.1. É imprescindible obter unha cualificación mínima de 5 nas probas de
avaliación obxectivas (ver ademais as notas 2ª a 4ª do apartado b.1.2. das Ferramentas
de Avaliación).
28
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE DA MÚSICA DO SÉCULO XX – IV
b) FERRAMENTAS DE AVALIACIÓN
b.1.) Alumnado con dereito á avaliación continua:
b.1.1. Observación directa
Grado de coñecemento de contidos que posúe o alumnado.
Corrección ,individual e ou colectiva, diaria de exercicios na clase comprobando que
o alumnado realiza as modificacións e as propostas que lle recomendamos.
Recollida de datos nas fichas do alumnado.
Recollida dos traballos e dos exercicios escritos o longo do curso.
Actitude e participación nas clases.
b.1.2. Probas obxectivas
Realización de probas puntuais durante a clase.
Realización de probas de avaliación nas ampliacións de curso e nas convocatorias:
ordinaria de xuño e extraordinaria de setembro.
Realización dunha proba práctica que consistirá na análise morfolóxica, sintáctica,
formal e estilística das obras que o profesor determine dos contidos do curso. O
tempo máximo de realización será de cinco horas e o mínimo de.dúas horas
Realización dunha proba auditiva, si o profesor o considera necesario, que
consistirá en recoñecer os distintos elementos do linguaxe musical, así como,
identificar a época e movementos estilísticos á que pertencen. O tempo máximo de
realización será dunha hora.
Realización dun exercicio teórico, si o profesor o considera necesario, acerca dos
contidos referidos ao curso. O tempo de realización máximo será dunha hora.
Realización dunha proba global para o alumnado que non acadara os obxectivos do
curso.
b.1.2.1.As probas obxectivas significarán un resumo dos contidos e procedementos
impartidos ata ese momento.
b.1.2.2.As probas obxectivas de ampliación e a correspondentes a convocatoria de
setembro, realizaranse fora das actividades académicas.
29
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE DA MÚSICA DO SÉCULO XX – IV
NOTA:
1ª.- Os alumnos entregarán os traballos realizados ao longo do curso ao final do
mesmo.
2ª. - Os alumnos que se presenten á convocatoria de xuño e non entregasen os
traballos, ou os entregasen incompletos, deberán adxuntalos o día do exame.
3ª. - Os alumnos que se presenten á convocatoria de setembro e non entregasen
os traballos en xuño, ou os entregasen incompletos, deberán adxuntarlos o día do
exame.
4ª. - Os alumnos que non haxan cumprido os créditos deberán realizar unha
proba global, determinada polo Departamento ou polo Profesor, consistente na
realización de un ou de varios exercicios que comprendan os contidos da materia e nos
que o alumno demostre que está capacitado para atinxir os obxectivos estabelecidos na
programación. Asemade, deberán adxuntar os traballos o día do exame.
5ª. - Aqueles alumnos que realicen a proba de ampliación (agás no quinto
curso) deberán, tamén, presentar os traballos.
6ª.- O contido das probas obxectivas é o que figura na programación de cada
unha das materias adscritas ao Departamento.
7ª. - O sistema de cualificación consignarase nos termos de suspenso, aprobado,
notable, sobresaínte e matrícula de honra. As cualificacións serán comunicadas aos
alumnos no taboleiro de anuncios do departamento o mediante certificación (papeleta)
da secretaria do Centro.
b.1.3. Análise e audición de obras ou fragmentos.
A través destes exercicios comprobarase o grao de aprendizaxe do alumnado en
aspectos como o recoñecemento dos contidos estudados.
A audición de obras ou fragmentos permite comprobar o progreso da capacidade
auditiva do alumnado, a través da identificación dos contidos estudados.
b.2) Alumnado que perda o dereito á avaliación contínua:
Probas obxectivas (ver nota 4ª máis enriba).
Entrega de traballos (ver notas 2ª e 3ª máis enriba).
30
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE DA MÚSICA DO SÉCULO XX - IV
c) CRITERIOS DE AVALIACIÓN
Demostrar mediante a análise o dominio do alumno para recoñecer os elementos
morfolóxicos e sintácticos do século XX
Identificar mediante a análise os elementos e procedementos que configuran a
forma do século XX
Identificar mediante a audición os elementos e procedementos que configuran a
forma do século XX
Identificar auditivamente, diversos erros en exercicios preparados con esta
finalidade e propor solucións
Identificar mediante a análise , diversas erros en exercicios preparados con esta
finalidade e propor solucións
d) AVALIACIÓN ALUMNADO ERASMUS
O alumnado que participe nos programas europeos, deberá aportar unha
certificación dos créditos realizados e da avaliación obtida no centro de destino. No
caso de non aportar a certificación, deberá examinarse dos contidos mínimos
establecidos nesta materia ao igual co alumnado oficial do noso centro. Se os
contidos cursados no centro de destino non se corresponden cos do noso centro, o
departamento decidirá a maneira de avaliar os contidos non realizados ou non
superados.
O alumnado que participe en programas europeos procedentes de centros
extranxeiros, será avaliado do mesmo modo co alumnado oficial do noso centro. Se
non realizan o curso completo, obterán una certificación dos créditos realizados e da
superación ou non dos mesmos.
BIBLIOGRAFÍA
ALONSO, S.: Música, literatura y semiosis. Madrid: Biblioteca Nueva, 2001.
AUSTIN, W.: La música en el siglo XX, vols. I-II. Madrid: Taurus, 1984.
BOULEZ. Puntos de referencia. Textos compilados y presentados por Jean-Jacques
Nattiez. Barcelona: Gedisa, 2001.
31
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE DA MÚSICA DO SÉCULO XX – IV
CHARLES, A.: Análisis de la música española del siglo XX: en torno a la generación
del 51. Madrid: Rivera editores, 2002
CURESES, M.: Tomás Marco: La música española desde las vanguardias.
Madrid: ICCMU, colección música hispana, 2007
DIBELIUS, U.: La música contemporánea a partir de 1945. Madrid: Akal 2004
GARCÍA LABORDA, J. Mª: Forma y estructura en la música del siglo XX (una
aproximación analítica). Madrid: Alpuerto, 1996.
- La música del siglo XX, 1890-1914 (vol.I). Madrid: Alpuerto, 2000.
KAROLYI, O.: Introducción a la música del siglo XX. Madrid: Alianza, 2000.
LESTER, J.: Enfoques Analíticos de la Música del Siglo XX. Madrid: Akal, 2005.
MARCO, T.: Pensamiento musical y siglo XX. Madrid: Fundación Autor. SGAE, 2002.
MESSIAEN, O.: Tecnique de mon langage musical. (vols. I y II). Paris: Alphonse
Leduc.1944
MORGAN, R. P.: Antología de la Música del Siglo XX. Madrid: Akal 1998.
- La Música del Siglo XX Madrid: Akal 1994.
SOKOLOV, A. S.: Composición musical en el siglo XX- dialéctica de la creación.
Granada: Zöller & Lévy, 2005.
32
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE DA MÚSICA DO SÉCULO XX - V
O tercer curso é cursado só polo alumnado da especialidade de Composición.
Profundiza nos principais movementos e técnicas do século XX e supón ademáis unha
iniciación ao traballo de investigación.
Departamento de Composición
Profesor: Carlos M. Cambeiro Alís
E – mail: [email protected]
Carácter da Materia: Propia da especialidade (6 créditos por curso)
CUATRIMESTRE 1º
CONTIDOS
CONTIDOS CONCEPTUAIS
Serialismo integral (continuación)
Estructuralismoe texturalismo (continuación).
A aleatoriedade. A aleatoriedade controlada (continuación).
As vangardas non seriais (continuación).
O traballo de investigación.
Música a só, de cámara e orquestral
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Análise de obras ou fragmentos identificando os distintos movementos musicais, as
formas e as estructuras.
Análise de obras ou fragmentos identificando os procedementos harmónicocontrapuntísticos empregados.
Análise de obras ou fragmentos identificando os procedementos derivados da idade
media, do renacemento ou da etapa da práctica común.
Análise de obras ou fragmentos identificando os procedementos contemporáneos
empregados.
Identificación auditiva dos elementos e procedementos estudados.
33
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE DA MÚSICA DO SÉCULO XX – V
CUATRIMESTRE 2º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
O grafismo.
A música acusmática.
Minimalismo místico.
Novo emprego do folklore, A fusión cultural, Música sobre música
O traballo de investigación (continuación).
Música a só, de cámara e orquestral
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Análise de obras ou fragmentos identificando os distintos movementos musicais, as
formas e as estructuras.
Análise de obras ou fragmentos identificando os procedementos harmónicocontrapuntísticos empregados.
Análise de obras ou fragmentos identificando os procedementos derivados da idade
media, do renacemento ou da etapa da práctica común.
Análise de obras ou fragmentos identificando os procedementos contemporáneos
empregados.
Identificación auditiva dos elementos e procedementos estudados.
Neste derradeiro curso, o alumnado deberá realizar dous traballos de investigación:
- O primeiro acerca dunha obra dun compositor español.
- O segundo será referido a unha obra dun compositor extranxeiro.
Estes traballos serán supervisados, nas clases, polo profesor e deberán ser entregados en
soporte informático e en papel nas seguintes datas:
- O primeiro antes do 19 de xaneiro de 2010.
- O segundo antes do 24 de maio de 2010.
Asemade, deberán ser expostos na clase de Análise do Século XX nas semanas seguintes a
súa entrega segundo o dispoña o profesor da materia.
34
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE DA MÚSICA DO SÉCULO XX - V
METODOLOXÍA
As clases constarán de tres bloques: un teórico, outro práctico e outro de revisión e
supervisión do traballo realizado, tanto na casa como en clase.
c) Principios metodolóxicos:
A formación colectiva e a individual e personalizada do alumnado.
A autonomía pedagóxica.
O desenvolvemento dunha metodoloxía activa e de participación do alumnado.
A formación da capacidade analítica e a do espírito crítico do alumnado.
O aprendizaxe dos recursos analíticos perante a análise de partituras e a audición de
obras ou fragmentos.
A orientación educativa do alumnado.
A lectura dos libros, artículos e outros traballos servirán de apoio ao traballo das
clases.
d) Agrupamentos
A ratio é 1/10/ posibilita una adaptación de contidos ao grupo e ao perfil concreto do
alumnado, permitindo insistir naqueles conceptos e/ou procedementos que o requiran.
c) Materiais
- Material discográfico e partituras
- Equipo de Audio
- Un piano
- Mobiliario: encerado, armario, cadeira con pao, mesa e cadeira para o
profesor, papeleira, percheiro.
Os materiais didácticos (partituras e artículos) serán facilitados en formato dixital por
correo electrónico, mediante descarga de enlaces web ou en papel.
d) Actividades
- Lectura de obras ou fragmentos (adaptados aos contidos do curso)
- Análise das mesmas
- Realización de traballos monográficos
- Audición de obras de diferentes épocas referidas aos contidos do curso
- Asistencia habitual a Concertos
35
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE DA MÚSICA DO SÉCULO XX – V
- Visualización de obras en vídeo que de algún modo podan estar relacionadas
cos contidos de estudo
- Asistencia a cursos monográficos relacionados cos contidos
e) Espazos
- Aula de 40 metros2
AVALIACIÓN:
a) MODELO DE AVALIACIÓN CONTÍNUA
a.1.) O sistema de cualificación para o alumnado con dereito á avaliación contínua,
será o seguinte:
Actitude na clase: 20% da nota final.
Traballos de clase: 40% da nota final.
Probas obxectivas de avaliación: 40% da nota final.
a.1.1. É imprescindible obter unha cualificación mínima de 5 nas probas de
avaliación obxectivas.
a.1.2. O profesor determinará na clase os traballos a realizar.
a.2.) O sistema de cualificación para o alumnado que perda o dereito á avaliación
contínua, será o seguinte:
Entrega dos traballos que determine o profesor: 50% da nota final.
Proba obxectiva de avaliación: 50% da nota final.
a.2.1. É imprescindible obter unha cualificación mínima de 5 nas probas de
avaliación obxectivas (ver ademais as notas 2ª a 4ª do apartado b.1.2. das Ferramentas
de Avaliación).
36
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE DA MÚSICA DO SÉCULO XX – V
b) FERRAMENTAS DE AVALIACIÓN
b.1.) Alumnado con dereito á avaliación continua:
b.1.1. Observación directa
Grado de coñecemento de contidos que posúe o alumnado.
Corrección , individual e ou colectiva, diaria de exercicios na clase comprobando que
o alumnado realiza as modificacións e as propostas que lle recomendamos.
Recollida de datos nas fichas do alumnado.
Recollida dos traballos e dos exercicios escritos o longo do curso.
Actitude e participación nas clases.
b.1.2. Probas obxectivas
Realización de probas puntuais durante a clase.
Realización de probas de avaliación nas ampliacións de curso e nas convocatorias:
ordinaria de xuño e extraordinaria de setembro.
Realización dunha proba práctica que consistirá na análise morfolóxica, sintáctica,
formal e estilística das obras que o profesor determine dos contidos do curso. O
tempo máximo de realización será de cinco horas e o mínimo de.dúas horas
Realización dunha proba auditiva, si o profesor o considera necesario, que
consistirá en recoñecer os distintos elementos do linguaxe musical, así como,
identificar a época e movementos estilísticos á que pertencen. O tempo máximo de
realización será dunha hora.
Realización dun exercicio teórico, si o profesor o considera necesario, acerca dos
contidos referidos ao curso. O tempo de realización máximo será dunha hora.
Realización dunha proba global para o alumnado que non acadara os obxectivos do
curso.
b.1.2.1.As probas obxectivas significarán un resumo dos contidos e procedementos
impartidos ata ese momento.
b.1.2.2.As probas obxectivas de ampliación e a correspondentes a convocatoria de
setembro, realizaranse fora das actividades académicas.
NOTA:
1ª.- Os alumnos entregarán os traballos realizados ao longo do curso ao final do
mesmo.
37
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE DA MÚSICA DO SÉCULO XX – V
2ª. - Os alumnos que se presenten á convocatoria de xuño e non entregasen os
traballos, ou os entregasen incompletos, deberán adxuntalos o día do exame.
3ª. - Os alumnos que se presenten á convocatoria de setembro e non entregasen
os traballos en xuño, ou os entregasen incompletos, deberán adxuntarlos o día do
exame.
4ª. - Os alumnos que non haxan cumprido os créditos deberán realizar unha
proba global, determinada polo Departamento ou polo Profesor, consistente na
realización de un ou de varios exercicios que comprendan os contidos da materia e nos
que o alumno demostre que está capacitado para atinxir os obxectivos estabelecidos na
programación. Asemade, deberán adxuntar os traballos o día do exame.
5ª. - Aqueles alumnos que realicen a proba de ampliación (agás no quinto
curso) deberán, tamén, presentar os traballos.
6ª.- O contido das probas obxectivas é o que figura na programación de cada
unha das materias adscritas ao Departamento.
7ª. - O sistema de cualificación consignarase nos termos de suspenso, aprobado,
notable, sobresaínte e matrícula de honra. As cualificacións serán comunicadas aos
alumnos no taboleiro de anuncios do departamento o mediante certificación (papeleta)
da secretaria do Centro.
b.1.3. Análise e audición de obras ou fragmentos.
A través destes exercicios comprobarase o grao de aprendizaxe do alumnado en
aspectos como o recoñecemento dos contidos estudados.
A audición de obras ou fragmentos permite comprobar o progreso da capacidade
auditiva do alumnado, a través da identificación dos contidos estudados.
b.2) Alumnado que perda o dereito á avaliación contínua:
Probas obxectivas (ver nota 4ª máis enriba).
Entrega de traballos (ver notas 2ª e 3ª máis enriba).
c) CRITERIOS DE AVALIACIÓN
Demostrar mediante a análise o dominio do alumno para recoñecer os elementos
morfolóxicos e sintácticos desde o século XX ata a actualidade.
Identificar mediante a análise os elementos e procedementos que configuran a
forma desde o século XX ata a actualidade.
38
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE DA MÚSICA DO SÉCULO XX – V
Identificar mediante a audición os elementos e procedementos que configuran a
forma desde o século XX ata a actualidade.
Identificar auditivamente, diversos erros en exercicios preparados con esta
finalidade e propor solución.
Identificar mediante a análise, diversas erros en exercicios preparados con esta
finalidade e propor solución.
d) AVALIACIÓN ALUMNADO ERASMUS
O alumnado que participe nos programas europeos, deberá aportar unha
certificación dos créditos realizados e da avaliación obtida no centro de destino. No caso
de non aportar a certificación, deberá examinarse dos contidos mínimos establecidos
nesta materia ao igual co alumnado oficial do noso centro. Se os contidos cursados no
centro de destino non se corresponden cos do noso centro, o departamento decidirá a
maneira de avaliar os contidos non realizados ou non superados.
O alumnado que participe en programas europeos procedentes de centros
extranxeiros, será avaliado do mesmo modo co alumnado oficial do noso centro. Se non
realizan o curso completo, obterán una certificación dos créditos realizados e da
superación ou non dos mesmos.
BIBLIOGRAFÍA
ALONSO, S.: Música, literatura y semiosis. Madrid: Biblioteca Nueva, 2001.
AUSTIN, W.: La música en el siglo XX, vols. I-II. Madrid: Taurus, 1984.
BOULEZ. Puntos de referencia. Textos compilados y presentados por Jean-Jacques
Nattiez. Barcelona: Gedisa, 2001.
CHARLES, A.: Análisis de la música española del siglo XX: en torno a la generación
del 51. Madrid: Rivera editores, 2002
39
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE DA MÚSICA DO SÉCULO XX – V
CURESES, M.: Tomás Marco: La música española desde las vanguardias.
Madrid: ICCMU, colección música hispana, 2007
DIBELIUS, U.: La música contemporánea a partir de 1945. Madrid: Akal 2004
GARCÍA LABORDA, J. Mª: Forma y estructura en la música del siglo XX (una
aproximación analítica). Madrid: Alpuerto, 1996.
- La música del siglo XX, 1890-1914 (vol.I). Madrid: Alpuerto, 2000.
LESTER, J.: Enfoques Analíticos de la Música del Siglo XX. Madrid: Akal, 2005.
MARCO, T.: Pensamiento musical y siglo XX. Madrid: Fundación Autor. SGAE, 2002.
MORGAN, R. P.: Antología de la Música del Siglo XX. Madrid: Akal 1998.
- La Música del Siglo XX Madrid: Akal 1994.
KAROLYI, O.: Introducción a la música del siglo XX. Madrid: Alianza, 2000.
SOKOLOV, A. S.: Composición musical en el siglo XX- dialéctica de la creación.
Granada: Zöller & Lévy, 2005.
RECURSOS
Agrupamentos
Grupos de10/1 unha vez por semana 2 horas cada sesión de clase
Espazos
Aula de 30 metros cadrados
40
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE DA MÚSICA DO SÉCULO XX – V
Materiais
Material discográfico e partituras
Equipo de Audio
TV e Vídeo
Un piano
Mobiliario: encerado, armarios, cadeiras con pao, mesa e cadeira para o profesor,
papeleira, percheiro.
Actividades
Lectura de obras ou fragmentos (adaptados aos contidos do curso)
Análise das mesmas
Realización de traballos monográficos
Audición de obras de diferentes épocas referidas aos contidos do curso
Asistencia habitual a Concertos
Visualizazón de obras en vídeo que de algunha maneira podan estar relacionadas cos
contidos de estudo
Asistencia a cursos monográficos relacionados cos contidos
41
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE XERAL - I
Departamento de Composición
Profesor: Sen docencia
E – mail:
Carácter da Materia: Materia troncal (4.5 créditos por curso)
DESCRICIÓN DA MATERIA
Análise é unha materia troncal teórico-práctica colectiva de 4,5 créditos anuais.
A súa finalidade é:
Estudo da obra musical a partir dos seus materiais constructivos e dos
diferentes criterios que interveñen na súa comprensión e valoración.
Coñecemento dos diferentes métodos analíticos, e a súa interrelación con outras
disciplinas. Fundamentos estéticos e estilísticos dos principais compositores,
escolas e tendencias da creación musical contemporánea.
OBXECTIVOS
Distinguir os diferentes materiais construtivos presentes nunha obra ou
fragmento musical.
Comprender a obra musical na súa totalidade a partir dos seus materiais
construtivos e da interrelación entre eles.
Coñecer e empregar os diferentes métodos analíticos e a súa interrelación con
outras disciplinas.
Asimilar e recoñecer as características distintivas estéticas e estilísticas dos
principais compositores, escolas e tendencias dos períodos referidos na
programación..
Identificar auditivamente os elementos traballados.
Catrimestre 1º:
Conceptos:
Estudo do Canto Gregoriano e das súas derivacións: Canto viello romano, reforma
carolingia, unificación litúrxica e musical. Orixe da notación. Decadencia do Canto
Gregoriano. O tropo e os seus diversos tipos; Secuencia.
Notación neumática. Escola de S. Gall. Escola de Laon. Neumas simples e neumas
compostos: os seus problemas interpretativos.
42
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE XERAL – I
O ritmo na notación neumática. O corte neumático. Ritmo silábico e ritmo
neumático.
A modalidad. O sistema de hexacordos. O octoeckos e a súa aplicación ao
gregoriano. Os tonos salmódicos.
O recitado e as súas formas.
A forma musical e a forma textual. Relación formal entre texto litúrxico e a música.
As cadenzas e a articulación formal.
As distintas formas musicais: antífona, responsorio, himno, etc.
Recursos compositivos do Canto gregoriano.
O drama litúrxico
Nacimiento da Polifonía: as primeras manifestacións polifónicas e as súas formas
As primeras grandes escolas de polifonía: S. Martial de Limoges, Santiago de
Compostela, Notre-Dame de Paris.
O ars antiqua e as súas formas
O organum antigo e novo. O discanto. O conductus. Benedicamus.
Os modos rítmicos. A cláusula. O motete. O rondello
Ars antiqua e as súas formas. O conductus. O motete. O hoquetus. O rondeau.
O novo motete de Petrus de Cruce. A nova canción polifónica
Evolución da notación. A notación mensural.
Procedementos:
Análise de obras ou fragmentos identificando as distintas formas e estruturas
Análise de obras ou fragmentos identificando os procedementos característicos da
época
Análise de obras ou fragmentos identificando a evolución formal e armónica
Identificación auditiva dos elementos e procedementos estudados
Análise do ritmo do texto latino e a súa influencia no ritmo musical.
43
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE XERAL - I
Catrimestre 2º:
Conceptos:
Ars nova e as súas formas
Isoperiodicidad e isorritmia. Sistema mensural e notación mensural.
O motete e as súas formas. A canción de discanto. Cantilena: balada, rondeau,
virelai. Canon (chasse)
A misa e as súas novas formas
A canción polifónica italiana: madrigal, caccia, ballata.
A canción profana. Xoglares, trovadores e minnesänger. A canción na Francia do sur
e na Francia do norte: letanías, secuenzas, himnos, rondel.
A canción en Alemania: o Minnesang.
A canción en España: cantigas, cantares de xesta, romances.
Os instrumentos : a súa función e as primeras músicas instrumentales. O órgano e as
primeiras formas musicales organísticas. O clave e o virginal. O laúd.
Estudo do Renacemento. Principais formas musicales e compositores do século XV.
Escolas e os seus procedimientos contrapuntísticos e compositivos.
Análise das novas formas da misa no s. XV.
O motete do XV.
A canción francesa e borgoñona.
A canción italiana
Evolución da notación. Nova notación mensural e as proporcións.
Escolas contrapuntísticas: flamenca, romana..., veneciana.
Artes contrapuntísticas: distintos tipos de imitación. O canon. O cantus firmus.
Construcción de bicinia
Plena madurez do renacemento no s. XVI. As dúas grandes escolas principais:
flamenca e romana.
Estudo dos principais compositores e formas musicais do s. XVI.
Procedementos:
Análise de obras ou fragmentos identificando as distintas formas e estruturas
Análise de obras ou fragmentos identificando os procedementos característicos da
época
Análise de obras ou fragmentos identificando a evolución formal e armónica
Identificación auditiva dos elementos e procedementos estudados
44
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE XERAL - I
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
1. Analizar obras ou fragmentos identificando as distintas formas e
estruturas e a relación cos outros parámetros da análise.
2. Analizar obras ou fragmentos identificando procedementos harmónicocontrapuntísticos e a relación cos outros parámetros da análise.
3. Analizar obras ou fragmentos identificando a frase musical (melodía),
as súas divisións e a relación cos outros parámetros da análise.
4. Analizar obras ou fragmentos identificando a dinámica e a relación cos
outros parámetros da análise.
5. Analizar obras ou fragmentos identificando a relación música-texto e a
relación cos outros parámetros da análise.
6. Analizar obras ou fragmentos identificando o son, timbre e textura e a
relación cos outros parámetros da análise.
7. Analizar o contexto sociocultural da obra (época, autor) e a relación cos
outros parámetros da análise.
8. Identificar auditivamente os elementos e procedementos referidos na
programación.
9. Interpretar obras ou fragmentos barrocos
FERRAMENTAS DE AVALIACIÓN
PROBAS OBXECTIVAS (Exames):
Realización dunha o varias probas prácticas que comprendan os contidos da
programación. O tempo máximo de realización será de 4 horas.
O sistema de cualificación consignarase nos termos de suspenso, aprobado,
notable, sobresaliente e matrícula de honra.
Nota I: É imprescindible ter un mínimo dun 5 no examen.
45
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE XERAL - II
Departamento de Composición
Profesor: Sen docencia
E – mail:
Carácter da Materia: Materia troncal (4.5 créditos por curso)
DESCRICIÓN DA MATERIA
Análise é unha materia troncal teórico-práctica colectiva de 4,5 créditos anuais.
A súa finalidade é:
Estudo da obra musical a partir dos seus materiais constructivos e dos diferentes
criterios que interveñen na súa comprensión e valoración. Coñecemento dos diferentes
métodos analíticos, e a súa interrelación con outras disciplinas. Fundamentos estéticos e
estilísticos dos principais compositores, escolas e tendencias da creación musical
contemporánea.
OBXECTIVOS
Distinguir os diferentes materiais construtivos presentes nunha obra ou
fragmento musical.
Comprender a obra musical na súa totalidade a partir dos seus materiais
construtivos e da interrelación entre eles.
Coñecer e empregar os diferentes métodos analíticos e a súa interrelación con
outras disciplinas.
Asimilar e recoñecer as características distintivas estéticas e estilísticas dos
principais compositores, escolas e tendencias dos períodos referidos na
programación.
Identificar auditivamente os contidos da programación.
Catrimestre 1º
Conceptos:
Elementos no Renacemento que anuncian o Barroco
A policoralidade. Escola veneciana
A aparición da canción con laúd
46
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE XERAL – II
O baixo continuo
A “Camerata de Bardi”. A canción e a ópera.
Estilo antico e estilo novo
A ópera bufa napolitana
O oratorio romano
Sinfonías sacras de Schütz
Monteverdi. O novo madrigal
A música instrumental. O órgano
A Sonata. A dúo y a trío.
Tocatas e fantasías organísticas. O tiento español.
O principio concertante. O Concerto e a Sinfonía
O barroco pleno. Italia. Francia. Alemania
O Concerto grosso
A ópera bufa. O ballet
A suite: as formas de danza. Variacións
O ricercare
Os instrumentos de corda. Os instrumentos de tecla. Laud. As primeiras
orquestas.
Procedementos:
Análise de obras ou fragmentos identificando as distintas formas e estruturas
Análise de obras ou fragmentos identificando os procedementos característicos da
época
Análise de obras ou fragmentos identificando a evolución formal e armónica
Identificación auditiva dos contidos da programación.
Catrimestre 2º
Conceptos:
O barroco tardío:
Italia: O concerto grosso tardío, concerto a solo. Vivaldi, Tartini. A
cantata. A ópera. O oratorio. A misa
Francia: O ballet. A ópera. A concerto. A suite
47
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE XERAL – II
Alemania: oratorio, cantata. A suite. O concerto. A misa. O órgano
A fuga.
Cantatas italianas e alemanas. Arias.
O concerto (grosso) a solo barroco
A sonata a solo ou a trío
A ópera italiana. A ópera de Händel. A ópera de Rameau
A cantata de Bach
Os grandes oratorios. Bach. Häendel
A gran Misa.
PROCEDEMENTOS:
Análise de obras ou fragmentos identificando as distintas formas e estruturas
Análise de obras ou fragmentos identificando os procedementos característicos da
época.
Análise de obras ou fragmentos identificando a evolución formal e armónica
Identificación auditiva dos contidos da programación.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
1. Analizar obras ou fragmentos identificando as distintas formas e
estruturas e a relación cos outros parámetros da análise.
2. Analizar obras ou fragmentos identificando procedementos harmónicocontrapuntísticos e a relación cos outros parámetros da análise.
3. Analizar obras ou fragmentos identificando a frase musical (melodía),
as súas divisións e a relación cos outros parámetros da análise.
4. Analizar obras ou fragmentos identificando a dinámica e a relación cos
outros parámetros da análise.
5. Analizar obras ou fragmentos identificando a relación música-texto e a
relación cos outros parámetros da análise.
6. Analizar obras ou fragmentos identificando o son, timbre e textura e a
relación cos outros parámetros da análise.
7. Analizar o contexto sociocultural da obra (época, autor) e a relación cos
outros parámetros da análise.
8. Identificar auditivamente os elementos e procedementos da
programación..
9. Leer bibliografía relacionada cos temas
48
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE XERAL - II
FERRAMENTAS DE AVALIACIÓN
PROBAS OBXECTIVAS (Exames):
Realización dunha o varias probas prácticas que comprendan os contidos da
programación. O tempo máximo de realización será de 4 horas.
O sistema de cualificación consignarase nos termos de suspenso, aprobado,
notable, sobresaliente e matrícula de honra.
Nota I: É imprescindible ter un mínimo dun 5 nos exames cuadrimestrais.
49
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE XERAL - III
Departamento de Composición
Profesor: Sen docencia
Carácter da Materia: Materia troncal (4.5 créditos por curso)
DESCRICIÓN DA MATERIA
Análise é unha materia troncal teórico-práctica colectiva de 4,5 créditos anuais.
A súa finalidade é:
Estudo da obra musical a partir dos seus materiais constructivos e dos diferentes
criterios que interveñen na súa comprensión e valoración. Coñecemento dos diferentes
métodos analíticos, e a súa interrelación con outras disciplinas. Fundamentos estéticos e
estilísticos dos principais compositores, escolas e tendencias da creación musical
contemporánea.
OBXECTIVOS
Distinguir os diferentes materiais construtivos presentes nunha obra ou
fragmento musical.
Comprender a obra musical na súa totalidade a partir dos seus materiais
construtivos e da interrelación entre eles.
Coñecer e empregar os diferentes métodos analíticos e a súa interrelación con
outras disciplinas.
Asimilar e recoñecer as características distintivas estéticas e estilísticas dos
principais compositores, escolas e tendencias dos períodos estudiados.
Identificar auditivamente os elementos traballados.
Conceptos:
O Clasicismo musical. Periodificación e características.
As formas de sonata no Preclasicsimo.
O Preclasicismo. Estilo galante. A música para teclado, cámara e conxunto.
Música orquestral no preclasicismo. Sinfonía e Concerto. A Escola de Manheim.
O Empfindsamer Still e o Sturm und Drang.
As formas de sonata e os xéneros no clasicismo.
50
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE XERAL – III
Haydn e Mozart. Piano, Cuarteto, Sinfonía e Concerto.
Beethoven. Periodificación. As formas de sonata e a súa evolución en
Beethoven. Sonata para piano, Cuarteto, Sinfonía e Concerto.
As formas de sonata despois de Beethoven. A forma sonata en Schubert.
A Ópera no Clasicismo. Tipoloxías i evolución. Obertura, Aria e Recitativo.
O Lied no Clasicismo.
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Procedementos:
Análise de obras ou fragmentos identificando as distintas formas e estruturas
Análise de obras ou fragmentos identificando os procedementos característicos da
época
Análise de obras ou fragmentos identificando a evolución formal e armónica
Identificación auditiva dos elementos e procedementos estudados
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
1. Analizar obras ou fragmentos identificando as distintas formas e
estruturas e a relación cos outros parámetros da análise.
2. Analizar obras ou fragmentos identificando procedementos harmónicocontrapuntísticos e a relación cos outros parámetros da análise.
3. Analizar obras ou fragmentos identificando a frase musical (melodía),
as súas divisións e a relación cos outros parámetros da análise.
4. Analizar obras ou fragmentos identificando a dinámica e a relación cos
outros parámetros da análise.
5. Analizar obras ou fragmentos identificando a relación música-texto e a
relación cos outros parámetros da análise.
6. Analizar obras ou fragmentos identificando o son, timbre e textura e a
relación cos outros parámetros da análise.
7. Analizar o contexto sociocultural da obra (época, autor) e a relación cos
outros parámetros da análise.
8. Identificar auditivamente os elementos e procedementos estudados.
51
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE XERAL - III
FERRAMENTAS DE AVALIACIÓN
PROBAS OBXECTIVAS (Exames):
Ampliación, xaneiro (ou febreiro), xuño e setembro
Realización dunha proba práctica que comprenda os contidos da programación.
O tempo máximo de realización será de 4 horas.
Tódolo alumnado debe entregar os traballos fixados pola profesora con
anterioridade ao día do examen, ou como fecha tope no día mesmo do examen.
O alumnado de ampliación fará un exame de carácter global da materia no mes
de xaneiro e entregará os traballos propostos polo profesor.
O sistema de cualificación consignarase nos termos de suspenso, aprobado,
notable, sobresaliente e matrícula de honra.
É imprescindible ter un mínimo dun 5 no exame.
BIBLIOGRAFÍA
Bas, Julio: Tratado de formas musicales. Ed. Ricordi, 1947
Bukofzer, M.: La música en la época barroca: De Monteverdi a Bach. Ed.
Alianza, 1986
Forte, Allen e Gilbert, Steven: Introducción al análisis Shenkeriano. Ed Labor,
1992
Fubini, Enrico: La estética musical desde la antigüedad hasta el s. XX. Ed.
Alianza, 1988
Grout e Palisca: Historia de la música occidental, vols. I e II. Ed. Alianza, 1984
Kühn, Clemens: Tratado de la forma musical: Ed. Span Press Universitaria,
1998.
___. Historia de la composición musical. Idea Música, 2003.
La Rue, Jan: Análisis del estilo musical. Ed. Span Press Universitaria, 1998
Michels, Ulrich: Atlas de Música, vols. I e II. Ed. Alianza, 1982
Norton Anthology of Western Music, vols. I e II. Ed. Norton & Company, 1988
Rosen, Charles: Formas de sonata. Ed. Span Press Universitaria.
___. El estilo clásico. Alianza Música, 1999.
Schönberg, Arnold: Fundamentos de composición musical. Ed. USP, 1967
___. El estilo y la idea. Idea Música, 2003.
Zamacois, Joaquín: Tratado de formas musicais. Ed. Span Press Universitaria
52
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE XERAL - IV
Departamento de Composición
Profesor: Carlos Cambeiro
Carácter da Materia: Troncal (4.5 créditos por curso)
DESCRIPCIÓN DA MATERIA
Estudio da obra musical a partir dos seus materiais constructivos e dos diferentes
criterios que interveñen na súa comprensión e valoración. Coñecemento dos diferentes
métodos analíticos, e a súa interrelación con outras disciplinas. Fundamentos estéticos e
estilísticos dos principais compositores, escolas e tendencias da creación musical
contemporánea.
ANÁLISE XERAL IV. CURSO 4º
OBXECTIVOS
Demostrar o coñecemento da historia da música
Demostrar o coñecemento dos estilos musicais dos períodos en estudo
Sentido crítico ao analizar as obras
Contextualización das formas no seu momento histórico, estilo e escolas.
Sistema tonal no postromanticismo e nos diferentes nacionalismos
Capacidade de análise dos elementos melódicos, rítmicos e harmónicos de
cada peza. Definición da súa estrutura e avaliación crítica.
CONTIDOS
CUADRIMESTRE 1º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
Análisis del concepto de Romanticismo aplicado a la música a partir de
1840. Semejanzas y, sobre todo, diferencias esenciales con el
romanticismo puro anterior.
Estado y utilización de las formas heredadas del clasicismo y del
romanticismo puro: la sonata, la sinfonía; el lied, las piezas breves para
53
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE XERAL – IV
piano, la música de salón, la música de cámara... El cultivo y el
ensanchamiento de las grandes formas.
La invención instrumental y la búsqueda de nuevos colores. Invención de
numerosos nuevos instrumentos.
Compositores principales de música instrumental: Brahms, Berlioz,
Bruckner, Liszt...
Nuevas formas: el poema sinfónico...
La gran ópera de la 2ª mitad del s. XIX. Italia, Francia, Alemania.
Compositores principales de estas nuevas formas: Liszt, Spontini, Verdi,
Meyerbeer, Massenet, Wagner...
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Análise de obras ou fragmentos identificando as distintas formas e estruturas.
Análise de obras ou fragmentos identificando os procedementos característicos
da época.
Análise de obras ou fragmentos identificando a evolución formal e harmónica.
Identificación auditiva dos elementos e procedementos estudados.
CUADRIMESTRE 2º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
El llamado postromanticismo o epígonos del romanticismo de la 2ª mitad
de siglo.
Utilización de las formas recibidas y su todavía posterior
ensanchamiento: La sinfonía: Mahler... Cèsar Franck... El poema
sinfónico y las grandes sinfonías de Strauß.
El lied sinfónico: Mahler...
El nacimiento del gran ballet: Francia... Rusia...
Otras derivaciones del romanticismo: los nacionalismos:
El realismo: Bizet... El verismo italiano: Puccini.
54
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE XERAL - IV
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Análise de obras ou fragmentos identificando as distintas formas e estruturas.
Análise de obras ou fragmentos identificando os procedementos característicos
da época.
Análise de obras ou fragmentos identificando a evolución formal e harmónica.
Identificación auditiva dos elementos e procedementos estudados.
ESTRATEXIAS METODOLÓXICAS
A clase basearase na realización de análisis que metodolóxicamente tomen como
obxectos principais a forma e o estilo, empregando a metodoloxía paramétrica
para a aproximación a este último.
Tratarase de potenciar o traballo persoal do alumno para que na medida do
posible exista na clase unha posta en común das conclusións achegadas por cada
alumno.
Procurarase unha reflexión que incida na relación entre análise e interpretación.
A realización de traballos de análise axustarase ao seguinte esquema:
Contextualización, análise formal, análise estilística (por parámetros) e
comentario estético. Deben figurar tamén portada, índice e bibliografía.
Fomentarse o coñecemento do traballo de cada alumno por parte de todos,
(poderanse facer actividades conxuntas de tipo analítico, etc.
AVALIACIÓN
1.- Ferramentas de avaliación
Proba escrita.
Entrega de traballos de análisis.
Observación sistemática.
2.- Criterios de avaliación
Diferenciar e recoñecer as características máis importantes dos diferentes
xéneros i estilos da música do período romántico.
Identificar mediante a análise as formas empregadas na música do
Romanticismo, relacionando as mesmas cos demáis parámetros musicais.
55
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE XERAL – IV
Analizar os diferentes parámetros que configuran a linguaxe musical (harmonía,
ritmo, melodía, textura, timbre e dinámica) nas obras do repertorio musical do
século XIX, extraendo conclusións que permitan determinar un determinado
autor ou corrente estilística.
Establecer relacións entre a música e o texto das obras musicais que abarquen
vínculos formais e extramusicais.
Comprender o funcionamento, a través da análise, da harmonía romántica no que
respecta aos seus elementos morfolóxicos e sintácticos.
Entregar os traballos realizados cunha presentación coidada e redacción clara.
Asistir a clase con regularidade e boa actitude, constancia e capacidade de
traballo.
3.- Modelo de Avaliación
A calificación final establecese tendo en conta os seguintes parámetros:
1) Asistencia e realización das tarefas semanais que se plantexan na clase. (ata
o 20% da nota)
2) Entrega de traballos. (ata o 40% da nota).
Un por cuadrimestre con carácter xeral.
Aqueles alumnos que: 1) non asistan a clase con regularidade, ou 2)
entreguen os traballos fóra de plazo, deberán porse en contacto co
profesor para que éste lle asigne traballos específicos (que se suman
aos ordinarios).
3) Exames. Haberá un exame por cuadrimestre, que será eliminatorio. Cunha
nota inferior a un 4 (sobre 10) en ningún caso se fará media coas demáis
cualificacións.
PROBAS OBXECTIVAS:
Ampliación, xuño e setembro
O tempo máximo de realización dos exames será de cinco horas e o mínimo de
dúas horas.
56
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: ANÁLISE XERAL IV
A entrega dos traballos previamente estipulados polo profesor é condición
necesaria para poder presentarse ao exame.
Os alumnos que: 1) non asistan con regularidade a clase, ou 2) entreguen os
traballos do curso fóra de plazo, deberán porse en contacto co profesor para que
éste lle asigne traballos específicos (que se suman aos ordinarios).
Os alumnos que se presenten á convocatoria de xuño e non entregasen os
traballos, ou os entregasen incompletos, deberán adxuntalos o día do exame.
Os alumnos que se presenten á convocatoria de setembro e non entregasen os
traballos en xuño, ou os entregasen incompletos, deberán adxuntalos o día do
exame.
Os alumnos que non haxan cumprido os créditos deberán realizar unha proba
global, determinada polo Departamento ou polo Profesor, consistente na
realización de un ou varios exercicios que comprendan os contidos da materia e
nos que o alumno demostre que está capacitado para atinxir os obxectivos
estabelecidos na programación. Asemade, deberán adxuntar os traballos o día do
exame previamente acordados entre o profesor e o alumno.
Aqueles alumnos que realicen a proba de ampliación deberán, tamén, presentar
os traballos.
O contido das probas obxectivas é o que figura na programación de cada unha
das materias adscritas ó Departamento.
O sistema de cualificación consignarase nos termos de suspenso, aprobado,
notable, sobresaínte e matrícula de honra. As cualificacións serán comunicadas
ós alumnos nas clases e/ou mediante certificación (papeleta) da secretaria do
Centro.
Os alumnos de Erasmus rexiranse pola legislación vixente.
BIBLIOGRAFÍA
La música romántica. L. Plantinga.
Ed. Akal.
Análise do estilo musical de Jan LaRue.
Ed. Span Press Universitaria 1998.
Harmonía de Diether de la Motte.
Ed. Labor.
Tratado de la forma musical. C. Kühn.
Idea.
Historia da música occidental de DONALD J. GROUT-CLAUDE V. PALISCA
ED. Alianza Música.
57
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: COMPOSICIÓN – I
Nos 5 cursos que comprende o ciclo se estudarán, progresivamente, as diferentes
etapas da creación musical. Este primeiro curso deberá ser unha continuación dos
coñecementos adquiridos no grao medio; por iso, traballaranse as técnicas da práctica
común, con un achegamento ás técnicas contemporáneas. A partir do terceiro curso,
unha vez que o alumno haxa adquirido os coñecementos indispensabeis, se estudarán e
traballarán os procedementos compositivos desde fins do século XIX ata a actualidade.
Departamento de Composición
Profesor: Sen docencia
Carácter da materia: Principal da especialidade (6 créditos por curso)
DESCRIPCIÓN DA MATERIA
Afondamento no estudio dos diferentes elementos e procedementos constructivos
tradicionais, así como na técnica dos autores, escolas e tendencias contemporáneas máis
representativos. Práctica de todo iso na realización de traballos estilísticos vogais e
instrumentais. Desenvolvemento dunha linguaxe persoal, a través da composición de obras
libres.
OBXECTIVOS
Coñecer as diferentes técnicas da composición musical dende a etapa do
clasicismo.
Comprender la evolución progresiva de las técnicas de composición a partir de
ese punto de partida; así como o surgimiento de otras técnicas la margen de
dicho punto.
Saber analizar e identificar os elementos esenciais que conforman a música do
clasicismo.
Aprender a racionalizar os recursos técnicos adquiridos na composición de
obras.
Coñecer as diferentes técnicas da composición musical dende a etapa do
romanticismo.
Aplicar os coñecementos adquiridos nas outras materias do currículo á
composición de obras, imitando os estilos e formas dos períodos estudados.
Adquirir a técnica e a musicalidade necesaria para desenvolverse no mundo da
creación musical en calquera dos seus campos
Mostrar unha postura aberta ante a manifestación das diferentes formas de
expresión artística.
Saber extrapolar os coñecementos históricos da composición no clasicismo ou
no romanticismo para a composición de obras cun carácter máis persoal
58
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: COMPOSICIÓN – I
CUADRIMESTRE 1
CONTIDOS CONCEPTUAIS
Afondamento no estudo dos diferentes elementos e procedementos construtivos
na música “clásica”.
Práctica dos conceptos do clasicismo na elaboración de traballos estilísticos
vocais (en forma de cancións) e instrumentais (en forma de sonatas para piano e
para instrumentos solistas e piano).
Afondamento na técnica dos autores, escolas e tendencias máis representativas
doutras escolas e comparación coa do "mundo clásico".
Desenvolvemento dunha linguaxe persoal a través da composición de obras
libres, logo de análise de obras de linguaxe “clásico”.
Creación dun sentido práctico e crítico da composición a partir da análise de
obras de estilo clásico.
Análise dos elementos da linguaxe musical do clasicismo.
Contextualización do mundo harmónico e melódico do clasicismo fronte a
outros estilos de creación musical.
Profundación nas pequenas formas e estructuras.
Achegamento ao lied para voz e piano.
.
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Realización de breves melodías a partir esquema armónico dado.
Harmonización para piano de melodías dadas.
Harmonización para piano de melodías dadas que anticipen contidos conceptuais
referidos nesta programación.
Análise da frase musical e as súas divisións.
Composición de duas cancions para voz y piano.
Análise de obras ou fragmentos determinando forma, estructura, textura, liña
melódica, harmonía, contrapunto, desenvolvemento motívico, modulacións,
notas estrañas, etc
Identificación auditiva dos elementos e procedementos estudados.
Construción do acompañamento pianístico dun tema de sonata (calquera dos
seus posibles tempos) a partir dunha melodía.
Continuación dunha liña melódica a partir dun inicio proposto.
Composición duhna sonata de tres tempos para piano.
59
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: COMPOSICIÓN – I
CUADRIMESTRE 2
CONTIDOS CONCEPTUAIS
Achegamento aos instrumentos de vento madeira e a su combinación con o
piano.
Estudo do “trío” de vento como forma clásica.
Afondamento no estudo dos diferentes elementos e procedementos construtivos
na música “romántica” en especial, en relación coa canción e a súa adaptación
ao aparato orquestral.
Práctica dos conceptos do romanticismo na elaboración de traballos estilísticos
vocais (en forma de cancións con acompañamento de piano, grupos de cámara
ou mesmo orquestra) e pequenas pezas para piano e instrumento de vento.
Profundación na técnica dos autores, escolas e tendencias do mundo
“romántico”.
Elaboración de traballos de análise tanto de obras románticas coma doutros
estilos para afondar na súa afondar na súa propia linguaxe persoal.
Análise dos elementos da linguaxe musical do romanticismo.
Escoita e recoñecemento de patróns formais, harmónicos ou estilísticos
mediante a audición destes.
Desenvolvemento dunha linguaxe persoal a través da composición de obras
libres, logo de análise de obras de linguaxe “romántico”.
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Composición de una pieza para piano e instrumento de viento madera.
Análise de obras ou fragmentos determinando forma, estructura, textura, liña
melódica, harmonía, contrapunto, desenvolvemento motívico, modulacións,
notas estrañas, etc
Composición de unha obra para trío de viento nun contexto harmónico clásico.
Composición de unha obra para trío de viento nun contexto harmónico persoal.
Identificación auditiva dos elementos e procedementos estudados.
Composicións de unha canción para voz e piano e a súa transformación voz e
acompañamento orquestral.
60
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: COMPOSICIÓN – I
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
Constatar o dominio do alumno na composición das pezas citadas nos contidos
(tales como sonatas para piano, cancións para voz e piano, voz e grupos maiores,
pequenas pezas para piano, etc)
Identificar auditivamente os procesos harmónicos e formais característicos dos
períodos históricos citados nos contados.
Capacidade para compor pequenas obras, a partires dun esquema dado e/ou
libre.
Comproba-la capacidade do alumno na procura de novas solucións.
Identificar mediante a análise ou a audición os elementos e procedementos que
configuran a forma a pequena escala, desde as orixes do sistema tona-bimodal
ata a actualidade
Capacidade de cuestionamento e crítica ao analizar as obras.
Grao de comprensión e nivel de reflexión persoal que o alumno demostrase
posuír ante diferentes problemas de harmonización.
PROBAS OBXECTIVAS,
Realizar unha o varias composicións cuxa extensión forma e plantiña será
determinada polo profesor no momento da proba a partir dunha arrincada ou
fragmento proposta. O tempo de realización será de 10 horas.
Realización dunha proba práctica, se o profesor a considera necesaria, que
consistirá na análise morfolóxica, sintáctica e estilística da obra que o profesor
determine dos contidos do curso. O tempo de realización será de dúas horas.
O sistema de cualificación consignarase nos termos de suspenso, aprobado,
notable, sobresaínte e matrícula de honra. As cualificacións serán comunicadas
aos alumnos mediante certificación (papeleta) da secretaria do Centro.
NOTA: É imprescindible obter un mínimo de 5 no examen.
61
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: COMPOSICIÓN – I
METODOLOXÍA
Material Curricular Básico
La música del siglo XX de Robert P. Morgan
Ed. Akal música
La música contemporánea a partir de 1945 de Ulrich Delius
Ed. Akal música 2004
La harmonía del siglo XX de V. Persichetti.
Ed. Real Musical
Technique de mon langage musical de Olivier Messiaen (vols. I y II)
Ed. Alphonse Leduc,París 1944
Nuevo tratado de harmonía de Alois Hába
Ed. Real Musical . Madrid 1984
Análisis de la música del siglo XX de Agustí Charles.
Ed. Rivera Editores 2002
Composición serial y atonalidad
Ed. Idea Books . Barcelona 1999
Introducción a la música del siglo XX de Ottó Károly
Ed. Alianza Editorial . Madrid 2000
La segunda escuela de Viena – colección “New Grove” de O. Neghbour , P.
Griffiths y G. Perle
Ed. Muchnik editores . Barcelona 1986.
La estética musical desde la Antigüedad hasta el siglo XX. de Enrico Fubini.
Ed. Alianza Música.
La polifonía clásica del Padre Samuel Rubio.
Ed. Biblioteca “La ciudad de dios”.
La música romántica de León Planinga.
Ed. Akal música.
Guía Akal de la música de Stanley Sadie.
Ed. Akal Música.
La música clásica dePhilips G. Downs.
Ed. Akal Música.
62
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: COMPOSICIÓN – II
DESCRIPCIÓN DA MATERIA
Afondamento no estudio dos diferentes elementos e procedementos constructivos
tradicionais, así como na técnica dos autores, escolas e tendencias contemporáneas máis
representativos. Práctica de todo iso na realización de traballos estilísticos vogais e
instrumentais. Desenvolvemento dunha linguaxe persoal, a través da composición de obras
libres.
Departamento de Composición
Profesor: Sen docencia
Carácter da materia: Principal da especialidade (6 créditos por curso)
O segundo curso deberá ser unha continuación dos coñecementos adquiridos no curso
anterior; por iso, continuaranse traballando as técnicas da práctica común, con un
achegamento constante ás técnicas contemporáneas. Estudaranse pequenas formacións
camerísticas: dúos e tríos, así como a Fuga, forma musical necesaria para o
coñecemento da linguaxe contrapustística.
OBXECTIVOS
Coñecer as diferentes técnicas da composición da Fuga dende a Barroco ata o
século vinte.
Comprender a evolución progresiva das técnicas de composición a partir dese
punto de partida; así como o xurdimento doutras técnicas á marxe do devandito
punto
Saber analizar e identificar os elementos esenciais que conforman a Fuga como
forma musical.
Aprender a racionalizar e extrapolar os recursos técnicos adquiridos na
composición da Fuga.
Aplicar os coñecementos adquiridos nas outras materias do currículo na
composición de obras, imitando o estilos e a forma da Fuga.
Aprehender as tesituras e características do quinteto de vento, en calquera das
súas manifestacións, e as súas posibilidades técnicas.
Saber extrapolar os coñecementos históricos da composición da Fuga ou na
composición de obras cun carácter máis persoal.
Afondar do estudo da música para piano e instrumentos de vento.
63
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: COMPOSICIÓN - II
CUADRIMESTRE 1
CONTIDOS CONCEPTUAIS
Introducción no estudo dos diferentes elementos e procedementos
construtivos na Fuga.
Introducción na técnica dos autores, escolas e tendencias do mundo da Fuga.
Elaboración de traballos de análise tanto de Fugas de escola coma outras
mais libres.
Recoñecemento dos elementos da linguaxe musical da Fuga mediante a
análise das Fugas de Bach.
Asimilación dos elementos de enriquecemento e evolución do linguaxe
musical da Fuga mediante a análise das Fugas doutros autores e épocas
diferentes.
Desenvolvemento dunha linguaxe persoal a través da composición de obras
libres, logo de análise de obras de linguaxe “fugado”.
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Realización de respostas aos diferentes suxeitos propostos.
Realización de contrasuxeitos aos diferentes suxeitos propostos.
Composición de suxeitos e contrasuxeitos
Escritura de diversas exposicións de fuga para piano e para voces de escola e
libres, con e sen contraexposición.
Escritura diversos episodios e estreitos que permitan á posterior composición
dunha Fuga.
Composición dunha fuga vogal.
Composición dunha Fuga instrumental a tres voces.
Composición dunha fuga a catro voces para piano.
Análise de obras ou fragmentos con forma de “Fuga” determinando forma,
estrutura, textura, liña melódica, harmonía, contrapunto, desenvolvemento
motívico, modulacións, notas estrañas, etc.
Identificación auditiva dos elementos e procedementos estudado .
64
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: COMPOSICIÓN – II
CUADRIMESTRE 2
CONTIDOS CONCEPTUAIS
Afondamento no estudo dos diferentes elementos e procedementos construtivos
na Fuga.
Continuación do estudo dos diferentes elementos e procedementos constructivos
da Fuga.
Elaboración de traballos de análise tanto de Fugas de escola coma outras mais
libres.
Recoñecemento dos elementos da linguaxe musical da Fuga mediante a análise
das Fugas de épocas posteriores ao Barroco.
Afondamento a técnica dos instrumentos de vento madeira, así como de obras de
autores de calquera época que conteñan os devantidos orgánicos instumentais.
Desenvolvemento dunha linguaxe persoal a través da composición de obras
libres, logo de análise de obras de linguaxe “fugado”.
CONTENIDOS PROCEDIMENTAIS
Composición dunha fuga a catro voces para piano.
Análise de obras ou fragmentos determinando forma, estructura, textura, liña
melódica, harmonía, contrapunto, desenvolvemento motívico, modulacións,
notas estrañas, etc., relacionadas con a Fuga e con tríos e quintetos de vento.
Identificación auditiva dos elementos e procedementos estudados.
Composición dunha obra de tres tempos para quinteto de vento nun contexto
harmónico persoal.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
Constatar o dominio do alumno na composición das pezas citadas nos contidos.
Identificar auditivamente os procesos harmónicos e formais característicos dos
períodos históricos citados nos contidos.
Capacidade para compor obras, a partir dun esquema o motivo dado ou libre.
Comproba-la capacidade do alumno na procura de novas solucións.
65
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: COMPOSICIÓN – II
Identificar mediante a análise ou a audición os elementos e procedementos que
configuran a forma a pequena escala, desde as orixes do sistema tona-bimodal
ata a actualidade
Capacidade de cuestionamento e crítica ao analizar as obras.
Grao de comprensión e nivel de reflexión persoal que o alumno demostrase
posuír ante diferentes problemas de harmonización.
FERRAMENTAS DA AVALIACIÓN. PROBAS OBXECTIVAS
Realizar unha Fuga cuxa extensión forma e plantiña será determinada polo
profesor no momento da proba a partir dunha arrincada ou fragmento proposta.
O tempo de realización será de 10 horas.
Realización dunha proba práctica, se o profesor a considera necesaria, que
consistirá na análise morfolóxica, sintáctica e estilística da obra que o profesor
determine dos contidos do curso. O tempo de realización será de dúas horas.
O sistema de cualificación consignarase nos termos de suspenso, aprobado,
notable, sobresaínte e matrícula de honra. As cualificacións serán comunicadas
aos alumnos mediante certificación (papeleta) da secretaria do Centro.
Os alumnos de Erasmus rexisranse pola legislación vixente
NOTA: É imprescindible obter un mínimo de 5 no exame.
METODOLOXÍA
Material Curricular Básico
Tratado de Fuga de André Gedalge.
Ed. RM.
Traité de Contrepoint et de Fugue de Théodore Dubois.
Heugel & C.
Das wohltemperierte Klavier, Teil I, II de J.S. Bach
Ed. Urtext
La música del siglo XX de Robert P. Morgan
Ed. Akal música
La música contemporánea a partir de 1945 de Ulrich Delius
Ed. Akal música 2004
66
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: COMPOSICIÓN - II
La harmonía del siglo XX de V. Persichetti.
Ed. Real Musical
Technique de mon langage musical de Olivier Messiaen (vols. I y II)
Ed. Alphonse Leduc,París 1944
Nuevo tratado de harmonía de Alois Hába
Ed. Real Musical . Madrid 1984
Análisis de la música del siglo XX de Agustí Charles.
Ed. Rivera Editores 2002
Composición serial y atonalidad
Ed. Idea Books . Barcelona 1999
Introducción a la música del siglo XX de Ottó Károly
Ed. Alianza Editorial . Madrid 2000
La segunda escuela de Viena – colección “New Grove” de O. Neghbour , P.
Griffiths y G. Perle
Ed. Muchnik editores . Barcelona 1986.
La estética musical desde la Antigüedad hasta el siglo XX. de Enrico Fubini.
Ed. Alianza Música.
La polifonía clásica del Padre Samuel Rubio.
Ed. Biblioteca “La ciudad de dios”.
La música romántica de León Planinga.
Ed. Akal música.
Guía Akal de la música de Stanley Sadie.
Ed. Akal Música.
La música clásica dePhilips G. Downs. Ed. Akal Música
67
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: COMPOSICIÓN - III
Departamento de Composición
Profesor: Sen docencia
Carácter da Materia: Principal da especialidade (6 créditos por curso)
DESCRIPCIÓN DA MATERIA
Afondamento no estudio dos diferentes elementos e procedementos constructivos
tradicionais, así como na técnica dos autores, escolas e tendencias contemporáneas máis
representativos. Práctica de todo iso na realización de traballos estilísticos vogais e
instrumentais. Desenvolvemento dunha linguaxe persoal, a través da composición de obras
libres.
OBXECTIVOS
Coñecer as diferentes técnicas da composición musical desde a etapa da práctica
común ata o primeiro tercio do século XX.
Comprender a evolución progresiva de técnicas de composición a partir dun eixe
común de partida; así como o xurdimento doutras técnicas ó marxe dese punto
de partida.
Profundar no coñecemento e a práctica das diferentes épocas da creación
musical desde o estilo internacional ata primeiro tercio do século XX.
Aprender a racionalizar os recursos técnicos adquiridos na composición de obras
Aplicar os coñecementos adquiridos nas outras materias do currículo á
composición de obras.
Adquirir a técnica e a musicalidade necesaria para desenvolverse no mundo da
creación musical en calquera dos seus campos
Mostrar unha postura aberta ante a manifestación das diferentes formas de
expresión artística.
68
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: COMPOSICIÓN – III
CONTIDOS CONCEPTUAIS
Profundación no estudo dos diferentes elementos e procedementos constructivos
xurdidos a finais do século XIX e principios do XX.
Principios disgregadores do sistema tonal.
Nova concepción das escalas, do ritmo, da métrica e da melodía.
Técnica da composición modal. O impresionismo e o neoclasicismo.
A técnica serial. O dodecafonismo.
Profundación na técnica dos autores, escolas e tendencias que xorden tras o
estilo internacional.
Profundación nas pequenas e medianas formas e estruturas: dúos, tríos e
cuartetos; obras a só.
Análise dos elementos do linguaxe musical.
CONTIDOS PROCEDEMENTAIS
Compor dúas breves pezas para piano nas que se utilicen formacións acordais
por terceiras en movemento paralelo e contrario con acordes de 7ª , 9ª e 11ª ; así
como en 5ªs vacías.
Compor dúas breves pezas para piano nas que se utilicen procedementos modais
Compor dúas breves pezas para piano na que se utilicen procedementos
dodecafónicos.
Compor unha pequena suite para piano na que aparezan os elementos estudados
nos puntos anteriores.
Compor unha obra libre para oboe e piano.
Compor unha breve romanza para clarinete e piano que conteña os conceptos e
procedementos estudados.
Compor un trío ou cuarteto de madeiras que conteña os conceptos e
procedementos estudados.
Compor un trío e/ou dun cuarteto de corda que conteña os conceptos e
procedementos estudados.
Compor unha peza libre para trompeta.
Compor una peza libre para trombón e piano
Compor unha suite para grupo camerístico que conteña os conceptos e
procedementos estudados.
69
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: COMPOSICIÓN – III
Análise de obras ou fragmentos determinando forma, estrutura, textura, liña
melódica, harmonía, contrapunto, desenvolvemento motívico, modulacións,
notas estrañas, etc.
Identificación auditiva dos elementos e procedementos estudados.
AVALIACIÓN:
FERRAMENTAS DE AVALIACIÓN
b.1.2. Probas obxectivas
o Realizar unha composición cuxa extensión forma e plantiña será determinada
polo profesor no momento da proba a partir dunha arrincada ou fragmento
proposta. O seu tempo máximo de realización será de 12 horas.
o Realización dunha proba práctica, se o profesor a considera necesaria, que
consistirá na análise morfolóxica, sintáctica e estilística da obra que o profesor
determine dos contidos do curso. O tempo de realización será de dúas horas.
As probas obxectivas significarán un resumo dos contidos e procedementos impartidos
ata ese momento.
a) CRITERIOS DE AVALIACIÓN
Capacidade de organización do material de traballo.
Capacidade para compor pequenas obras, a partires dun esquema dado e/ou libre
Capacidade de traballo demostrada na procura de novas solución.
Capacidade de apertura cara a evolución da música.
Capacidade de cuestionamento e crítica ao analizar as obras.
Grao de comprensión e nivel de reflexión persoal que o alumno demostrase
posuír ante diferentes problemas de harmonización.
Identificar mediante a análise ou a audición os elementos e procedementos que
configuran a forma a pequena escala, desde as orixes do sistema tona-bimodal
ata a primeira metade do século XX.
70
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: COMPOSICIÓN – III
BIBLIOGRAFÍA
ANTOKOLETZ, E.: La música de Béla Bartók: un estudio de la tonalidad y la
progresión de la música del siglo XX. Cornellá, Barcelona: Idea Books, 2006.
ARTAZA, F.: Evolución armónica y procedimientos compositivos. Murcia: Master
ediciones, 2000.
AULESTIA, G.: Técnicas compositivas del siglo XX. Madrid: Alpuerto, 1998.
CATALÁN, T.: Sistemas compositivos temperados en el siglo XX. Valencia:
Institució Alfons el Magnànium, 2003. ISBN 84-7822-400-9.
DARIAS, J.: La armonía en el ciclo cerrado de cuartas. Madrid: Musicinco, 1987.
EIMERT, H.: ¿Qué es la música dodecafónica? Buenos Aires: Nueva Visión, 1973.
GARCIA GAGO, J.: Tratado de contrapunto tonal y atonal. Barcelona: Clivis, 1977,
p.152-186.
GARCÍA LABORDA, J. Mª: Forma y estructura en la música del siglo XX (una
aproximación analítica). Madrid: Alpuerto, 1996.
- La música del siglo XX, 1890-1914 (vol.I). Madrid: Alpuerto,
2000.
HÁBA, A.: Nuevo tratado de armonía. Madrid: Real Musical, 1984.
LENDVAI, E.: Béla Bartók, un análisis de su música. Barcelona: Idea Boox, 2003.
LESTER, J.: Enfoques Analíticos de la Música del Siglo XX. Madrid: Akal, 2005.
71
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: COMPOSICIÓN – III
MORGAN, R. P.: La Música del Siglo XX. Madrid: Akal 1994.
PERLE, G.: Composición serial y atonalidad. Barcelona: Idea Books, 1999.
PERSICHETTI, V.: Armonía del siglo XX. Madrid: Real Musical, 1985
72
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: COMPOSICIÓN - IV
Departamento de Composición
Profesor: Carlos M. Cambeiro Alís
E – mail: [email protected]
Carácter da Materia: Principal da especialidade (6 créditos por curso)
O cuarto curso representa en unión co quinto e derradeiro curso, unha especie de ciclo
final no que o alumno deberá afianzar os coñecementos adquiridos, así como a súa
destreza na solución de problemas técnicos. Continuarase o estudo e a práctica dos
procedementos máis importantes do século XX, iniciándose o estudo e práctica, tamén,
dos procedementos vangardistas.
CONTIDOS CONCEPTUAIS
Continuación no estudo dos diferentes elementos e procedementos constructivos
do século XX.
Continuación no estudo e profundación na técnica dos autores, escolas e
tendencias dos compositores do século XX.
O sistema modal e a técnica de O. Messiaen.
O serialismo integral.
A indeterminación.
As formas abertas.
Novas concepcións dos materiais constructivos.
Profundación nas formas e estruturas pequenas e medianas: dúos, tríos e
cuartetos; obras a só.
Profundación nas formas e estruturas medianas e grandes: cuartetos e quintetos;
obras para orquestra.
Análise dos elementos da linguaxe musical.
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Compor unha peza para piano na que se utilice unha linguaxe expresionista tonal
ou atonal.
Compor unha peza para voz e piano na que se utilice unha linguaxe
expresionista atonal, a partir dun poema de Vicente Aleixandre.
Compor unha obra para dúo ou trío a partir dun texto simbolista ou expresionista
dado polo profesor.
73
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: COMPOSICIÓN - IV
Compor unha obra expresionista o que empregue serialismo integral para frauta
ou clarinete só.
Compor dun cuarteto para corda ou de vento que utilice o serialismo integral,
polo menos en catro perfís.
Compor unha peza para percusión na que se utilicen procedementos
minimalistas.
Compor una obra libre para quinteto de madeiras.
Compor unha obra para orquestra a 2 na que aparezan algúns dos elementos
estudados nos puntos anteriores. A súa duración será alomenos de 25’.
Compor un quinteto de metal aleatorio. A súa duración será de alomenos 10’.
Identificación auditiva dos elementos e procedementos estudados
.
METODOLOXÍA
METODOLOXÍA
As clases constarán de tres bloques: un teórico-explicativo, outro práctico e outro de
revisión e supervisión do traballo realizado, tanto na casa como en clase
e) Principios metodolóxicos:
A formación individual e personalizada do alumnado.
A autonomía pedagóxica.
O desenvolvemento dunha metodoloxía activa e de participación do alumnado.
A formación da capacidade analítica e a do espírito crítico do alumnado.
O desenvolvemento da capacidade creativa do alumnado.
O aprendizaxe dos recursos compositivos perante a audición de obras ou
fragmentos en diferentes soportes.
A orientación educativa do alumnado.
O emprego das novas tecnoloxías (TIC).
A lectura dos libros, artículos e outros traballos servirán de apoio ao traballo das
clases.
A difusión de obras do alumnado de composición nas clases e perante audicións e
concertos.
74
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: COMPOSICIÓN – IV
O piano e as novas tecnoloxías representan as ferramentas principais empregadas nas
clases. O software básico estará representado polos programas Finale e Cubase para traballar
a edición e a secuenciación dos traballos realizados.O alumnado utilizará o piano para
interiorizar a sonoridade dos conceptos e procedementos estudados. Asemade os medios
informáticos serán tamén ferramenta habitual do alumnado.
f) Agrupamentos
A ratio é 2/2/ ou 1/1 posibilita una adaptación de contidos ao perfil concreto do
alumnado, permitindo insistir naqueles conceptos e/ou procedementos que o requiran.
c) Materiais
- Material discográfico e partituras
- Equipo de Audio
- Ordenadores e software musical (Finale e Cubase)
- Impresora e Scanner
- Un módulo de sons
- Un teclado mestre
- Un piano
- Mobiliario: encerado, armario, cadeira con pao, mesa e cadeira para o
profesor, papeleira, percheiro.
Os materiais didácticos (partituras e artículos) serán facilitados en formato dixital por
correo electrónico, mediante descarga de enlaces web ou en papel.
d) Actividades
- Lectura de obras ou fragmentos (adaptados aos contidos do curso)
- Análise das mesmas
- Realización de traballos monográficos
- Audición de obras de diferentes épocas referidas aos contidos do curso
- Asistencia habitual a Concertos
- Visualización de obras en vídeo que de algún modo podan estar relacionadas
cos contidos de estudo
- Asistencia a cursos monográficos relacionados cos contidos
e) Espazos
- Aula de 40 e 80 metros2
75
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: COMPOSICIÓN – IV
AVALIACIÓN:
a) MODELO DE AVALIACIÓN CONTÍNUA
a.1.) O sistema de cualificación para o alumnado con dereito á avaliación contínua,
será o seguinte:
Actitude na clase: 20% da nota final.
Traballos de clase: 40% da nota final.
Probas obxectivas de avaliación: 40% da nota final.
a.1.1. É imprescindible obter unha cualificación mínima de 5 nas probas
obxectivas de avaliación.
a.1.2. O profesor determinará na clase os traballos a realizar.
a.2.) O sistema de cualificación para o alumnado que perda o dereito á avaliación
contínua, será o seguinte:
Entrega dos traballos desta programación: 50% da nota final.
Proba obxectiva de avaliación: 50% da nota final.
a.2.1. É imprescindible obter unha cualificación mínima de 5 nas probas de
avaliación obxectivas (ver ademais as notas 2ª a 4ª do apartado b.1.2. das Ferramentas
de Avaliación).
b) FERRAMENTAS DE AVALIACIÓN
b.1.) Alumnado con dereito á avaliación contínua:
b.1.1. Observación directa
Grado de coñecemento de contidos que posúe o alumnado.
Corrección individual diaria de exercicios na clase comprobando que o alumnado
realiza as modificacións e as propostas que lle recomendamos.
Recollida de datos nas fichas do alumnado.
Recollida dos traballos e dos exercicios escritos o longo do curso.
Actitude e participación nas clases.
b.1.2. Probas obxectivas
76
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: COMPOSICIÓN – IV
Realización de probas puntuais durante a clase.
Realización de probas de avaliación nas ampliacións de curso e nas convocatorias:
ordinaria de xuño e extraordinaria de setembro:
o Realizar unha composición cuxa extensión forma e plantiña será determinada
polo profesor no momento da proba a partir dunha arrincada ou fragmento
proposta. O seu tempo máximo de realización será de 12 horas.
o Realización dunha proba práctica, se o profesor a considera necesaria, que
consistirá na análise morfolóxica, sintáctica e estilística da obra que o profesor
determine dos contidos do curso. O tempo de realización será de dúas horas.
o Realización dunha proba global para o alumnado que non acadara os obxectivos.
do curso.
b.1.2.1.As probas obxectivas significarán un resumo dos contidos e procedementos
impartidos ata ese momento.
b.1.2.2.As probas obxectivas de ampliación,e as correspondentes as convocatorias de
xuño e setembro, realizaranse fora das actividades académicas en aulas individuais con
piano.
NOTA:
1ª.- Os alumnos entregarán os traballos que aparecen reflectidos nos
procedementos desta programación ó final de curso.
2ª.- Os alumnos que superen todas as materias do currículo da especialidade
(especialidade, troncais, conxunto, específicas, itinerario, optativas e libre elección),
deberán, ademáis, realizar un Traballo Fin de Carreira que se estreará en concerto
público ante o tribunal avaliador e que é equivalente a 10 créditos.
3ª. - Os alumnos que se presenten á convocatoria de xuño e non entregasen os
traballos, ou os entregasen incompletos, deberán adxuntalos o día do exame.
4ª. - Os alumnos que se presenten á convocatoria de setembro e non entregasen
os traballos en xuño, ou os entregasen incompletos, deberán adxuntarlos o día do
exame.
5ª. - Os alumnos que non haxan cumprido os créditos deberán realizar unha
proba global, determinada polo Departamento ou polo Profesor, consistente na
realización de un ou varios exercicios que comprendan os contidos da materia e nos que
o alumno demostre que está capacitado para atinxir os obxectivos estabelecidos na
programación. Asemade, deberán adxuntar os traballos o día do exame.
6. - Aqueles alumnos que realicen a proba de ampliación (agás no quinto
curso) deberán, tamén, presentar os traballos.
77
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: COMPOSICIÓN – IV
7.- O contido das probas obxectivas é o que figura na programación de cada
unha das materias adscritas ao Departamento.
8. - O sistema de cualificación consignarase nos termos de suspenso, aprobado,
notable, sobresaínte e matrícula de honra. As cualificacións serán comunicadas aos
alumnos no taboleiro de anuncios do departamento o mediante certificación (papeleta)
da secretaria do Centro.
b.1.3. Análise de obras ou fragmentos.
A través destes exercicios comprobarase o grao de aprendizaxe do alumnado en
aspectos como o recoñecemento dos contidos estudados.
A audición de obras ou fragmentos permite comprobar o progreso da capacidade
auditiva do alumnado, a través da identificación dos contidos estudados.
b.1.4. Interpretación ao piano dos traballos realizados e emprego das novas tecnoloxías.
A través destes procedementos compróbase que o alumnado é capaz de utilizar unhas
ferramentas básicas que lle permiten comprobar o resultado escrito e ir adquirindo a
capacidade da audición interna.
b.2) Alumnado que perda o dereito á avaliación continua:
Probas obxectivas (ver nota 5ª máis enriba).
Entrega de traballos (ver notas 3ª e 4ª máis enriba).
c) CRITERIOS DE AVALIACIÓN
Capacidade de organización do material de traballo.
Capacidade para compor obras, a partires dun esquema dado e/ou libre
Capacidade de traballo demostrada na procura de novas solución.
Capacidade de apertura cara a evolución da música.
Capacidade de cuestionamento e crítica ao analizar as obras.
Grao de comprensión e nivel de reflexión persoal que o alumno demostrase
posuír ante diferentes problemas de harmonización.
Identificar mediante a análise ou a audición os elementos e procedementos que
configuran a forma a pequena escala, desde as orixes do sistema tona-bimodal
ata a actualidade.
78
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: COMPOSICIÓN – IV
d) AVALIACIÓN ALUMNADO ERASMUS
O alumnado que participe nos programas europeos, deberá aportar unha
certificación dos créditos realizados e da avaliación obtida no centro de destino. No caso
de non aportar a certificación, deberá examinarse dos contidos mínimos establecidos
nesta materia ao igual co alumnado oficial do noso centro. Se os contidos cursados no
centro de destino non se corresponden cos do noso centro, o departamento decidirá a
maneira de avaliar os contidos non realizados ou non superados.
O alumnado que participe en programas europeos procedentes de centros
extranxeiros, será avaliado do mesmo modo co alumnado oficial do noso centro. Se non
realizan o curso completo, obterán una certificación dos créditos realizados e da
superación ou non dos mesmos.
BIBLIOGRAFÍA
ARTAZA, F.: Evolución armónica y procedimientos compositivos. Murcia: Master
ediciones, 2000.
AULESTIA, G.: Técnicas compositivas del siglo XX. Madrid: Alpuerto, 1998.
CATALÁN, T.: Sistemas compositivos temperados en el siglo XX. Valencia:
Institució Alfons el Magnànium, 2003. ISBN 84-7822-400-9.
DIBELIUS, U.: La música contemporánea a partir de 1945. Madrid: Akal 2004
GARCÍA LABORDA, J. Mª: Forma y estructura en la música del siglo XX (una
aproximación analítica). Madrid: Alpuerto, 1996.
- La música del siglo XX, 1890-1914 (vol.I). Madrid: Alpuerto, 2000.
HÁBA, A.: Nuevo tratado de armonía. Madrid: Real Musical, 1984.
LESTER, J.: Enfoques Analíticos de la Música del Siglo XX. Madrid: Akal, 2005.
MESSIAEN, O.: Tecnique de mon langage musical. (vols. I y II). Paris: Alphonse
Leduc.1944
MORGAN, R. P.: La Música del Siglo XX. Madrid: Akal 1994.
PERLE, G.: Composición serial y atonalidad. Barcelona: Idea Books, 1999.
PERSICHETTI, V.: Armonía del siglo XX. Madrid: Real Musical, 1985
79
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: COMPOSICIÓN – V
Departamento de Composición
Profesor: Carlos M. Cambeiro Alís/Juan Eiras Tojo
E – mail: [email protected]/[email protected]
Carácter da Materia: Principal da especialidade (6 créditos por curso)
Co quinto curso remata o ciclo da especialidade de composición, polo tanto, os alumnos
que rematen os seus estudos no presente curso, terán que facer aínda o proxecto final
para obter o “Título” da especialidade. O presente curso concluirá o estudo e a práctica
dos procedementos mais importantes do século XX, comprendendo os procedementos
vangardistas, iniciados no curso anterior.
CONTIDOS
No derradeiro curso, dada a complexidade da materia e a extensión das obras propostas,
non se establece unha secuenciación por cuatrimestres co fin de facilitar o traballo e a
organización do mesmo por parte do alumnado.
CONTIDOS CONCEPTUAIS
Profundación nas formas e estruturas medianas e grandes: quintetos, sextetos,
septetos, etc.; obras para orquestra.
O serialismo integral (continuación).
As técnicas especiais.
Música e matemáticas.
A microtonalidade.
A texturalidade. Intertexturalidade.
Novos sistemas de notación musical.
Continuación no estudo dos diferentes elementos e procedementos constructivos
do século XX
Continuación no estudo da técnica dos autores, escolas e tendencias dos
compositores do século XX.
Análise dos elementos da linguaxe musical.
80
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: COMPOSICIÓN – V
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Compor dúas obras a partir dos poemas dalgún membro da xeración do 27,
eleitos polo profesor, nas que se deberán empregar os procedementos seguintes:
estructuralistas, de serialismo integral, aleatoriedade controlada e xestualismo. A
plantiña será escollida entre as voces e instrumentos seguintes: 1soprano,
1barítono, 1frauta, 1oboe, 2percusionistas, 1guitarra, 1piano, 1cello e
1contrabaixo
Compor unha obra para orquestra a 2/3, empregando procedementos de
estructuralismo, texturalismo, serialismo integral e aleatoriedade controlada. A
duración será alomenos de 15’.
Composición dunha obra camerística que empregue o procedemento da
variación libre. A duración será de alomenos 10’.
Compor dunha obra camerística, de plantiña libre que utilice o serialismo
integral, polo menos en catro perfís.
Compor unha peza para 2/3 percusionistas que utilice, entre outros,
procedementos minimalistas.
Compor dun quinteto de metal aleatorio.
Compor dun concertino para solista e orquestra que empregue a técnica da
variación libre. A duración será de alomenos 10’.
Tras escribir unha melodía de trinta e dous compases, engadiráselle un corpo
harmónico e/ ou contrapuntística. Con esta pequena textura, que nos serve como
presentación do Tema, se iniciarán as variacións que deberán ser dez , concluíndo
cunha fuga .
Compor una pantomima para grupo camerístico de formación libre. A duración
será alomenos de 15’.
Identificación auditiva dos elementos e procedementos estudados.
METODOLOXÍA
As clases constarán de tres bloques: un teórico-explicativo, outro práctico e outro de
revisión e supervisión do traballo realizado, tanto na casa como en clase
81
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: COMPOSICIÓN – V
g) Principios metodolóxicos:
A formación individual e personalizada do alumnado.
A autonomía pedagóxica.
O desenvolvemento dunha metodoloxía activa e de participación do alumnado.
A formación da capacidade analítica e a do espírito crítico do alumnado.
O desenvolvemento da capacidade creativa do alumnado.
O aprendizaxe dos recursos compositivos perante a audición de obras ou
fragmentos en diferentes soportes.
A orientación educativa do alumnado.
O emprego das novas tecnoloxías (TIC).
A lectura dos libros, artículos e outros traballos servirán de apoio ao traballo das
clases.
A difusión de obras do alumnado de composición nas clases e perante audicións e
concertos.
O piano e as novas tecnoloxías representan as ferramentas principais empregadas nas
clases. O software básico estará representado polos programas Finale e Cubase para traballar
a edición e a secuenciación dos traballos realizados.O alumnado utilizará o piano para
interiorizar a sonoridade dos conceptos e procedementos estudados. Asemade os medios
informáticos serán tamén ferramenta habitual do alumnado. Desde este curso terceiro,
empregaranse, en composición, como ferramentas básicas
h) Agrupamentos
A ratio é 2/2/ ou 1/1 posibilita una adaptación de contidos ao perfil concreto do
alumnado, permitindo insistir naqueles conceptos e/ou procedementos que o requiran.
c) Materiais
- Material discográfico e partituras
- Equipo de Audio
- Ordenadores e software musical (Finale e Cubase)
- Impresora e Scanner
- Un módulo de sons
- Un teclado mestre
- Un piano
- Mobiliario: encerado, armario, cadeira con pao, mesa e cadeira para o
profesor, papeleira, percheiro.
82
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: COMPOSICIÓN – V
Os materiais didácticos (partituras e artículos) serán facilitados en formato dixital por
correo electrónico, mediante descarga de enlaces web ou en papel.
d) Actividades
- Lectura de obras ou fragmentos (adaptados aos contidos do curso)
- Análise das mesmas
- Realización de traballos monográficos
- Audición de obras de diferentes épocas referidas aos contidos do curso
- Asistencia habitual a Concertos
- Visualización de obras en vídeo que de algún modo podan estar relacionadas
cos contidos de estudo
- Asistencia a cursos monográficos relacionados cos contidos
e) Espazos
- Aula de 40 e 80 metros2
AVALIACIÓN:
e) MODELO DE AVALIACIÓN CONTÍNUA
a.1.) O sistema de cualificación para o alumnado con dereito á avaliación contínua,
será o seguinte:
Actitude na clase: 20% da nota final.
Traballos de clase: 40% da nota final.
Probas obxectivas de avaliación: 40% da nota final.
a.1.1. É imprescindible obter unha cualificación mínima de 5 nas probas
obxectivas de avaliación.
a.1.2. O profesor determinará na clase os traballos a realizar.
a.2.) O sistema de cualificación para o alumnado que perda o dereito á avaliación
contínua, será o seguinte:
Entrega dos traballos desta programación: 50% da nota final.
Proba obxectiva de avaliación: 50% da nota final.
83
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: COMPOSICIÓN - V
a.2.1. É imprescindible obter unha cualificación mínima de 5 nas probas de
avaliación obxectivas (ver ademais as notas 2ª a 4ª do apartado b.1.2. das Ferramentas
de Avaliación).
f) FERRAMENTAS DE AVALIACIÓN
b.1.) Alumnado con dereito á avaliación contínua:
b.1.1. Observación directa
Grado de coñecemento de contidos que posúe o alumnado.
Corrección individual diaria de exercicios na clase comprobando que o alumnado
realiza as modificacións e as propostas que lle recomendamos.
Recollida de datos nas fichas do alumnado.
Recollida dos traballos e dos exercicios escritos o longo do curso.
Actitude e participación nas clases.
b.1.2. Probas obxectivas
Realización de probas puntuais durante a clase.
Realización de probas de avaliación nas ampliacións de curso e nas convocatorias:
ordinaria de xuño e extraordinaria de setembro:
o Realizar unha composición cuxa extensión forma e plantiña será determinada
polo profesor no momento da proba a partir dunha arrincada ou fragmento
proposta. O seu tempo máximo de realización será de venticatro horas, divididas
en dous días a razón dun máximo de 12 horas cada día.
o Realización dunha proba práctica, se o profesor a considera necesaria, que
consistirá na análise morfolóxica, sintáctica e estilística da obra que o profesor
determine dos contidos do curso. O tempo de realización será de dúas horas.
o Realización dunha proba global para o alumnado que non acadara os obxectivos.
do curso.
b.1.2.1.As probas obxectivas significarán un resumo dos contidos e procedementos
impartidos ata ese momento.
b.1.2.2.As probas obxectivas de ampliación,e as correspondentes as convocatorias de
xuño e setembro, realizaranse fora das actividades académicas en aulas individuais con
piano.
84
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: COMPOSICIÓN – V
NOTA:
1ª.- Os alumnos entregarán os traballos que aparecen reflectidos nos
procedementos desta programación ó final de curso.
2ª.- Os alumnos que superen todas as materias do currículo da especialidade
(especialidade, troncais, conxunto, específicas, itinerario, optativas e libre elección),
deberán, ademáis, realizar un Traballo Fin de Carreira que se estreará en concerto
público ante o tribunal avaliador e que é equivalente a 10 créditos.
3ª. - Os alumnos que se presenten á convocatoria de xuño e non entregasen os
traballos, ou os entregasen incompletos, deberán adxuntalos o día do exame.
4ª. - Os alumnos que se presenten á convocatoria de setembro e non entregasen
os traballos en xuño, ou os entregasen incompletos, deberán adxuntarlos o día do
exame.
5ª. - Os alumnos que non haxan cumprido os créditos deberán realizar unha
proba global, determinada polo Departamento ou polo Profesor, consistente na
realización de un ou varios exercicios que comprendan os contidos da materia e nos que
o alumno demostre que está capacitado para atinxir os obxectivos estabelecidos na
programación. Asemade, deberán adxuntar os traballos o día do exame.
6. - Aqueles alumnos que realicen a proba de ampliación (agás no quinto
curso) deberán, tamén, presentar os traballos.
7.- O contido das probas obxectivas é o que figura na programación de cada
unha das materias adscritas ao Departamento.
8. - O sistema de cualificación consignarase nos termos de suspenso, aprobado,
notable, sobresaínte e matrícula de honra. As cualificacións serán comunicadas aos
alumnos no taboleiro de anuncios do departamento o mediante certificación (papeleta)
da secretaria do Centro.
b.1.3. Análise de obras ou fragmentos.
A través destes exercicios comprobarase o grao de aprendizaxe do alumnado en
aspectos como o recoñecemento dos contidos estudados.
A audición de obras ou fragmentos permite comprobar o progreso da capacidade
auditiva do alumnado, a través da identificación dos contidos estudados.
b.1.4. Interpretación ao piano dos traballos realizados e emprego das novas tecnoloxías.
A través destes procedementos compróbase que o alumnado é capaz de utilizar unhas
ferramentas básicas que lle permiten comprobar o resultado escrito e ir adquirindo a
capacidade da audición interna.
85
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: COMPOSICIÓN – V
b.2) Alumnado que perda o dereito á avaliación contínua:
Probas obxectivas (ver nota 5ª citada máis enriba).
Entrega de traballos (ver notas 3ª e 4ª citada máis enriba).
g) CRITERIOS DE AVALIACIÓN
Capacidade de organización do material de traballo
Capacidade para compor obras, a partires dun esquema dado e/ou libre
Capacidade de traballo demostrada na procura de novas solucións
Capacidade de apertura cara a evolución da música
Capacidade de cuestionamento e crítica ao analizar as obras
Grao de comprensión e nivel de reflexión persoal que o alumno demostrase
posuír ante diferentes problemas de harmonización
Identificar mediante a análise ou a audición os elementos e procedementos que
configuran a forma a pequena escala, desde as orixes do sistema tona-bimodal
ata a actualidade
h) AVALIACIÓN ALUMNADO ERASMUS
O alumnado que participe nos programas europeos, deberá aportar unha
certificación dos créditos realizados e da avaliación obtida no centro de destino. No caso
de non aportar a certificación, deberá examinarse dos contidos mínimos establecidos
nesta materia ao igual co alumnado oficial do noso centro. Se os contidos cursados no
centro de destino non se corresponden cos do noso centro, o departamento decidirá a
maneira de avaliar os contidos non realizados ou non superados.
O alumnado que participe en programas europeos procedentes de centros
extranxeiros, será avaliado do mesmo modo co alumnado oficial do noso centro. Se non
realizan o curso completo, obterán una certificación dos créditos realizados e da
superación ou non dos mesmos.
86
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: COMPOSICIÓN – V
BIBLIOGRAFÍA
ARTAZA, F.: Evolución armónica y procedimientos compositivos. Murcia: Master
ediciones, 2000.
AULESTIA, G.: Técnicas compositivas del siglo XX. Madrid: Alpuerto, 1998.
BOULEZ. Puntos de referencia. Textos compilados y presentados por Jean-Jacques
Nattiez. Barcelona: Gedisa, 2001.
CURESES, M.: Tomás Marco: La música española desde las vanguardias.
Madrid: ICCMU, colección música hispana, 2007
DIBELIUS, U.: La música contemporánea a partir de 1945. Madrid: Akal 2004
GARCÍA LABORDA, J. Mª: Forma y estructura en la música del siglo XX (una
aproximación analítica). Madrid: Alpuerto, 1996.
- La música del siglo XX, 1890-1914 (vol.I). Madrid: Alpuerto, 2000.
HÁBA, A.: Nuevo tratado de armonía. Madrid: Real Musical, 1984.
LESTER, J.: Enfoques Analíticos de la Música del Siglo XX. Madrid: Akal, 2005.
MESSIAEN, O.: Tecnique de mon langage musical. (vols. I y II). Paris: Alphonse
Leduc.1944
MORGAN, R. P.: La Música del Siglo XX. Madrid: Akal 1994.
PERLE, G.: Composición serial y atonalidad. Barcelona: Idea Books, 1999.
PERSICHETTI, V.: Armonía del siglo XX. Madrid: Real Musical, 1985
87
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: CONTRAPUNTO - I
Departamento de composición
Profesores: Sen docencia
Carácter da Materia: Materia propia da especialidade. (4.5 créditos por curso)
DESCRIPCIÓN DA MATERIA
Profundización no estudo dos elementos e procedementos contrapuntísticos
relativos ó sistema tonal, así como anteriores e posteriores ó mesmo. Realización
escrita de traballos estilísticos libres, vocais e instrumentais. Práctica
instrumental dos elementos e procedementos estudados.
OBXECTIVOS
Desenvolver o coñecemento e práctica das diferentes técnicas do contrapunto
simple e imitativo do sistema tonal e modal, desenvolvendo aspectos analíticos,
melódicos e auditivos; comprendendo a evolución das regras históricas do
contrapunto severo e modal, así como, a súa relación nos estilos do renacemento
tardío (século XVI) e barroco (século XVII ata comenzos do XVIII)
Realizar exercicios dados, así como a elaboración de obras contrapuntísticas de
carácter libre e obrigado, cá finalidade de esperta-la creatividade e o
desenvolvemento dunha linguaxe persoal, tendendo ó equilibrio entre sentido
horizontal ou melódico; e sentido vertical ou harmónico (polifonía e harmonía)
Desenvolver a capacidade analítica-visúal có fin de poder ter unha visión global
dunha peza tanto dende unha perspectiva da análise técnica: tipo de contrapunto
(simple, invertible, etc), diferentes tipos de imitacións (directa, contraria,
retrógada, por aumentación, disminución, en canon, etc), progresións, cadencias,
disonancias, modulacións, plan armónico xeral, etc, coma doutras perspectivas
analíticas como por exemplo: a Análise Schenkeriana.
Identificar auditivamente a través de obras os procedementos aprendidos, así
como, escoitar internamente (desenvolvemento do oído interno) os contidos
estudados tanto na análise coma na realización de traballos escritos.
Tocar nun instrumento polifónico (ó piano) os diferentes traballos realizados.
88
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: CONTRAPUNTO - I
CUADRIMESTRE 1º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
Estudo do contrapunto simple a dúas, tres e catro voces a través do método das
especies.
Relación entre o contrapunto e a harmonía.
O coral harmonizado, figurado. Orixe e desenvolvemento no estilo barroco.
O contrapunto imitativo a dúas voces. Estudio da imitación rigorosa e libre á 8ª,
5ª e 4ª xustas, e a outros intervalos en movemento directo a través do canon
dobre, aberto ou cerrado, finito ou infinito.
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Escritura práctica de exercicios seguindo o método das especies.
Escritura práctica de corais armonizados e figurados có C.F. en calquera das
voces do coro no estilo barroco.
Escritura práctica do canon dobre, aberto ou cerrado, finito ou infinito á 8ª, 5ª e
4ª xustas en imitación directa e libre ou rigorosa a dúas voces.
Análise técnico de partituras onde predomine a textura contrapuntística dos
estilos renacemento tardío e barroco.
Práctica auditiva e instrumental (nun instrumento polifónico) dos elementos e
procedementos aprendidos que conduzan a súa interiorización.
Composición de obras libres e obrigadas de xénero vocal e instrumental.
CUADRIMESTRE 2º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
O contrapunto imitativo a dúas e a tres voces. Estudo da imitación rigorosa e
libre á 8ª, 5ª y 4ª xustas, e a outros intervalos en movemento directo a través do
canon dobre máis unha voz libre e complementaria, aberto ou cerrado, finito ou
infinito. Estudo da imitación rigorosa e libre á 8ª, 5ª e 4ª xustas, e a outros
intervalos en movemento directo a través do canon dobre, aberto ou cerrado,
finito ou infinito, máis unha voz libre e complementaria, utilizando as diferentes
técnicas de imitación: movemento en espello ou contrario, retrograda, retrógrada
por movemento contrario, aumentación e dsiminución, etc.
89
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: CONTRAPUNTO - I
Estudo do contrapunto invertible a dúas voces e a 8ª a través da forma musical
da invención, en estructuras de tipo binario, de ritornello, de aria da capo etc,
para piano no estilo barroco tardío. Aprendizaxe na creación dun contratema.
Estudo analítico e práctico dos diferentes elementos da linguaxe musical (forma,
plan armónico xeral, ritmo e métrica, melodía, transformacións temáticas,
verticalidade, modulacións, cadencias, tratamento das disonancias, etc.)
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Continuación do estudo da escritura práctica de corais figurados e imitativos có
C.F. en calquera das voces do coro.
Escritura práctica do canon dobre, aberto ou cerrado, finito ou infinito á 8ª, 5ª e
4ª xustas en imitación libre ou rigorosa a dúas voces máis unha complementaria,
utilizando as diferentes técnicas de imitación: movemento en espello ou
contrario, retrograda, retrógrada por movemento contrario, aumentación e
dsiminución, etc, no estilo barroco tardío.
Escritura práctica de breves pezas escritas para teclado na forma musical da
invención, escritas en estructuras de tipo binario, de ritornello, de aria da capo
etc, traballando o desenvolvemento das diferentes características temáticas,
rítmicas, melódicas e estilísticas típicas da época barroca tardía.
Análise técnico de partituras onde predomine a textura contrapuntística dos
estilos barroco e barroco tardío.
Práctica auditiva e instrumental (nun instrumento polifónico) dos elementos e
procedementos aprendidos que conduzan a súa interiorización.
Composición de obras libres e obrigadas de xénero vocal e instrumental.
AVALIACIÓN
Criterios de avaliación
Demostrar o dominio do alumno no referente á práctica do contrapunto simple e
invertible a dúas voces e as dúas voces máis unha complementaria (invención e
canon nos diferentes tipos de imitación e combinación dos mesmos) e a catro
voces (coral), no referente a crear liñas melódicas interesantes e equilibradas
(harmónica e contrapuntísticamente), así como a destreza na superposición das
mesmas nos estilos do renacemento do século XVI, do barroco do século XVII,
e do barroco tardío da 1ª metade do século XVIII.
Recoñecer os procedementos compositivos, morfolóxicos e sintácticos mediante
a análise de obras ou fragmentos referidos ós contidos do curso.
90
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: CONTRAPUNTO - I
Identificar auditivamente dos principais elementos compositivos, morfolóxicos e
sintácticos que configuran a forma a pequena e gran escala nos estilos
renacemento tardío, barroco, e barroco tardío.
Comprobar que o alumno é capaz de empregar un instrumento polifónico para
constatar sonoramente o escrito, dominando técnicas como a memorización,
lectura a vista e improvisación.
Ser capaz de escribir corais, e pequenas invencións para piano desenvolvendo os
procedementos compositivos estudados das principais e diferentes técnicas
compositivas empregadas durante a época barroca, demostrando o entendemento
na práctica das principais formas musicais e estructuras deste período (a
estructura binaria, aria da capo, o fugado, ritornelo, etc.)
3.- Ferramentas de avaliación
Probas obxectivas
Realización dun ou varios exercicios cun tema ou arranque proposto polo
profesor que o alumno desenvolverá, realizando unha forma musical das
comprendidas na programación didáctica do curso (invención a dúas voces para
piano, canon a dúas voces para piano ou coral figurado a catro voces humanas).
O tempo de realización será entre 8 e 12 horas.
O sistema de cualificación consignarase nos termos de suspenso, aprobado,
notable, sobresaínte e matrícula de honra. As cualificacións serán comunicadas
ós alumnos nas clases e/ou mediante certificación (papeleta) da secretaria do
Centro.
NOTA: É imprescindible obter un mínimo de 5 no exame.
91
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: CONTRAPUNTO - II
Departamento de composición
Profesores: Sen docencia.
Carácter da Materia: Materia propia da especialidade. (4.5 créditos por curso)
DESCRIPCIÓN DA MATERIA
Profundización no estudo dos elementos e procedementos contrapuntísticos
relativos ó sistema tonal, así como anteriores e posteriores ó mesmo. Realización
escrita de traballos estilísticos libres, vocais e instrumentais. Práctica
instrumental dos elementos e procedementos estudados.
OBXECTIVOS
Desenvolver o coñecemento e práctica das diferentes técnicas do contrapunto
simple e imitativo do sistema tonal, desenvolvendo aspectos analíticos,
melódicos e auditivos; comprendendo a evolución das regras históricas do
contrapunto severo e modal, así como, a súa relación nos estilos do clasicismo
tardío (século XVIII) e romanticismo (século XIX)
Realizar exercicios dados, así como a elaboración de obras contrapuntísticas de
carácter libre e obrigado, coa finalidade de esperta-la creatividade e o
desenvolvemento dunha linguaxe persoal, tendendo ó equilibrio entre sentido
horizontal ou melódico; e sentido vertical ou harmónico (polifonía e harmonía)
Desenvolver a capacidade analítica-visúal có fin de poder ter unha visión global
dunha peza tanto dende unha perspectiva da análise técnica: tipo de contrapunto
(simple, invertible, a 10ª, 12ª, etc), diferentes tipos de imitacións (directa,
contraria, retrógada, por aumentación, disminución, en canon, etc), progresións,
cadencias, disonancias, modulacións, plan armónico, etc, coma doutras
perspectivas analíticas como por exemplo: a Análise Schenkeriana.
Identificar auditivamente a través de obras os procedementos da programación,
así como, escoitar internamente (desenvolvemento do oído interno) os contidos
tanto na análise coma na realización de traballos escritos.
Tocar nun instrumento polifónico (ó piano) os diferentes traballos.
92
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: CONTRAPUNTO - II
CUADRIMESTRE 1º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
O coral variado. Orixe e desenvolvemento. Coñecemento e estudo dos principios
compositivos do comportamento fugado no inicio dun movemento musical.
O contrapunto imitativo e invertible a 8ª e a 5ª a dúas e a tres voces, levando a
cabo o seu estudo a través da forma invención, en estructuras de tipo binario, de
ritornello, de aria da capo etc, para piano e/ou instrumentos melódicos nos
estilos clásico (2ª metade do século XVIII) e romántico (1º tercio do século
XIX). Perfeccionamento na elaboración dos contratemas.
Profundización no uso da imitación rigorosa e libre á 8ª, 5ª e 4ª xustas, nos
diferentes tipos históricos de imitación, o movemento directo, en contrario, en
retrogradación, en retrogradación por movemento contrario e por aumentación e
disminución a dúas voces e tamén a dúas voces engadindo unha complementaria
de carácter libre.
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Escritura práctica de corais variados de xénero vocal como unha das formas
musicais a desenvolver no curso.
Escritura práctica do canon á 8ª e/ou a 5ª a dúas voces, ou a dúas voces máis
unha voz complementaria de carácter libre, utilizando os diferentes tipos de
imitación, o movemento directo, en contrario, en retrogradación, en
retrogradación por movemento contrario e por aumentación e disminución.
Escritura práctica do contrapunto invertible á 8ª e a 5ª a tres voces traballado en
pequenas invencións para piano e para trio ou máis instrumentos melódicos nos
estilos clásico (2ª metade do século XVIII) e romántico (1º tercio do século
XIX)
Análise técnica de partituras onde predomine a textura contrapuntística dos
estilos clásico (2ª metade do século XVIII) e romántico (1º tercio do século
XIX)
Práctica auditiva e instrumental (nun instrumento polifónico) dos elementos e
procedementos aprendidos que conduzan a súa interiorización.
Composición de obras libres e obrigadas de xénero vocal e instrumental.
93
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: CONTRAPUNTO - II
CUADRIMESTRE 2º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
O estudo do canon triple a 8ª en imitación directa, aberto ou pechado, finito ou
infinito, e tamén dobre engadindo unha voz complementaria.
Profundización no estudo do contrapunto imitativo e invertible a 8ª e a 5ª a dúas
e a tres voces, levando a cabo o seu estudo a través da forma invención, en
estructuras de tipo binario, de ritornello, de aria da capo etc, para piano e/ou
instrumentos melódicos no estilo romántico (durante o século XIX).
Perfeccionamento na elaboración dos contratemas.
Profundización no estudo analítico e práctico dos diferentes elementos da
linguaxe musical (forma, plan armónico xeral, ritmo e métrica, melodía,
transformacións temáticas, verticalidade, modulacións, cadencias, tratamento
das disonancias, etc.)
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Escritura práctica do canon á 8ª a tres voces, canon triple ou canon dobre a dúas
voces máis unha voz complementaria de carácter libre, utilizando os diferentes
tipos de imitación, o movemento directo, en contrario, en retrogradación, en
retrogradación por movemento contrario e por aumentación e disminución,
usandoos coma técnica compositiva dentro dun movemento musical.
Escritura práctica do contrapunto invertible á 8ª e a 5ª a tres voces traballado en
pequenas invencións para trío ou máis instrumentos melódicos no estilo
romántico (durante o século XIX)
Análise técnica de partituras onde predomine a textura contrapuntística do estilo
romántico (durante o século XIX)
ráctica auditiva e instrumental (nun instrumento polifónico) dos elementos e
procedementos da programación que conduzan a súa interiorización
Composición de obras libres e obrigadas de xénero vocal e instrumental.
94
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: CONTRAPUNTO - II
AVALIACIÓN
Criterios de avaliación
Demostrar o dominio do alumno no referente á práctica do contrapunto simple,
imitativo e invertible a dúas, tres voces (invención a tres e canon dobre con voz
complementaria e canon triple) e catro voces ou máis voces (coral variado), no
referente a crear liñas melódicas interesantes e equilibradas (harmónica e
contrapuntísticamente), así como a destreza na superposición das mesmas, nos
estilos clásico (2ª metade do século XVIII, e romántico (duerante todo o século
XIX)
Recoñecer os procedementos compositivos, morfolóxicos e sintácticos
mediante e análise de obras ou fragmentos nos que predominen as texturas
contrapuntísticas, referidos ós contidos do curso.
Identificar auditivamente e mediante a análise os principais elementos
compositivos, morfolóxicos e sintácticos que configuran as formas
contrapuntísticas a pequena e gran escala preferentemente da época clásica e
romántica.
Comprobar que o alumno é capaz de empregar un instrumento polifónico para
constatar sonoramente o escrito, dominando técnicas como a memorización,
lectura a vista e improvisación.
Ser capaz de realizar corais variados e obras para piano e para trío de
instrumentos melódicos (un polo menos de corda frotada), con varios
movementos (2, 3, 4, etc), desenvolvendo os procedementos compositivos
estudados das principais e diferentes técnicas compositivas empregadas dende a
2ª metade do século XVIII (clasicismo pleno) ata finais do século XIX
(romanticismo), demostrando o entendemento na práctica das principais formas
musicais e estructuras da música o longo da historia.
3.- Ferramentas de avaliación
Probas obxectivas:
Realización dun movemento musical para trío de instrumentos melódicos (un
deles de corda frotada) cun tema ou arranque proposto polo profesor que o
alumno desenvolverá, realizando unha forma musical das presentes na
programación do curso (invención ou movemento a tres voces nalgunha das
estructuras clásicas propostas polo profesor, canon a dúas voces máis unha voz
complementaria de carácter libre ou coral variado a catro voces humanas con
posible acompañamento instrumental). O tempo de realización será entre 8 e 12
horas.
95
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: CONTRAPUNTO - II
O contido das probas obxectivas é o que figura na programación de cada unha
das materias adscritas ó Departamento.
O sistema de cualificación consignarase nos termos de suspenso, aprobado,
notable, sobresaínte e matrícula de honra. As cualificacións serán comunicadas
ós alumnos nas clases e/ou mediante certificación (papeleta) da secretaria do
Centro.
NOTA: É imprescidible obter un mínimo de 5 no exame.
96
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: CONTRAPUNTO - III
Departamento de composición
Profesores: Sen docencia
Carácter da Materia: Propia da especialidade. (4.5 créditos por curso)
DESCRIPCIÓN DA MATERIA
Profundización no estudo dos elementos e procedementos harmónicos dende a
orixe do sistema tonal bimodal ata a actualidade. Realización de traballos
estilísticos e libres, vocais e instrumentais. Práctica nun instrumento de teclado
os elementos e procedementos empregados.
OBXECTIVOS
Desenvolver o coñecemento e práctica das diferentes técnicas do contrapunto
imitativo do sistema tonal, neomodal e atonal, desenvolvendo aspectos
analíticos, melódicos e auditivos; comprendendo a evolución da ruptura do
sistema tonal e da aparición dos novos e diferentes métodos compositivos do
século XX, así como, a súa relación cás tendencias típicas desta época, o estilo
postromántico, impresionista, atonal, dodecafónico, escolas nacionalistas varias,
serial, post-serial, etc.
Realizar exercicios dados, así como a elaboración de obras contrapuntísticas de
carácter libre e obrigado, coa finalidade de esperta-la creatividade e o
desenvolvemento dunha linguaxe persoal, tendendo ó equilibrio entre sentido
horizontal ou melódico; e sentido vertical ou harmónico (polifonía e harmonía)
Desenvolve-la capacidade analítica-visúal có fin de poder ter unha visión global
dunha peza tanto dende unha perspectiva da análise técnica: tipo de contrapunto
(simple, invertible, a 10ª, 12ª, etc), diferentes tipos de imitacións (directa,
contraria, retrógada, por aumentación, disminución, en canon, etc), progresións,
cadencias, disonancias, modulacións, plan armónico, etc, coma doutras
perspectivas analíticas como por exemplo: a Análise Schenkeriana.
Identificar auditivamente a través de obras os procedementos aprendidos, así
como, escoitar internamente (desenvolvemento do oído interior) os contados
estudados tanto na análise coma na realización de traballos escritos.
Tocar nun instrumento polifónico (ó piano) os diferentes traballos realizados.
97
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: CONTRAPUNTO - III
CUADRIMESTRE 1º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
O contrapunto a máis de catro partes.
O contrapunto invertible a outros intervalos distintos o de 8ª e a 5ª xustas, á 10ª,
12ª, etc.
Profundización no uso das técnicas contrapuntísticas tradicionais nunha linguaxe
harmónica de carácter postromántico, impresionista e dos nacionalismos de
comezos do século XX.
Profundización no uso do contrapunto invertible e a imitación rigorosa ou libre á
8ª, 5ª, 4ª xustas, nas diferentes técnicas tradicionais de imitación (movemento
directo, movemento en espello ou contrario, aumentación, diminución e
retrogradación, no final do romanticismo e nas diferentes e novas linguaxes do
século XX despois da ruptura da tonalidade.
CONTIDOS PROCEDEMENTAIS
Escritura práctica de composicións a máis de catro voces.
Escritura práctica a través das técnicas de imitación rigorosa e libre á 8ª e 5ª
xustas e a outros intervalos como a 10ª, 12ª etc (en movemento directo,
movemento en espello ou contrario, aumentación, diminución e retrogradación),
e a través das técnicas do contrapunto invertible a dúas e a tres voces;
composicións escritas para piano e a trío de instrumentos melódicos (un cando
menos de corda frotada) en diferentes movementos adoptando estructuras como:
canon a dúas voces, ou dúas voces máis unha delas como complementaria e
triple; estructura binara, aria da capo (ternaria), lied, minuetto rondó e
estructuras neoclásicas basadas nas formas de sonata, e por suposto, estructuras
de carácter libre e persoal nos estilos do postromanticismo, impresionismo e nos
nacionalismos de comezos do século XX.
Análise técnica de partituras onde predomine a textura contrapuntística no
último tercio do século XIX e 1ª tercio do século XX, dodecafonismo,
serialismo, etc.
Práctica auditiva e instrumental (nun instrumento polifónico) dos elementos e
procedementos aprendidos que conduzan a súa interiorización.
Composición de obras libres de xénero vocal e instrumental.
98
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: CONTRAPUNTO - III
CUADRIMESTRE 2º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
Continuación e profundización nas claves da ruptura do sistema tonal e a
función do contrapunto en todo este proceso. A relación entre o contrapunto e ás
novas tendencias e principios armónicos da 1ª metade do século XX.
Estudo do contrapunto neomodal nos compositores de tendencia neoclásica do
século XX, como: Shostakovich, Hindemith, Bartok, escola dos seis en Francia,
etc, nas súas diferentes técnicas compositivas e tendencias estilísticas.
studo do contrapunto e polifonía na etapa atonal e posterior dodecafónica
nos compositores como: Shöenberg, Webern e Berg na Alemaña, nas súas
diferentes técnicas compositivas e tendencias estilísticas.
Continuación do estudo analítico dos diferentes elementos da linguaxe musical
(forma, ritmo, melodía, transformacións temáticas, linguaxe armónica e
verticalidade, modulación, cadencias, tratamento das disonancias, etc, nas
estéticas principias da 1ª metade do século XX.
Continuación do estudo do contrapunto invertible á 8ª e a outros intervalos coas
súas diferentes fórmulas de imitación, levando a cabo o seu estudo a través das
formas de carácter libre nas estéticas principias da 1ª metade do século XX.
CONTENIDOS PROCEDEMENTAIS
Continuación da escritura práctica de composicións a máis de catro voces.
Escritura práctica a través das técnicas de imitación rigorosa e libre á 8ª e 5ª
xustas e a outros intervalos como a 10ª, 12ª etc (en movemento directo,
movemento en espello ou contrario, aumentación, diminución e retrogradación),
e a través das técnicas do contrapunto invertible a dúas e a tres voces;
composicións escritas para piano e a trío de instrumentos melódicos (un cando
menos de corda frotada) en diferentes movementos adoptando estructuras como:
canon a dúas voces, ou dúas voces máis unha delas como complementaria e
triple; estructura binara, aria da capo (ternaria), lied, minuetto rondó e
estructuras neoclásicas basadas nas formas de sonata, e por suposto, estructuras
de carácter libre e persoal nos estilos do atonalismo, dodecafonismo, e
nacionalismo da 1ª metade do século XX.
99
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: CONTRAPUNTO - III
Análise técnica de partituras onde predomine a textura contrapuntística das
principias tendencias compositivas eestéticas da 1ª metade do século XX,
dodecafonismo, serialismo, etc.
Práctica auditiva e instrumental (nun instrumento polifónico) dos elementos e
procedementos aprendidos que conduzan a súa interiorización.
Composición de obras libres de xénero vocal e instrumental.
AVALIACIÓN
Criterios de avaliación
Demostrar o dominio do alumno no referente á práctica do contrapunto simple e
invertible a dúas, tres, catro e máis voces, no referente a crear liñas melódicas
interesantes e equilibradas (harmónica e contrapuntísticamente), así como a
destreza na superposición das mesmas, a través de composicións escritas para
piano e a trío de instrumentos melódicos (un cando menos de corda frotada) en
diferentes movementos adoptando estructuras como: canon a dúas voces, ou
dúas voces máis unha delas como complementaria e triple; estructura binara, aria
da capo (ternaria), lied, minuetto rondó e estructuras neoclásicas basadas nas
formas de sonata, e por suposto, estructuras de carácter libre e persoal nos estilos
do atonalismo, dodecafonismo, e nacionalismo da 1ª metade do século XX.
Recoñecer os procedementos compositivos, morfolóxicos e sintácticos mediante
a análise de obras ou fragmentos nos que predominen as texturas
contrapuntísticas, referidos ós contidos do curso.
Identificar auditivamente e mediante a análise os principais elementos
compositivos, morfolóxicos e sintácticos que configuran as formas
contrapuntísticas a pequena e gran escala preferentemente na música do último
tercio de século XIX, ata a 1ª metade do século XX.
Comprobar que o alumno é capaz de empregar un instrumento polifónico para
constatar sonoramente o escrito, dominando técnicas como a memorización,
lectura a vista e improvisación.
Ser capaz de escribir obras para piano e para trío de instrumentos melódicos (un
polo menos de corda frotada), con varios movementos (2, 3, 4, etc)
desenvolvendo os procedementos compositivos estudados das principais e
diferentes técnicas compositivas empregadas dende finais do século XIX, e
durante a 1ª metade do século XX, e demostrando o entendemento na práctica
das principais formas musicais e estructuras da música o longo da historia.
Asistir a clase con regularidade e boa actitude, constancia e capacidade de
traballo.
100
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: CONTRAPUNTO - III
3.- Ferramentas de avaliación
Realización dun movemento musical para trío de instrumentos melódicos (un
deles de corda frotada) cun tema ou arranque proposto polo profesor que o
alumno desenvolverá, realizando unha forma musical das realizadas durante o
curso (momento musical a tres voces nalgunha das estructuras clásicas
propostas polo profesor. O tempo de realización será entre 8 e 12 horas.
O contido das probas obxectivas é o que figura na programación de cada unha
das materias adscritas ó Departamento.
O sistema de cualificación consignarase nos termos de suspenso, aprobado,
notable, sobresaínte e matrícula de honra. As cualificacións serán comunicadas
ós alumnos nas clases e/ou mediante certificación (papeleta) da secretaria do
Centro.
BIBLIOGRAFÍA E METODOLOXÍA
Material Curricular Básico
Tratado de harmonía de Joaquín Zamacois. Libro III.
Ed. Span Press Universitaria.
Cuadernos de exercicios de harmonía nº 2 y 3 de Joaquín Zamacois.
Ed. Span Press Universitaria.
Tratado de harmonía de A. Shöenberg.
Ed. Real Musical.
Funcions estructurais da harmonía de A. Shöenberg.
Ed. Real Musical.
Contribucions ao estudo da modulación de Max Reger.
Ed. Real Musical.
Manual de harmonía de A. Jurafsky.
Ed. Ricordi.
Harmonía de Walter Piston.
Ed. Labor.
Novo tratado de harmonía de Alois Haba.
Ed. Real musical.
A harmonía do século XX de Vicent Persichetti.
Ed. Real musical.
Harmonía de Diether de la Motte.
Ed. Labor.
101
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: CONTRAPUNTO - III
Análise do estilo musical de Jan LaRue.
Ed. Span Press Universitaria 1998.
Téchnique de la musique atonale de Julien Falk.
Ed. Alphonse Leduc.
Composición serial e atonalidade de George Perle.
Ed. Real musical.
Tonalidade, atonalidade e pantonalidade de Rudolph Reti.
Ed. Rialp.
Historia da música española Vol. VI. Século XX de Tomas Marco.
Ed. Alianza.
Antoloxía da música do século XX de Robert P. Morgan.
Ed. Akal.
A música do século XX de Robert P. Morgan.
Ed. Akal.
102
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: FUNDAMENTOS DE
ELECTROACÚSTICA E INFORMÁTICA MUSICAL - IV
Departamento de Composición
Profesor: Pablo Beltrán Sobrado
E – mail: [email protected]
Carácter da Materia: Materia propia da especialidade do itinerario de
Composición (a partires do 4º curso), 4.5 créditos por curso.
DESCRIPCIÓN DA MATERIA
Coñecemento teórico e práctico das diferentes técnicas e procedementos de
xeración e manipulación de sons a través de medios electroacústicos, así como das
posibilidades da informática aplicadas á composición musical.
OBXECTIVOS
Entender os fundamentos físicos e musicais da Acústica.
Coñecer as técnicas e procedementos máis usuais para a síntese de son e
composición algorítmica para a composición.
Comprender e utilizar as ferramentas informáticas e electrónicas para a edición,
procesado, montaxe, grabación e secuenciación de audio que están a disposición nun
laboratorio electroacústico.
Aprender a integrar o material dun seito creativo procedente de distintas fontes,
nun medio homoxeneo.
Coñecer a escritura musical avanzada no panorama da historia e do repertorio da
música electroacústica.
Coñecer auditivamente as obras musicais más importantes e representativas da
historia do repertorio da música electroacústica.
Aproveitar as tecnoloxías da información para a obtención de ferramentas e
medios necesarios no mundo da composición actual, e no panorama do audiovisual e o
audiovisual interactivo.
Dotar ó alumnado de composición dunha valoración e visión actualizada da
importancia da composición relacionada cás novas tecnologías e os seus procedementos
no panorama musical actual.
103
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: FUNDAMENTOS DE
ELECTROACÚSTICA E INFORMÁTICA MUSICAL - IV
CUADRIMESTRE 1º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
Acústica física e musical: o estudio dos parámetros e características
fundamentais do son, movementos vibratorios simples e complexos,
cualidades da onda sonora e as súas características e fenómenos típicos e
fundamentais, tipos de ondas. Análisis de sons e intrumentación acústica e
vibratoria.
Manexo das técnicas de síntese dixital do son e a definición de instrumentos
virtuais, controlando a traxectoria dos parámetros de síntese, así como, dos
elementos constitutivos da estrutura musical e a súa interrelación, (tempo,
ritmo, dinámica, timbre, unidades melódicas, complexos armónicos, texturas
e densidades, especialización e tipos de síntese) sendo obxecto de xeración
de arquivos de audio, con comportamentos sonoros diversos, usando a
linguaxe en diferido Csound e Cscorer, que serve no proceso compositivo
para crear unha estrutura musical, e se é necesario, modificar o mecanismo
ata acadar os resultados musicalmente desexados.
Introducción a informática musical. O Midi e os elementos de Hardware
básicos e necesarios para a confección dun estudo de son semiprofesional.
Coñecemento análisis e audición das obras máis importantes do repertorio
electroacústico dos autores máis importantes, e a súa evolución e historia o
longo do século XX (preferentemente desde os anos 60 ata os nosos días),
coa finalidade de aprende-las diferentes técnicas compositivas e de
instrumentación, así como, o de adquirir un criterio auditivo sobor dos
materiais empregados, e as estruturas do son electrónico na actualidade.
Estudo da labor nos laboratorios de Schaeffer e Eimert e a súa evolución no
tempo. Stockhausen e Cage.
Mostrar unha postura aberta ante a problemática da composición actual cás
novas tecnoloxías na súa estética e estilos propios.
104
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: FUNDAMENTOS DE
ELECTROACÚSTICA E INFORMÁTICA MUSICAL - IV
CUADRIMESTRE 2º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
Continuación cá acústica física e musical: Introducción ós instrumentos
musicais. e afinación. Escalas e temperamentos.
Continuación no manexo das técnicas de síntese dixital do son e a definición de
instrumentos virtuais, controlando os diferentes procedementos dos diferentes
tipos de síntese, procedementos auxiliares da síntese coma modulación, filtrado,
efectos de tempo, síntese de FM, granulación, etc.), sendo obxecto de xeración
de arquivos de audio, con comportamentos sonoros diversos, usando a linguaxe
en diferido Csound e Cscore, que serve no proceso compositivo para crear unha
estrutura musical, e se é necesario, modificar o mecanismo ata acadar os
resultados musicalmente desexados.
Aprendizaxe no emprego e manexo dos procesos básicos da edición dixital, nos
programas tipo Soundforge 8.0, Adobe Audition 3.0.
Manexo do programa Cubase ou Nuendo no sistema operativo Windows para
PC como entorno de secuenciación da composición electroacústica.
Continuación do estudo do coñecemento, análisis e audición das obras máis
importantes do repertorio electroacústico dos autores máis importantes, e a súa
evolución e historia o longo do século XX e a súa relación coa música postserial e aleatoria. A música electroacústica na actualidade. A instalación sonora
e a súa relación con outras artes.
Estudo da relación das técnicas de composición tradicionais, relacioándoas cós
medios electroacústicos e da tecxnoloxía actual, e observando as súas propias
posibilidades gramaticais intrínsecas.
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Identificación auditiva de fragmentos e exemplos de diferentes cualidades e
fenómenos do son.
Coñecemento da historia da música electroacústica.
Audición e análise de obras electroacústicas o longo do século XX.
Editar un arquivo de audio dixital a través das orquestras da linguaxe de Csound,
e editar no xerador Cscore partitura para crear sonido a partir das orquestras de
Csound.
105
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: FUNDAMENTOS DE ELECTROACÚSTICA E
INFORMÁTICA MUSICAL - IV
Elaborar audios no entorno dun secuenciador a través de pistas de audio xeradas
en Csound e Cscore.
Manexar os procesos e ferramentas básicas de manipulación do son dun editor
de audio coma Soundforge a través de mostras de diferentes de audio e son.
Creación de obras electroacústicas.
ESTRATEXIAS METODOLÓXICAS
O carácter das clases é de pequenos grupos de dous alumnos, polo que o
contacto profesor alumno é extremadamente directo polo cal a
programación adaptarase de modo moi continuo e individualizado ás
características de cada alumno, facendo maior incidencia naqueles
aspectos da programación máis custosos para o alumno.
As clases desenvolveranse de modo participativo entre profesor e
alumnos, usando tódolos medios tecnolóxicos do laboratorio
electroacústico da aula o alcance do profesor e dos alumnos, promovendo
a debate na escoita de exemplos reais musicais.
Impulsarase o desenvolvemento analítico do alumno, así como, a súa
capacidade de integración dos diferentes medios informáticos,
desenvolvemento auditivo, memorización e comprensión musical.
Fomentarse o coñecemento do traballo de cada alumno por parte de
todos, (se poderán facer actividades conxuntas de tipo analítico, etc.), así
como, impulsar os traballos de carácter libre e persoal para a súa difusión
a través de audicións e concertos.
AVALIACIÓN
1.- Modelo de Avaliación
A avaliación da aprendizaxe do alumnado será continua e integradora, aínda que
diferenciada segundo as materias do currículo. Realizarase polo conxunto do
profesorado, coordinados polo titor, actuando dito profesorado de maneira integrada ó
longo do proceso de avaliación e na adopción de decisións resultantes de dito proceso.
106
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: FUNDAMENTOS DE
ELECTROACÚSTICA E INFORMÁTICA MUSICAL - IV
O profesorado avaliará tanto o proceso da aprendizaxe do alumnado como os
procesos de ensinanza e a súa propia práctica docente. O proceso avaliador está
vinculado principalmente á recollida de información sobre os procesos de ensinanza e
aprendizaxe. Dita información permite ser analizada para buscar unha mellora da
ensinanza. Os procedementos deben ser ricos e variados para escoller en cada momento
o que mellor nos convén ou obter a información
dende diversos puntos de vista. Dado que existe unha relación directa entre obxectivos,
contidos e criterios de avaliación, os procedementos avaliativos deben evitar centrarse
nos contidos de tipo conceptual. De aí que sexa interesante a recollida periodicamente
dos diarios escolares, cadernos de clase, gravacións en audio, vídeo ou soporte
informático, observación directa diaria, actividades de grupo, cuestionarios de tipo test
ou de preguntas abertas, entrevistas acordadas ou espontáneas, probas orais, etc.
2.- Criterios de avaliación
Ser capaz de organizar os diferentes materiais sonoros de traballo nun
secuenciador musical.
Compoñer pequenas obras electroacústicas cerradas, a partires da linguaxe de
Csound xerando orquestas e partitura có programa Cscorer.
Identificar mediante a análise ou a audición os elementos e procedementos
básicos do son e da música electroacústica cun cuestionamento crítico.
Coñecer básicamente as obras fundamentais da hª da música electroacústica.
Asistir a clase con regularidade e boa actitude, constancia e capacidade de traball
Comprender e reflexionar persoalmente sobre a estética e posibilidades de futuro
da música electroacústica na realidade compositiva actual.
3.- Ferramentas de avaliación
Probas obxectivas de Ampliación, suficiencia, xuño e setembro, durante o curso:
Realización dunha ou varias probas teórico - prácticas ó longo do curso que
comprendan algúns dos contidos contemplados na programación e que serán
realizadas na aula cunha duración máxima de unha hora e trinta minutos e que
demostren o coñecemento teórico e práctico das diferentes técnicas e
procedementos de xeración e manipulación de sons a través de medios
107
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: FUNDAMENTOS DE
ELECTROACÚSTICA E INFORMÁTICA MUSICAL - IV
electroacústicos, así como, das posibilidades da informática aplicadas á
composición musical, e sistemas de xeración matemática do son.
Traballos a realizar polos alumnos, para a proba de xuño (e tamén polos que
non asisten a clase ou suspenden en xuño) ademáis das probas obxectivas
correspondentes e para ter garantía de superar a materia no exame final,
deberanse entregar polo menos un traballo ou proxecto compositivo
electroacústico cerrado, cunha explicación dos materiais e procedementos
empregados, e partitura do mesmo, que será guiado polo profesor cunha
duración mínima de 3 minutos, debendo estar elaborado nos seus materiais
básicos na linguaxe Csound ou outros, e posibilidade de integralos nun entorno
de secuenciación coma Cubase, Nuendo ou Adobe Audition, etc.
tempo máximo de realización da proba final de xuño, así coma as de setembro,
suficiencia ou ampliación, será dun máximo de tres horas.
Os alumnos que se presenten á convocatoria de xuño deberán entregar o
proxecto compositivo electroacústico e posibles exercicios a determinar entre
profesor e alumno, adxuntadoo o día do exame, ou na data que se acorde entre
alumno e profesor.
Os alumnos que se presenten á convocatoria de setembro e non entregasen o
proxecto compositivo electroacústico en xuño e posibles exercicios a determinar
entre profesor e alumno, ou o entregasen incompletos, deberán adxuntalos o día
do exame.
Os alumnos que non haxan cumprido os créditos deberán realizar unha proba
global, determinada polo Departamento ou polo Profesor, conseguinte na
realización de un ou varios exercicios que comprendan os contidos da materia, e
nos que o alumno demostre que está capacitado para atinxir os obxectivos
estabelecidos na programación, asemade deberá entregar o proxecto compositivo
electroacústico.
Aqueles alumnos que realicen a proba de ampliación deberán, tamén presentar,
o proxecto compositivo electroacústico.
contido das probas obxectivas é o que figura na programación de cada unha
das materias adscritas ó Departamento.
sistema de cualificación consignarase nos termos de suspenso, aprobado,
notable, sobresaínte e matrícula de honra. As cualificacións serán comunicadas
ós alumnos nas clases e/o mediante certificación (papeleta) da secretaria do
Centro.
108
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: FUNDAMENTOS DE
ELECTROACÚSTICA E INFORMÁTICA MUSICAL – IV
AVALIACIÓN ALUMNADO ERASMUS
O alumnado que participe nos programas europeos, deberá aportar unha
certificación dos créditos realizados e da avaliación obtida no centro de destino. No caso
de non aportar a certificación, deberá examinarse dos contidos mínimos establecidos
nesta materia ao igual co alumnado oficial do noso centro. Se os contidos cursados no
centro de destino non se corresponden cos do noso centro, o departamento decidirá a
maneira de avaliar os contidos non realizados ou non superados.
O alumnado que participe en programas europeos procedentes de centros
extranxeiros, será avaliado do mesmo modo co alumnado oficial do noso centro. Se non
realizan o curso completo, obterán una certificación dos créditos realizados e da
superación ou non dos mesmos.
109
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: FUNDAMENTOS DE
ELECTROACÚSTICA E INFORMÁTICA MUSICAL - V
Departamento de composición
Profesores: Pablo Beltrán [email protected])
Carácter da Materia: Materia propia da especialidade. (4.5 créditos por curso)
DESCRIPCIÓN DA MATERIA
Coñecemento teórico e práctico das diferentes técnicas e procedementos de
xeración e manipulación de sons a través de medios electroacústicos, así como das
posibilidades da informática aplicadas á composición musical.
OBXECTIVOS
Profundizar nos fundamentos físicos e musicais da Acústica.
Coñecer e practicar as técnicas e procedementos máis usuais para a síntese de
son, composición algorítmica, e da programación de sistemas interactivos para a
composición, incidindo no uso de plug ins e de instrumentos virtuais diversos
(vsti e outros formatos)
Profundizar no uso das ferramentas informáticas e electrónicas para a edición,
procesado, montaxe, grabación e secuenciación de audio que están a disposición
nun laboratorio electroacústico.
Aprender a integrar e manipular dun xeito creativo o material grabado
procedente de distintas fontes, nun medio homoxeneo.
Análizar e coñecer a escritura musical avanzada no panorama da historia e do
repertorio da música electroacústica.
Profundizar no coñecemento auditivo das obras musicais más importantes e
representativas da historia do repertorio da música electroacústica.
Aproveitar as tecnoloxías da información para a obtención de ferramentas e
medios necesarios no mundo da composición actual e no panorama do
audiovisual e audiovisual e instalación interactivas.
Dotar ó alumnado de composición dunha valorización e visión actualizada do
parnorama musical da composición relacionada cás novas tecnologías e os seus
procedementos.
110
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: FUNDAMENTOS DE
ELECTROACÚSTICA E INFORMÁTICA MUSICAL - V
CUADRIMESTRE 1º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
Continuación co estudo da linguaxe de Csound e Cscore e ás súas características,
deseñando diferentes instrumentos e partituras dentro de Csound e Cscorer.
Manipulación de arquivos de audio.
Continuación no manexo do programa Cubase ou Nuendo no sistema operativo
Windows para PC como entorno de secuenciación da composición
electroacústica. Introducción e coñecemento de Plug-ins Waves e GRM Tools
(Filtros, portas, revers, ecos, etc.) e secuenciadores con samplers e instrumentos
virtuais; estudando principios de sincronía imaxen-son para o posible
desenvolvemento de bandas sonoras, e tamén traballando as craves para
formular solucións ós problemas creativos dacordo cos medios reais.
Coñecementos básicos de grabación musical, microfonía reproducción e
manipulado do son, acústica das salas, e psicoacústica e percepción musical.
Comprender o proceso de mezcla y masterización no entorno de Wabelab. Outras
ferramentas informáticas: comprensión noutros formatos.
Realización, estudo e pormenorización de análise espectral de arquivos de son.
Estudo da relación das técnicas de composición tradicionais aplicadas as
formacións instrumentais tradicionais e novas, relacioándoas có son
electracústico e súas propias posibilidades gramaticais intrínsecas. Elaboración
da partitura para instrumentos acústicos e electroacústica pechada.
CUADRIMESTRE 2º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
Introducción o entorno de Max-MSP e / ou Reaktor, adicado a síntese de son en
tempo real.
Coñecer as técnicas e procedementos máis usuais para a síntese de son mediante
editores planos de softwares tipo MathCad, MathLab, etc.
Estudo da relación das técnicas de composición tradicionais aplicadas as
formacións instrumentais tradicionais e novas, relacioándoas có son
111
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: FUNDAMENTOS DE
ELECTROACÚSTICA E INFORMÁTICA MUSICAL - V
electracústico. Elaboración da partitura para instrumentos acústicos e
electroacústica pechada.
Introducción a outros entornos de secuenciación coma o de Pro Tools no sistema
operativo Apple para MAC.
Estudo da relación das técnicas de composición tradicionais aplicadas as
formacións instrumentais tradicionais e novas, relacioándoas có son
electracústico e as súas propias posibilidades gramaticais intrínsecas.
Elaboración da partitura para instrumentos acústicos e electroacústica aberta e /
ou interactiva..
Mostrar unha postura aberta ante a problemática da composición actual cás
novas tecnoloxías na súa estética e estilos propios.
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Identificación auditiva de fragmentos e exemplos de diferentes cualidades,
fenómenos, e procesos de píntese do son.
Coñecemento da historia da música electroacústica.
Audición e análise de obras electroacústicas o longo do século XX.
Editar un arquivo de audio dixital a través das orquestras da linguaxe de Csound,
e editar no xerador Cscore partitura para crear sonido a partir das orquestras de
Csound.
Elaborar audios no entorno dun secuenciador a través de pistas de audio xeradas
en Csound e Cscorer e Max – Msp e / ou Reaktor.
Manexar os procesos e ferramentas básicas de manipulación do son dun editor
de audio coma Soundforge a través de mostras de diferentes de audio e son.
Creación de obras para instrumentos acústicos e electrónica pechada e / ou
aberta ou interactiva.
ESTRATEXIAS METODOLÓXICAS
carácter das clases é de pequenos grupos de dous alumnos, polo que o contacto
profesor alumno é extremadamente directo polo cal a programación adaptarase
de modo moi continuo e individualizado ás características de cada alumno,
112
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: FUNDAMENTOS DE
ELECTROACÚSTICA E INFORMÁTICA MUSICAL – V
facendo maior incidencia naqueles aspectos da programación máis custosos para
o alumno.
As clases desenvolveranse de modo participativo entre profesor e alumnos,
usando tódolos medios tecnolóxicos do laboratorio electroacústico da aula o
alcance do profesor e dos alumnos, promovendo a debate na escoita de
exemplos reais musicais.
Impulsarase o desenvolvemento analítico do alumno, así como, a súa capacidade
de integración dos diferentes medios informáticos, desenvolvemento auditivo,
memorización e comprensión musical.
Fomentarse o coñecemento do traballo de cada alumno por parte de todos, (se
poderán facer actividades conxuntas de tipo analítico, etc.), así como, impulsar
os traballos de carácter libre e persoal para a súa difusión a través de audicións e
concertos.
AVALIACIÓN
1.- Modelo de avaliación
A avaliación da aprendizaxe do alumnado será continua e integradora, aínda que
diferenciada segundo as materias do currículo. Realizarase polo conxunto do
profesorado, coordinados polo titor, actuando dito profesorado de maneira integrada ó
longo do proceso de avaliación e na adopción de decisións resultantes de dito proceso.
O profesorado avaliará tanto o proceso da aprendizaxe do alumnado como os procesos
de ensinanza e a súa propia práctica docente. O proceso avaliador está vinculado
principalmente á recollida de información sobre os procesos de ensinanza e
aprendizaxe. Dita información permite ser analizada para buscar unha mellora da
ensinanza. Os procedementos deben ser ricos e variados para escoller en cada momento
o que mellor nos convén ou obter a información dende diversos puntos de vista. Dado
que existe unha relación directa entre obxectivos, contidos e criterios de avaliación, os
procedementos avaliativos deben evitar centrarse nos contidos de tipo conceptual. De aí
que sexa interesante a recollida periodicamente dos diarios escolares, cadernos de clase,
gravacións en audio, vídeo ou soporte informático, observación directa diaria,
actividades de grupo, cuestionarios de tipo test ou de preguntas abertas, entrevistas
acordadas ou espontáneas, probas orais, etc.
113
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: FUNDAMENTOS DE
ELECTROACÚSTICA E INFORMÁTICA MUSICAL - V
2.- Criterios de avaliación
Ser capaz de grabar e organizar os diferentes materiais sonoros de traballo nun
secuenciador musical.
Compoñer obras electroacústicas e electroacústicas combinadas con
instrumentos acústicos de tipo cerrado ou aberto, e / ou interactivo, a partires da
linguaxe de Csound e / ou Max - Msp etc. xerando orquestas e partitura có
programa Cscorer.
Identificar mediante a análise ou a audición os elementos e procedementos
básicos do son e da música electroacústica cun cuestionamento crítico.
Coñecer básicamente as obras fundamentais da hª da música electroacústica.
Asistir a clase con regularidade e boa actitude, constancia e capacidade de
traballo.
Comprender e reflexionar persoalmente sobre a estética e posibilidades de futuro
da música electroacústica na realidade compositiva actual.
3.- Ferramentas de avaliación
Probas obxectivas de Ampliación, xuño e setembro, durante o curso:
Realización dunha ou varias probas teórico - prácticas ó longo do curso que
comprendan algúns dos contidos contemplados na programación e que serán
realizadas na aula cunha duración máxima de unha hora e trinta minutos e que
demostren o coñecemento teórico e práctico das diferentes técnicas e
procedementos de xeración e manipulación de sons a través de medios
electroacústicos, así como, das posibilidades da informática aplicadas á
composición musical, e sistemas de xeración matemática do son e
interactividade.
Traballos a realizar polos alumnos, para a proba de xuño (e tamén polos que
non asisten a clase ou suspenden en xuño) ademáis das probas obxectivas
correspondentes e para ter garantía de superar a materia no exame final,
deberanse entregar polo menos un traballo ou proxecto compositivo
electroacústico cerrado ou interactivo podendo combinar a electroacústica con
instrumentos acústicos e electroacústica a tempo real, cunha explicación dos
materiais e procedementos empregados, e partitura do mesmo, que será guiado
polo profesor cunha duración mínima de 5 minutos, debendo estar elaborado nos
seus materiais básicos na linguaxe Csound Max – Msp ou outros, e posibilidade
114
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: FUNDAMENTOS DE ELECTROACÚSTICA
E INFORMÁTICA MUSICAL - V
de integralos nun entorno de secuenciación coma Cubase, Nuendo, Pro Tools,
Adobe Audition, etc.
tempo máximo de realización da proba final de xuño, así coma as de setembro,
suficiencia ou ampliación, será dun máximo de tres horas.
Os alumnos que se presenten á convocatoria de xuño deberán entregar o
proxecto compositivo electroacústico e posibles exercicios a determinar entre
profesor e alumno, adxuntadoo o día do exame, ou na data que se acorde entre
alumno e profesor.
Os alumnos que se presenten á convocatoria de setembro e non entregasen o
proxecto compositivo electroacústico en xuño e posibles exercicios a determinar
entre profesor e alumno, ou o entregasen incompletos, deberán adxuntalos o día
do exame.
Os alumnos que non haxan cumprido os créditos deberán realizar unha proba
global, determinada polo Departamento ou polo Profesor, conseguinte na
realización de un ou varios exercicios que comprendan os contidos da materia, e
nos que o alumno demostre que está capacitado para atinxir os obxectivos
estabelecidos na programación, asemade deberá entregar o proxecto compositivo
electroacústico.
Aqueles alumnos que realicen a proba de ampliación deberán, tamén presentar,
o proxecto compositivo electroacústico.
contido das probas obxectivas é o que figura na programación de cada unha
das materias adscritas ó Departamento.
sistema de cualificación consignarase nos termos de suspenso, aprobado,
notable, sobresaínte e matrícula de honra. As cualificacións serán comunicadas
ós alumnos nas clases e/o mediante certificación (papeleta) da secretaria do
Centro.
AVALIACIÓN ALUMNADO ERASMUS
O alumnado que participe nos programas europeos, deberá aportar unha
certificación dos créditos realizados e da avaliación obtida no centro de destino. No caso
de non aportar a certificación, deberá examinarse dos contidos mínimos establecidos
nesta materia ao igual co alumnado oficial do noso centro. Se os contidos cursados no
centro de destino non se corresponden cos do noso centro, o departamento decidirá a
maneira de avaliar os contidos non realizados ou non superados.
O alumnado que participe en programas europeos procedentes de centros
extranxeiros, será avaliado do mesmo modo co alumnado oficial do noso centro. Se non
115
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: FUNDAMENTOS DE
ELECTROACÚSTICA E INFORMÁTICA MUSICAL - V
realizan o curso completo, obterán una certificación dos créditos realizados e da
superación ou non dos mesmos.
BIBLIOGRAFÍA E METODOLOXÍA
Material Curricular Básico
Acústica musical Gonzalo Fernández de la Gándara y Miguel Lorente, Ed.
ICCMU colección Musica Hispana Textos. Manuales.
Acustica Físico-Musical de Antonio Calvo-Manzano, Ed. Real Musical.
Acústica Musical de Luís L. Enrique, editado por la Fundación Calouste
Gulbenkian.
Winkler,T., Composing Interactive Music: Techniques and Ideas Using Max,
MIT Press,1998 (con CD-ROM).
Informática y electrónica musical de Adolfo Nuñez, Ed. Paraninfo.
Como Convertirse en un músico informático de Jeff Bowen, Ed. Anaya
multimedia SGAE, (con CD-ROM).
Música y nuevas tecnologías, Persepectivas para el siglo XXI de Eduardo Reck
Miranda, Ed. ACC L´Angelot.
Guía profesional de laboratorios de música electroacústica de Gabrie Brncic, Ed.
Fundadción Autor SGAE.
Teoría de la composición J Pedro de Oliveira.
Tratado de los objetos musicales Schaefer
Acústica e Psicoacústica da Música de Juan G. Roederer, Ed. Ricordi.
Afinación e temperamento na música occidental de J. Javier Goldáraz, Ed.
Alianza Música.
Música virtual de Martín Rasskin/S.G.A.E. Ed. Anaya multimedia.
Núñez, A., Informática e electrónica musical. Madrid. Ed. Paraninfo 1992.
El lenguaje de Csound de Pablo Di Liscia.
Acústica musical e organoloxía de Tirso de Olazábal, Ed. Ricordi.
116
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: FUNDAMENTOS DE
ELECTROACÚSTICA E INFORMÁTICA MUSICAL - V
BIBLIOGRAFÍA COMPLEMENTARIA
Midi , multimedia e sistemas de control
Roland, Guía MIDI. Roland Corporation, 1987.
Bernd Enders and Wolfgang Klemme, MIDI and Sound Book for the Atari
ST M&T Publishing, 1989.
Hecquet, A: Entorno MIDI e as súas aplicacións. Madrid. Ed. Ra-ma 1990.
Eiche, J. F., ¿Qué é MIDI? Barcelona. Ed. Music Distribution 1990.
Rumsey, Francis, MIDI Systems and Control. Ed. Focal Press 1990.
Rothstein, J., MIDI: A Comprehensive Introduction, A-R Editions, 1991.
Penfold, R.A. , MIDI Avanzado . Madrid. Ed. Ra-ma 1992.
Busquets, F.-Ordinas, J.: Curs d'Informàtica i Educació Musical.Barcelona.
Generalitat de Catalunya. Departament d'Ensenyament. PIE 1992 .
Pressing, J. Synthesizer Performance and Real-Time Techniques, A-R
Editions, 1992.
Rowe, R., Interactive Music Systems, MIT Press, 1992 (con CD-ROM).
Tarabella, L., Man-Machine Interaction in live performance. Numero
especial de Interface - Journal of New Music Research, 22(3), 1993.
Burger, J., The desktop multimedia bible. New York: Addison-Wesley 1993.
(Existe traducción en castelán: A Biblia de Multimedia). (B/T).
Bustos Martín, I. de Multimedia. Madrid. Ed. Anaya Multimedia. 1994.
Perotti, G., MIDI computer immagine e suono, Jackson, 1998.
TECNICAS DE GRAVACION E POST-PRODUCCION
Acústica e psicoacústica
Moore, B., An Introduction to the Psychology of Hearing, Academic Press,
1982 (nueva edición 1997).
Morse, P., e K. Ingard, Theoretical Acoustics, Princeton University
Press,1987.
Benade, A. H., Fundamentals of Musical Acoustics, Dover, 1990.
Bregman, A., Auditory Scene Analysis: the Perceptual Organization of
Sound, MIT Press, 1990.
Sundberg, J., The Science of Musical Sounds, Academic Press, 1992.
117
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: FUNDAMENTOS DE
ELECTROACÚSTICA E INFORMÁTICA MUSICAL – V
McAdams, S., e E.Bigand, Thinking in sound. The cognitive psychology of
human audition, Oxford Univ. Press, 1993.
Leman, M., Auditory Models of Music Research (1-2). Número especial de
Journal of New Music Research, 23(1) e 23(2), 1994.
Hartmann, W., Signals, Sound, and Sensation, Springer Verlag, 1996.
Cook, P., Music, Cognition, and Computerized Sound. An Introduction to
Psychoacoustics, MIT Press, 1999.
Análise e representación da estructura musical
Baroni, M. e Callegari, L., Musical Grammars and Computer Analysis.
Olschki, 1984.
Cope, D., Computers and Musical Style, A-R Editions, 1991.
Howell, R. e West, R. and Cross, I., Representing Musical Structure,
Academic Press, 1991.
Marsden, A. e Pople, A., Computer Representations and Models in Music,
Academic Press, 1992.
Music Representation and Scoring (1-2-3). Número especial de Computer
Music Journal, 17(3), 17(4), 1993; 18(1).
O audio dixital e a súa restauración
Alten. Audio in media. 4ª edition. Belmont, CA: Wadsworth Publishing
Co.1994
Burger, J. The desktop multimedia bible. New York: Addison-Wesley 1993.
(Existe traducción o castelán: La Biblia de Multimedia).
Chion, M. O Son. Barcelona: Paidós 1999.
Jordà, S., Audio dixital e MIDI. Madrid. Ed. Anaya Multimedia 1997.
Nisbett, A., The sound studio. London. Ed. Focal Press 1995.
Rumsey, F., Digital audio operations. Oxford. Ed. Focal Press 1991.
Rumsey, F., The audio workstation handbook. Oxford. Ed. Focal Press 1996.
Rumsey & McCormick, Sound and recording: an introduction, 2ª edition
1994. (Existe traducción o castelán da primeira edición, editada por o
IORTV).
Zaza, T., Audio design. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall 1991. (Ultima
revisión: 01 / 02 / 2001).
118
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: FUNDAMENTOS DE ELECTROACÚSTICA E
INFORMÁTICA MUSICAL- V
Veldhuis, R., Restoration of lost samples in digital signals, Prentice-Hall,
1990.
Valière, J.C., La restauration des enregistrements anciens par traitement
numeriques, tesi di dottorato, Università di Maine, 1991.
Cappé, O., Techniques de réduction de bruit pour la restauration
d’enregistrements musicaux, tesi di dottorato, Ecole Nationale Supérieure
des Télécomunications, Parigi, 1993.
Atti del XII Colloquio di Informatica Musicale (sessione speciale su
Restoration of Audio Documents), AIMI e Università di Udine e Gorizia,
1998.
Godsill, J. e Rayner, P., Digital audio restoration: a statistical model based
approach, Springer, 1998.
Boulanger, R., The Csound Book. Perspectives in Software Synthesis, Sound
Design, Signal Processing and Programming Ed. MIT Press, 1999.
Espacialización do son
D.Begault, 3-D Sound for virtual reality and multimedia, Academic Press,
1994.
Sound spatialization and spatial perception. Número especial de Computer
Music Journal, 19(4), 1995.
J.Blauert, Spatial Hearing, MIT Press, 1997
Teoría e análise do repertorio musical informático e electroacústico
Roads, C., Composers and the Computer, Kaufmann, 1985.
Emmerson, S., The Language of Electroacoustic Music, Macmillan, 1986.
Barriere, J.B., Le timbre, métaphore pour la composition, Bourgois, 1991.
Dalmonte, R. e Baroni, M., Atti del 2º Convegno Europeo di Analisi
Musicale, Università di Trento, 1992.
Emmerson, S., Timbre composition in electroacoustic music. Número
especial de Contemporary Music Review, 10(2), 1994.
Barriere, F. e Bennet, G., Analyse en Musique Electroacoustique/Analysis in
Electroacoustic Music, Editions Mnemosyne, 1997.
Camilleri, L. e Smalley, D., The Analysis of Electroacoustic Music. Número
especial de Journal of New Music Research, 27(1-2), 1998.
119
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: FUNDAMENTOS DE
ELECTROACÚSTICA E INFORMÁTICA MUSICAL V
Orcalli, A., Fenomenologia della musica sperimentale, Sonus Edizioni,
1993.
Atti del XI Colloquio di informatica musicale (sessione speciale su
Electroacoustic Music Analysis), AIMI e Università di Bologna, 1995
(alcuni scritti in inglese, altri in italiano).
Camilleri, L., Strategie di analisi nella musica elettroacustica. Número
especial del Bollettino del Gruppo di Analisi e Teoria Musicale, 5(1), 1998.
Strawn, J., Digital Audio Signal Processing: An Anthology, A-R Editions,
1985.
Chamberlain , H., Musical Applications of Microprocessors, Ed.Hayden,
1987.
Proakis, J.G. e Manolakis, D.G., Introduction to digital signal processing,
Ed.Macmillan, 1988.
Meyer, Y. e Wavelets. Algorithms and applications, Society for Industrial
and Applied Mathematics, Ed.SIAM, 1993.
Steiglitz, K., A Digital Signal Processing Primer with Applications to Digital
Audio and Computer Music, Ed.Addison-Wesley, 1996.
Orfanidis, J.S., Introduction to signal processing, Ed.Prentice Hall, 1996.
Tempelaars, S., Signal Processing, Speech and Music, Ed.Swets &
Zeitlinger, 1996.
Kahrs, M. e Brandenburg, K., Applications of Digital Signal Processing to
Audio and Acoustics, Ed.Kluwer Academic Publishers, 1998.
Mitra, S.K., Digital signal processing: a computer-based approach,
Ed.McGraw-Hill, 1998.
Smith, S., The Scientist and Engineer’s Guide to Digital Signal Processing,
dispoñible gratis para estudantes e por capítulos a través da páxina web:
www.DSPguide.com, manual que cubre todos os aspectos da materia.
Modelos fisicos
Physical modeling of musical instruments (1-2). Número especial de
Computer Music Journal, 16(4), 1993; 17(1), 1994; e 22(3), 1998.
120
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: FUNDAMENTOS DE
ELECTROACÚSTICA E INFORMÁTICA MUSICAL - V
Recuperación de infomación musical
Napier, P., "A Multimedia System for Retrieving Music Information from
Library Computer Catalogues. A feasibility study". Proceedings des 4.
Internationalen Symposiums für Informations wissenschaften, pp. 346-355,
Universitätsverlag Konstanz, 1994.
Salton, G., Automatic Text Processing: The Transformation, Analysis and
Retrieval of Information by computer. Addison-Wesley, 1989.
Fletcher, N. e Rossing,T., The Physics of Musical Instruments, Springer
Verlag, 1998.
RECURSOS
AGRUPAMENTOS
Grupos de 4/1 unha vez por semana 1 hora e 30 minutos cada sesión de
clase.
ESPAZOS
Aulas de 40 metros cadrados.
MATERIAIS
Ordenador Macintosh G4 con doble procesador.
Monitor Macintosh TFT de 19”.
Monitor TFT de 15”.
Interface Visual.
Controlador para grabador multipistas dixital modular.
Mesa de mezclas de 40 entradas e 8 buses.
Grabador dixital mudular de 8 pistas dixitais.
2 Monitores de estudio autoamplificados.
Módulo de sons multitímbrico de 64 notas de polifonía.
Módulo de sons multitímbrico.
Sampler estéreo con 128 notas de polifonía.
Tarxeta de conexión dixital entre multipistas modulares e mesas de son.
Digidesing 001.
Interface midi router.
121
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: FUNDAMENTOS DE ELECTROACÚSTICA E
INFORMÁTICA MUSICAL - V
Controlador de tonos estéreo.
Controlador de potencia.
Amplificador de cascos de catro.
Caixa de líña multicanal.
Caixa de ritmos programable.
Grabador de audio dixital DAT.
Grabador de Compact-Disc.
Teclado controlador mestre.
12 pes de micrófono tipo xirafa.
Xogo de 4 auriculares estéreo de estudo.
Xogo de altofalantes de condensador de gran diafragma.
Xogo de altofalantes dinámico cardioide.
Xogo de altofalantes de condensador de diagrama cardioide.
Xogo de altofalantes de condensador de diagrama hipercardioide.
Xogo de altofalantes de condensador con diagrama polar hipercardioide.
Xogo de micrófonos dinámicos (de mano).
Software : Pro Tools , Logic 6 (Cool edit , Csound , Python ), etc.
Mobiliario: encerado, armarios, cadeiras con pala, mesa e cadeira para o
profesor, papeleira, percheiro.
122
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: HARMONÍA - I
Departamento de Composición
Profesores: Sen docencia.
Carácter da Materia: Materia propia da especialidade. (4.5 créditos por curso)
DESCRIPCIÓN DA MATERIA
Profundización no estudo dos elementos e procedementos harmónicos dende a orixe do
sistema tonal bimodal ata a actualidade. Realización de traballos estilísticos e libres,
vocais e instrumentais. Práctica nun instrumento de teclado os elementos e
procedementos empregados.
OBXECTIVOS
Desenvolver o coñecemento e práctica das capacidades analíticas, auditivas e
melódicas que permitan ó alumno desenvolverse e ser capaz de comprender
tanto as regras históricas da harmonía tradicional; como a súa evolución ó longo
do tempo, baseándose nos estilos e normas teóricas da época barroco-clasicismo.
Desenvolver a capacidade analítico-visúal a fin de poder ter unha visión global
dunha peza tanto dende unha perspectiva da análise técnica: acordes,
progresións, cadencias, modulacións, disonancias, etc, coma de outras
perspectivas analíticas como por exemplo: a Análise Schenkeriana.
Realizar exercicios coa finalidade de espertala creatividade e o desenvolvemento
dunha linguaxe harmónica creativa e persoal, desenvolvendo tanto aspectos de
desenvolvemento melódico, sentido do baixo, así como do ouvido interno.
Identificar auditivamente a través de obras os procedementos presentes na
programación do curso, así como, escoitar internamente os contidos tanto na
análise coma na realización de traballos escritos.
Tocar nun instrumento polifónico (ó piano) os diferentes traballos.
123
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: HARMONÍA - I
CUADRIMESTRE 1º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
Ampliación da tonalidade (6ª napolitana, dominante da dominante, 6ª
aumentada, modo maior mixto, dominantes secundarias)
Notas estranas ós acordes: notas de paso, floreos, escapadas e anticipacións.
Acordes sobre-tónica.
coral armonizado.
Acordes de 9ª maior e menor de dominante.
Progresión unitónica e modulante con acordes de 7ª.
Estudo do sentido horizontal da harmonía no seu sentido sintáctico (frase,
semifrase, seccións, etc,) nos exercicios propostos nos estilos barrococlasicismo.
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Realización de exercicios que conteñan os contidos estudados.
Creación persoal de traballos.
Análise de obras que conteñan os elementos estudados da época barrococlasicismo.
Audicións de obras que conteñan os elementos estudados preferentemente da
época barroco-clasicismo.
CUADRIMESTRE 2º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
Continuación do estudo da ampliación da tonalidade (6ª napolitana, dominante
da dominante, 6ª aumentada, modo maior mixto, dominantes secundarias)
Notas estranas ós acordes (repaso e perfeccionamento), estudo da apoiatura.
Estudo do pedal.
Acordes de 9ª sobre os restantes grados da escala.
Progresión unitónica e modulante con acordes 9ª.
Acordes de 11ª e 13ª. Acordes con notas engadidas e sustitutivas.
Continuación do estudo do sentido horizontal da harmonía no seu sentido
sintáctico (frase, semifrase, seccións, etc,) nos exercicios propostos nos estilos
barroco-clasicismo.
124
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: HARMONÍA - I
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Realización de exercicios que conteñan os contidos estudados.
Creación persoal de traballos.
Análise de obras que conteñan os elementos estudados da época barrococlasicismo.
Audicións de obras que conteñan os elementos estudados preferentemente da
época barroco-clasicismo.
AVALIACIÓN
Criterios de avaliación
Demostrar o dominio do alumno no referente ó uso dos acodes como a 6ª
napolitana, 6ª aumentada, dominantes alteradas tanto no seu uso tonal como na
súa relación coa modulación e a modulación enharmónica na época barrococlasicismo.
Demostrar o coñecemento e a práctica do uso dunha linguaxe fluída en canto ó
uso da notación estrana de modo musical e estilísticamente correcta.
Identificar auditivamente os principais elementos morfolóxicos da harmonía
tonal e a súa relación con estructuras formais concretas.
Recoñecer os procedementos morfolóxicos e sintácticos da harmonía tonal na
época barroco-clasicismo, mediante a análise de obras ou fragmentos.
Valoración da notación melódica e das disonancias, como elemento básico da
expresión no estilos estudados.
Identificar auditivamente mediante a análise, diversos erros en ejercicios
preparados para tal fin, e propoñer solucións.
Comproba-la capacidade do alumno para empregar nun instrumento polifónico
para tocar de modo práctico o escrito.
125
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: HARMONÍA - I
3.- Ferramentas de avaliación
Probas obxectivas:
Realizar un baixo-tiple dado polo Profesor que conteña os contidos referidos na
programación do curso e cunha extensión mínima de 24 compases. O tempo mínimo da
realización do exercicio será de 6 horas e o máximo de 8 horas.
O contido das probas obxectivas é o que figura na programación de cada unha das
materias adscritas ó Departamento.
O sistema de cualificación consignarase nos termos de suspenso, aprobado, notable,
sobresaínte e matrícula de honra. As cualificacións serán comunicadas ós alumnos nas
clases e/ou mediante certificación (papeleta) da secretaria do Centro.
NOTA: É i exame.mprescidible obter una puntuación mínima de 5 no exame.
126
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: HARMONÍA - II
Departamento de Composición
Profesores: Sen docencia.
Carácter da Materia: Materia propia da especialidade. (4.5 créditos por curso)
DESCRIPCIÓN DA MATERIA
Profundización no estudo dos elementos e procedementos harmónicos dende a
orixe do sistema tonal bimodal ata a actualidade. Realización de traballos estilísticos e
libres, vocais e instrumentais. Práctica nun instrumento de teclado os elementos e
procedementos empregados.
OBXECTIVOS
Desenvolver o coñecemento e práctica das capacidades analíticas, auditivas e
melódicas que permitan ó alumno desenvolverse e ser capaz de comprender
tanto as regras históricas da harmonía tradicional; como a súa evolución ó longo
do tempo, baseándose nos estilos e normas teóricas da época clasicismo tardío –
romanticismo.
Desenvolver a capacidade analítico-visúal a fin de poder ter unha visión global
dunha peza tanto dende unha perspectiva da análise técnica: acordes,
progresións, cadencias, modulacións, disonancias, etc, coma de outras
perspectivas analíticas como por exemplo: a Análise Schenkeriana.
Realizar exercicios de carácter libre e obrigado, coa finalidade de espertala
creatividade e o desenvolvemento dunha linguaxe harmónica creativa e persoal,
desenvolvendo tanto aspectos de desenvolvemento melódico, sentido do baixo,
así como do ouvido interno.
Identificar auditivamente a través de obras os procedementos aprendidos, así
como, escoitar internamente os contidos estudados tanto na análise coma na
realización de traballos escritos.
Tocar nun instrumento polifónico (ó piano) os diferentes traballos realizados.
127
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: HARMONÍA - II
CUADRIMESTRE 1º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
estudo da modulación lonxana nas súas diferentes manifestacións clasicismo
pleno - romanticismo. A modulación por enharmonía no seu uso parcial o total.
Estudio do VII grado disminuido e as súas diferentes posibilidades de
modulación enharmónica.
estudo do acorde de 6ª napolitana en canto ó seu uso na modulación veciña e
lonxana.
As implicacións do modo maior mixto na modulación.
estudo do pedal clásico – romántico, e tipos de acordes empregados encima do
mesmo coma as sobretónicas, novenas, e diferentes fórmulas modulatorias e de
acordes alterados.
Estudo da apoiatura no seu concepto clasicismo pleno - romanticismo. Repaso e
afondamento no uso dos diferentes usos dos distintos tipos de notas estranas
(notas de paso, floreos ou bordaduras dobres, retardos, anticipación e escapada)
promovendo o uso da imitación como factor do desenvolvemento temático e
motívico. Uso do silencio como valor expresivo.
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Realización de exercicios (baixos dados e tiples ou sopranos dados) que
conteñan os elementos estudados.
Creación persoal de traballos.
Análise de obras que conteñan os elementos estudados da época clasicismo
tardío– romanticismo.
Audicións de obras que conteñan os elementos estudados da época clasicismo
tardío– romanticismo.
CUADRIMESTRE 2º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
estudo dos acordes de, dominante da dominante e 6ª aumentada en canto ó seu
uso na modulación (modulación por enharmonía)
128
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: HARMONÍA - II
estudo dos acordes alterados na dominante do modo maior e menor (5ª elevada o
rebaixada no V grao; e terceira elevada e rebaixada no VII grao) e o seu uso na
tonalidade e tamén en relación coa modulación enharmónica.
Estudo de movementos cromáticos progresivos de carácter libre.
Continuación e profundización do estudo da modulación por enharmonía.
Continuación do estudo do sentido horizontal da harmonía no seu sentido
sintáctico (frase, semifrase, secciones etc,) desenvolvendo a creación de
pequenas formas musicais nos exercicios propostos nos estilo clasicismo pleno –
romanticismo.
Repaso dos conceptos aprendidos.
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Realización de exercicios que conteñan os elementos estudados.
Creación persoal de traballos.
Audicións de obras que conteñan os elementos estudados preferentemente da
época clasicismo tardío – romanticismo.
AVALIACIÓN
Criterios de avaliación
Demostrar o dominio do alumno no referente ó uso dos acodes como a 6ª
napolitana, 6ª aumentada, dominantes alteradas tanto no seu uso tonal como na
súa relación cá modulación e a modulación enharmónica.
Demostrar o coñecemento e a práctica do uso dunha linguaxe fluída en canto ó
uso da notación estrana de modo musical e estilísticamente correcta.
Valorar o uso da apoiatura e o silencio como elemento expresivo.
Identificar auditivamente os principais elementos morfolóxicos da
harmoníatonal e a súa relación con estructuras formais concretas.
Recoñecer os procedementos morfolóxicos e sintácticos da harmonía tonal
mediante a análise de obras ou fragmentos adaptados ó contido do curso.
Identificar auditivamente mediante a análise, diversos erros en ejercicios
preparados para tal fin e propoñer solucións.
Comprobar a capacidade do alumno para empregar nun instrumento polifónico
para tocar de modo práctico o escrito.
Asistir a clase con regularidade e boa actitude, constancia e capacidade de
traballo.
129
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: HARMONÍA – II
3.- Ferramentas de avaliación
Probas obxectivas:
Realización dun exercicio baixo-tiple dado polo profesor que plantexe
problemas acerca dos contidos estudados na programación e estudados durante o
curso cunha extensión mínima de 24 compases. O tempo de realización será
entre 6 e 8 horas.
O contido das probas obxectivas é o que figura na programación de cada unha
das materias adscritas ó Departamento.
sistema de cualificación consignarase nos termos de suspenso, aprobado,
notable, sobresaínte e matrícula de honra. As cualificacións serán comunicadas
ós alumnos nas clases e/ou mediante certificación (papeleta) da secretaria do
Centro.
NOTA: É i exame.mprescidible obter una puntuación mínima de 5 no exame.
.
130
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: HARMONÍA - III
Departamento de Composición
Profesoresl: Sen docencia
Carácter da Materia: Materia propia da especialidade. (4.5 créditos por curso)
DESCRIPCIÓN DA MATERIA
Profundización no estudo dos elementos e procedementos harmónicos dende a
orixe do sistema tonal bimodal ata a actualidade. Realización de traballos estilísticos e
libres, vocais e instrumentais. Práctica nun instrumento de teclado os elementos e
procedementos empregados.
OBXECTIVOS
Desenvolver o coñecemento e práctica das capacidades analíticas, auditivas e
melódicas que permitan ó alumno desenvolverse e ser capaz de comprender
tanto as regras históricas da harmonía tradicional; como a súa evolución,
baseándose nos estilos e normas teóricas da época postromántica, da ruptura da
tonalidade tradicional e as novas tendencias do século XX.
Desenvolver a capacidade analítico-visúal a fin de poder ter unha visión global
dunha peza tanto dende unha perspectiva da análise técnica: acordes,
progresións, cadencias, modulacións, disonancias, etc, coma de outras
perspectivas analíticas como por exemplo: a Análise Schenkeriana.
Realizar pequenas pezas e exercicios de carácter libre e obrigado, cá finalidade
de espertala creatividade e o desenvolvemento dunha linguaxe harmónica
creativa e persoal, desenvolvendo tanto aspectos de desenvolvemento melódico,
sentido do baixo, así como do oído interno.
Identificar auditivamente a través de obras os procedementos aprendidos, así
como, escoitar internamente os contidos estudados tanto na análise coma na
realización de traballos escritos.
Tocar nun instrumento polifónico (ó piano) os diferentes traballos realizados.
131
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: HARMONÍA - III
CUADRIMESTRE 1º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
estudo dos principios harmónicos conducentes a ruptura e agotamento da
tonalidade (progresións cromáticas, acordes errantes, aumentados, disminuidos,
etc), a
emancipación da disonancia e o neomodalismo na linguaxe romántica, nos
nacionalistas e posteriores. Mahler, Franck, Satrauss, Scriabin, Fauré, Satie,
Debussy, e Ravel.
Os modos no século XX, a tonalidade pentáfona, intercambio modal.
Acordes con sons engadidos, e/o substitutivos, acordes híbridos, poliacordes.
Paralelismo harmónico e o uso de pedais e obstinatos no século XX.
Tonalidade estendida. Centros tonais. As portas da atonalidade. Atonalidade e
dirección harmónica. Linealidade. Prokoviev, Shostakovich.
Estudo do período atonal (etapa conducente ao atonalismo) e os seus principios
harmónicos, así como o estudo dos principios e plantexamentos harmónicos
dododecafonismo e serialismo. Schöenberg, Berg y Webern.
Estudo dos conceptos de politonalidade, bitonalidade, bimodalidade ou
polimodalidade.
Profundización do estudo do sentido horizontal da harmonía no seu sentido
sintáctico (frase, semifrase, secciones etc,) simétrico e asimétrico e de
amalgamas rítmicas desenvolvendo a creación de pequenas formas musicais
binarias e ternarias.
CONTIDOS PROCEDEMENTAIS
Realización de exercicios (baixos dados e tiples ou sopranos dados) e de
pequenas composicións usando diferentes técnicas do século XX que conteñan
os elementos estudados.
Creación persoal de traballos.
Análise de obras que conteñan os elementos estudados preferentemente do 1º
tercio do século XX.
Audicións de obras que conteñan os elementos estudados preferentemente do
postromanticismo e das escolas nacionalistas.
132
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: HARMONÍA - III
CUADRIMESTRE 2º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
Estudo do sistema harmónico de Bartok, principios tonais (sistema de eixes,
sección áurea, e sistema cromático e diatónico. Harmonía por cuartas, segundas,
etc.
Estudio dos poliacordes, uso percusivo da harmonía, outras formacións de
acordes (acordes por cuartas, oncenas, trecenas, clusters, diferentes tipos de
escalas, etc. Messiaen.
Estudo dos principios harmónicos neoclásicos, pandiatonismo, a escola dos seis
e Stravinsky.
Estudo dos principios harmónicos de Hindemith.
Estudo da importancia do contrapunto dentro da composición no século XX.
Tratamiento libre das disonancias, teoría dos grados de tensión (Krenek)
As microafinacions; unha alternativa de evolución tonal: Alois Hába, Persichetti,
etc.
Crise compositiva na época contemporánea e novas teorías harmónicas.
CONTENIDOS PROCEDEMENTAIS
Realización de exercicios (baixos dados e tiples ou sopranos dados) e de
pequenas composicións usando diferentes técnicas do século XX que conteñan
os elementos estudados.
Creación persoal de traballo en estilo libre e persoal.
Análise de obras que conteñan os elementos estudados, preferentemente do 2º
tercio e posterior do século XX.
Audicións de obras que conteñan os elementos estudados preferentemente de
tendencias atonais, neoclásicas e posteriores.
AVALIACIÓN
133
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: HARMONÍA - III
2.- Criterios de avaliación
Demostrar o dominio do alumno no referente ó uso dos novos procedementos
harmónicos de finais do século XIX primeira metade do século XX, como son: o
uso do neomodalismo, o atonalismo, o dodecafonismo, o sistema bartokiano,
novas formacións de acordes, e concepción da disonancia, etc.
Demostrar o coñecemento e a práctica do uso dunha linguaxe fluída en canto ó
uso da notación estrana de modo musical e estilísticamente correcta.
Identificar auditivamente os principais elementos morfolóxicos e sintácticos dos
principios conducentes a ruptura da harmonía tonal e os novos tipos de relacións
harmónicas (diferentes escalas, tipos de acordes, etc)
Recoñecer os procedementos morfolóxicos e sintácticos dos principios que
conducen a ruptura da harmonía tonal, mediante a análise e a audición de obras
ou fragmentos adaptados ó contido do curso.
Identificar auditivamente mediante a análise, diversos erros en exercicios
preparados para tal fin e propoñer solucións.
Comprobar a capacidade do alumno para empregar un instrumento polifónico
para tocar de modo práctico o escrito.
Asistir a clase con regularidade e boa actitude, constancia e capacidade de
traballo.
3.- Ferramentas de avaliación
Realización dun exercicio baixo-tiple ou arranque para piano, dado polo
profesor que plantexe problemas acerca dos contidos estudados durante o cureso
na programación, cunha extensión mínima de 24 compases e 4 ou 5 compases
no caso do arranque para piano. O tempo de realización será entre 6 e 10 horas.
O contido das probas obxectivas é o que figura na programación de cada unha
das materias adscritas ó Departamento.
sistema de cualificación consignarase nos termos de suspenso, aprobado,
notable, sobresaínte e matrícula de honra. As cualificacións serán comunicadas
ós alumnos nas clases e/ou mediante certificación (papeleta) da secretaria do
Centro.
134
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: HARMONÍA - III
BIBLIOGRAFÍA E METODOLOXÍA
Material Curricular Básico
Tratado de harmonía de Joaquín Zamacois. Libro III.
Ed. Span Press Universitaria.
Cuadernos de exercicios de harmonía nº 2 y 3 de Joaquín Zamacois.
Ed. Span Press Universitaria.
Tratado de harmonía de A. Shöenberg.
Ed. Real Musical.
Funcions estructurais da harmonía de A. Shöenberg.
Ed. Real Musical.
Contribucions ao estudo da modulación de Max Reger.
Ed. Real Musical.
Manual de harmonía de A. Jurafsky.
Ed. Ricordi.
Harmonía de Walter Piston.
Ed. Labor.
Novo tratado de harmonía de Alois Haba.
Ed. Real musical.
A harmonía do século XX de Vicent Persichetti.
Ed. Real musical.
Harmonía de Diether de la Motte.
Ed. Labor.
Análise do estilo musical de Jan LaRue.
Ed. Span Press Universitaria 1998.
Téchnique de la musique atonale de Julien Falk.
Ed. Alphonse Leduc.
Composición serial e atonalidade de George Perle.
Ed. Real musical.
Tonalidade, atonalidade e pantonalidade de Rudolph Reti.
Ed. Rialp.
Historia da música española Vol. VI. Século XX de Tomas Marco.
Ed. Alianza.
Antoloxía da música do século XX de Robert P. Morgan.
Ed. Akal.
A música do século XX de Robert P. Morgan.
Ed. Akal.
135
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: HARMONIZACIÓN E ARRANXOS – III
Depatamento de Composición
Profesor: Sen docnecia
Carácter da Materia: Propia da especialidade (4.5 créditos por curso)
DESCRIPCIÓN DA MATERIA
Estudo e práctica dos procedementos para o tratamento da música tradicional e
popular , tanto tradicionais como contemporáneos e as súas instrumentacións.
HARMONIZACIÓN E ARRANXOS I. CURSO 3º
OBXECTIVOS
Aprender a harmonizar melodías empregando diferentes tipos de linguaxes
relacionadas coa tonalidade funcional e a modalidade.
Desenvolver a capacidade para realizar arranxos para diversas formacións
relacionadas coa música tradicional e popular galega, así como para outros
conxuntos instrumentais.
Desenvolver a capacidade analítico-visúal a fin de poder ter unha visión global
dunha peza tanto dende unha perspectiva da análise técnica: acordes,
progresións, cadencias, modulacións, disonancias…
Realizar exercicios de carácter libre e obrigado, coa finalidade de espertala
creatividade e o desenvolvemento dunha linguaxe harmónica creativa e persoal,
desenvolvendo tanto aspectos de desenvolvemento melódico, sentido do baixo,
así como do ouvido interno.
Identificar auditivamente a través de obras os procedementos aprendidos, así
como, escoitar internamente os contidos estudados tanto na análise coma na
realización de traballos escritos.
136
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: HARMONIZACIÓN E ARRANXOS - III
CONTIDOS
CUADRIMESTRE 1º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
A tonalidade funcional. Funcións tonais.
Estudo dos acordes tríadas e cuatríadas.
Estudo e práctica de enlace de acordes. Cadencias.
Estudo e práctica da modulación. Cambio de tono e cambio de modo.
Estudo e práctica dos distintos tipos de acordes que amplían a tonalidade. V/V,
6ª aumentada, 6ª napolitana, modo maior mixto e dominantes secundarias.
Formacións instrumentais da música tradicional galega. O cuarteto de gaitas e a
súa ampliación con instrumentos monódicos e polifónicos.
Instrumentos de vento-madeira: tesitura rexistro e afinación.
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Harmonización de melodías.
Escritura homorrítmica e contrapuntística para dúas e tres gaitas.
Instrumentos de vento-madeira: tesitura rexistro e afinación.
A escritura para formación mixtas de vento-madeira.
O piano e a súa escritura como instrumento solista e acompañante.
Creación persoal de traballos.
Análise de obras que conteñan os elementos estudados
Audicións de obras que conteñan os elementos estudados.
CUADRIMESTRE 2º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
Acordes alterados: Quinta aumentada e rebaixada.
Acordes de 11ª e 13ª. Sons engadidos e sustitutivos
Harmonización de melodías segundo os principios básicos da tonalidade
funcional.
Introducción á harmonía modal. A harmonización da cadencia frixia melódica.
137
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: HARMONIZACIÓN E ARRANXOS - III
Harmonización de melodías tradicionais e populares da música galega
empregando a tonalidade funcional.
Aplicacións da tonalidade na música popular. A música cinematográfica.
O cifrado americano.
MATERIA: HARMONIZACIÓN E ARRANXOS
As melodías secundarias.
Os instrumentos de corda fretada. Tesitura, rexistro e afinación.
Estudo da importancia do sentido do baixo dentro do arranxo.
Estudo do concepto de acompañamento instrumental. Planos sonoros. Reparto
das voces harmónicas. Redobramentos. Cores instrumentais, asociación
tímbrica. Estudo da instrumentación das partes intermedias. Equilibrio
instrumental. Densidade e tensión.
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
As voces humanas e a súa escritura, coral e solista.
A planificación, escritura i estruturación formal do arranxo.
Práctica dos procedementos aprendidos creando arranxos e adaptacións de
melodías típicas da especialidade.
A realización de arranxos para formacións diversas da música tradicional e
popular que incorporen tanto instrumentos monódicos como polifónicos.
Medios informáticos na realización de arranxos. O emprego de editores de
partituras.
Creación persoal de traballos.
Análise de obras que conteñan os elementos estudados
Audicións de obras que conteñan os elementos estudados.
138
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: HARMONIZACIÓN E ARRANXOS - III
AVALIACIÓN
Criterios de avaliación
Empregar correctamente os diferentes elementos estudados na harmonización de
melodías, respectando as normas morfolóxicas e sintácticas relativas á harmonía
tonal ou modal segundo sexa o caso.
Realizar arranxos para diferentes formacións, acadando un resultado final
coidado no relativo á realización harmónica, a instrumentación así como a
adecuación da escritura no emprego de indicacións dinámicas, articulacións e
demáis variables que proporcionan unha axeitada escritura musical.
Empregar con lóxica musical diferentes estructuras formais na realización de
arranxos.
Entregar os traballos realizados cunha presentación coidada.
Asistir a clase con regularidade e boa actitude, constancia e capacidade de
traballo.
MATERIA: HARMONIZACIÓN E ARRANXOS - III
Ferramentas de avaliación
Probas Obxectivas
Realizar unha proba global, determinada polo Departamento ou polo Profesor,
consistente na realización de un ou varios exercicios que comprendan os contidos da
materia e nos que o alumno demostre que está capacitado para atinxir os obxectivos
estabelecidos na programación.
O contido das probas obxectivas é o que figura na programación de cada unha
das materias adscritas ó Departamento.
O sistema de cualificación consignarase nos termos de suspenso, aprobado,
notable, sobresaínte e matrícula de honra. As cualificacións serán comunicadas
ós alumnos nas clases e/ou mediante certificación (papeleta) da secretaria do
Centro.
139
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: HARMONIZACIÓN E ARRANXOS – IV
Profesor: Jacobo Gaspar Grandal
E – mail: [email protected]
Carácter da Materia: Propia da especialidade (4.5 créditos por curso)
DESCRIPCIÓN DA MATERIA
Estudo e práctica dos procedementos para o tratamento da música tradicional e
popular , tanto tradicionais como contemporáneos e as súas instrumentacións.
OBXECTIVOS
Profundizar no coñecemento da harmonización de melodías empregando
diferentes tipos de linguaxes relacionadas coa tonalidade funcional e a
modalidade, así como a súa aplicación na música popular actual.
Desenvolver a capacidade de realizar arranxos para diversas formacións
relacionadas coa música tradicional e popular galega, así como para outros
conxuntos instrumentais, profundizando no coñecemento daquelas formacións
con máis cabida na música popular actual.
Desenvolver a capacidade analítico-visúal a fin de poder ter unha visión global
dunha peza tanto dende unha perspectiva da análise técnica: acordes,
progresións, cadencias, modulacións, disonancias, densidades, recursos
tímbricos…
Realizar exercicios de carácter libre e obrigado, coa finalidade de espertala
creatividade e o desenvolvemento dunha linguaxe harmónica creativa e persoal,
desenvolvendo tanto aspectos de desenvolvemento melódico, sentido do baixo,
así como do ouvido interno.
Identificar auditivamente a través de obras os procedementos aprendidos, así
como, escoitar internamente os contidos estudados tanto na análise coma na
realización de traballos escritos.
140
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: HARMONIZACIÓN E ARRANXOS – IV
CONTIDOS
CUADRIMESTRE 1º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
Estudo dos acordes alterados. Tonalidade cromática.
Estudo e práctica de enlace de acordes alterados.
Estudo e práctica dos distintos tipos de acordes por superposición de 3ª.
A harmonía modal. Harmonización de escalas modais e artificiais.
Coñecemento dos instrumentos, as súas familias, tesitura, rexistro e afinación.
Os instrumentos de percusión tradicionais e modernos.
Continuación do estudo e coñecemento dos diferentes tipos de
agrupacións tradicionais e populares ao longo da historia (evolución estilística),
e típicas da especialidade.
A forma e a súa relación coa harmonía e a instrumentación.
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Harmonización de melodías tradicionais e populares empregado diferentes
posibilidades harmónicas.
Escritura de arranxos para formacións mixtas: voz, instrumentos melódicos,
polifónicos e persusión.
Medios informáticos e creación. O uso de secuenciadores e editores de partituras
na elaboración de arranxos.
A composición e a música popular. Modelos e estratexias. O arranxo de
composicións propias.
CUADRIMESTRE 2º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
A non funcionalidade harmónica.
Estudo e práctica dos distintos tipos de acordes por superposición de 4ª e 2.
A nota pedal. Tipos.
141
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: HARMONIZACIÓN E ARRANXOS – IV
Ostinatos. Aplicación na harmonización.
O combo de música moderna. Tipos. A sección rítmica, escritura e concepción.
Escritura e disposición da partitura. O cifrado americano.
Caracrerísticas harmónicas das música populares contemporáneas: Jazz, poprock, folc, música de cine…
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Realización de exercicios que conteñan os elementos estudados.
Creación persoal de traballos.
Audicións de obras que conteñan os elementos estudados preferentemente da
época clasicismo tardío – romanticismo.
A escritura para formacións heteroxéneas. A combinación de instrumentos
tradicionais e modernos.
ESTRATEXIAS METODOLÓXICAS
O carácter das clases é de pequenos grupo, polo que o contacto profesor
alumno é extremadamente directo polo cal a programación adaptarase de modo moi
continuo e individualizado ás características de cada alumno, facendo maior incidencia
naqueles aspectos da programación máis custosos para o alumno.
As clases desenvolveranse de modo participativo, tocando ó piano, tanto o
profesor como o alumno, os traballos realizados ou usando tamén medios tecnolóxicos
como a informática, e promovendo a escoita de exemplos reais da música.
Impulsarase o desenvolvemento analítico do alumno, así como, a súa
capacidade de lectura (primeira vista), desenvolvemento auditivo, memorización e
comprensión musical.
Fomentarse o coñecemento do traballo de cada alumno por parte de todos, (se
poderán facer actividades conxuntas de tipo analítico, etc.), así como, impulsar os
traballos de carácter libre e persoal para a súa difusión a través de audicións e concertos.
142
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: HARMONIZACIÓN E ARRANXOS – I
AVALIACIÓN
1.- Ferramentas de avaliación
Proba escrita.
Entrega de traballos. Harmonizacións e Arranxos para diversas formacións.
Observación sistemática.
2.- Criterios de avaliación
Asistir a clase con regularidade e boa actitude, constancia e capacidade de
traballo.
Empregar correctamente os diferentes elementos estudados na harmonización de
melodías, respectando as normas morfolóxicas e sintácticas relativas á harmonía
tonal ou modal segundo sexa o caso, empregando correctamente diferentes tipos
de formación acórdicas (construídas por terceiras, cuartas, con sons
engadidos…), e encadeándoos en atención á variadade e coherencia do resultado
final.
Realizar arranxos para diferentes formacións, acadando un resultado final
coidado no relativo á realización harmónica, a instrumentación así como a
adecuación da escritura no emprego de indicacións dinámicas, articulacións e
demáis variables que proporcionan unha axeitada escritura musical.
Empregar correctamente diferentes combinacións de instrumentos na realización
de arranxos atendendo ao seu rexistro, afinación e características técnicas.
Empregar con lóxica musical diferentes estructuras formais na realización de
arranxos, empregando os diferentes parámetros musicais (harmonía, densidade,
ritmo…) en función dos plantexamentos formais previamente plantexados.
Entregar os traballos realizados cunha presentación coidada.
Asistir a clase con regularidade e boa actitude, constancia e capacidade de
traballo.
143
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: HARMONIZACIÓN E ARRANXOS – I
3.- Modelo de Avaliación
1. Con carácter xeral a avaliación será contínua e sumativa, para todo o
alumnado que asístá como mínimo ao 75% das clases. Neste caso o sistema
de cualificación será:
-20% da nota final: Asistencia activa e traballo na clase.
-40% da nota final: Entrega de traballos.
-40% da nota final: Probas escritas.
O alumnado que perda o dereito a avaliación contínua, por asistir a
menos do 75% das clases, terá o seguinte sistema de cualificación:
-40% da nota final: Entrega de traballos.
-60% da nota final: Proba escrita.
3. Avaliación Convocatorias Extraordinarias. Sistema de calificación:
-40% da nota final: Entrega de traballos.
-60% da nota final: Proba escrita.
A entrega dos traballos previamente estipulados polo profesor (unha selección
ou a totalidade dos realizados durante o curso), é condición necesaria para
poder presentarse ao exame.
Aqueles alumnos que realicen a proba de ampliación deberán, tamén, presentar
os traballos.
sistema de cualificación consignarase nos termos de suspenso, aprobado,
notable, sobresaínte e matrícula de honra. As cualificacións serán comunicadas
ós alumnos nas clases e/ou mediante certificación (papeleta) da secretaria do
Centro.
Os alumnos de Erasmus rexisranse pola legislación vixente.
BIBLIOGRAFÍA
Principios de orquestación (2 vol.). Rimsky-Korsakof. Ricordi. Buenos Aires
Orquestación de W. Piston . Ed. Real Musical
La música clásica de Philip Downs
Formas de sonata de Charles Rosen
Ed. Span Press Universitaria
144
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: HARMONIZACIÓN E ARRANXOS – I
La armonía del siglo XX de V. Persichetti.
Ed. Real Musical
Armonía de Walter Piston
Ed. Spans Press Universitaria 98
Tratado de contrapunto tonal y atonal de J. García Gago
Ed. Clivis
Análisis del estilo musical de Jan LaRue.
Ed. Span Press Universitaria 1998
Tratado de armonía de Joaquín Zamacois. Libro III.
Ed. Span Press Universitaria.
Tratado de armonía de A. Shöenberg.
Ed. Real Musical.
Contribuciones al estudio de la modulación de Max Reger.
Ed. Real Musical.
Armonía de Walter Piston.
Ed. Labor.
Armonía de Diether de la Motte.
Ed. Labor.
Cancioneros:
Cancionero Musical de Galicia. Casto Sampedro y Folgar. Ed. La Voz de
Galicia S.A
Cantos e bailes populares de España. J. Inzenga. Unión Musical Española
Editores.
Folklore musical de Melide. Xesús Bal y Gay e Eduardo Martínez Torner.
Cancionero galego. Xesús Bal y Gay e Eduardo Martínez Torner.
Otros cancioneros populares.
145
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: INFORMÁTICA MUSICAL
(CURSO ÚNICO)
TÓDALAS ESPECIALIDADES
Depatamento de Composición
Profesor: Juan Eiras
E – mail: [email protected]
Carácter da materia: Optativa (9 créditos)
DESCRICIÓN DA MATERIA
Estudio das novas tecnoloxías aplicadas á música. Coñecemento dos recursos
técnicos que lle permita ao alumnado manipular de forma autónoma, diferentes
ferramentas tecnolóxicas no eido da edición de partituras e secuenciación musical.
OBXECTIVOS
Empregar as novas tecnoloxías na práctica musical
Comprender os principios básicos da tecnoloxía dixital
Conseguir unha visión de conxunto da Informática musical, así como a
utilización de ordenadores na edición, secuenciación, elaboración e síntese
da información sonora
Coñecer as diferentes técnicas empregadas na comunicación entre
instrumentos electrónicos, computadoras e procesadores de sinal, que
permitirán conectar sistemas secuenciados do xeito apropiado e utilizar
programas de escritura e execución musical
Lograr a suficiente destreza no manexo de editores e secuenciadores
musicais
Coñecer o contorno midi e os instrumentos que integran e as súas
características máis importantes
Coñecer as posibles áreas de aplicación e emprego da tecnoloxía dixital no
campo musical, familiarizándose coas aplicacións informáticas relacionadas
con audio, midi, análise, síntese, composición, edición, pedagoxía musical,
etc.
146
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: INFORMÁTICA MUSICAL
CUADRIMESTRE 1º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
A tecnoloxía dixital. O ordenador, as plataformas e os sistemas operativos
A edición musical e a informática
Coñecemento do contorno da notación
Os editores de partituras
MATERIA: INFORMÁTICA MUSICAL
Configuración das preferencias
As ferramentas de notación
Elementos básicos da notación musical
Figuras
Silencios
Alteracións
Ligaduras de valor e expresivas
Puntillo
Notas de adorno
Símbolos de 8ª alta e baixa
Creación de patróns de instrumentos
Pauta, número de liñas
Compases e números de compás
Pentagramas e grupos
Armadura, compás (metro) e clave
Características de cada instrumento: nome, clave, barrado,
transporte, eliminar pausas, etc.
Elementos mais complexos da notación
Harmónicos
Articulacións e calderóns
Cifrados
Cruce de notas dun pentagrama a outro
Divisi (escrita por capas)
Enharmónicos
Grupos irregulares
147
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: INFORMÁTICA MUSICAL
Signos de articulación, expresión e repetición
Transposición diatónica e cromática
Trinos e trémolos
Notación antiga
Modificación das cabezas de nota e plicas
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Aplicación das tecnoloxías informáticas na praxe instrumental
MATERIA: INFORMÁTICA MUSICAL
Recoñecemento dos estándares internacionais de notación musical a través
da análise de obras editadas, fomentando un foro de discusión baixo unha
perspectiva crítica:
Aplicación das ferramentas dun editor na transcrición de partituras
Transcrición de partituras
Instrumento solista
Piano, guitarra
Voz
Dúo
Trío
Cuarteto
Conxunto de cámara
Orquestra
Instrumentos de percusión
Hixiene e mantemento do material informático
Cumprimento da normativa de protección ambiental
CUADRIMESTRE 2º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
Elementos mais complexos da notación (continuación)
Harmónicos
Articulacións e calderóns
Cifrados
148
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: INFORMÁTICA MUSICAL
Cruce de notas dun pentagrama a outro
Divisi (escrita por capas)
Enharmónicos
Grupos irregulares
Signos de articulación, expresión e repetición
Transposición diatónica e cromática
Trinos e trémolos
Notación antiga
Modificación das cabezas de nota e plicas
Adición de texto a un fragmento musical
Escrita do texto nunha e en varias voces
Duplicación do texto no mesmo ou noutro pentagrama
Colocación do texto. Colocación individual de sílabas.
Borrar sílabas
Melismas
Formateo e impresión da partitura
Tamaño, disposición e sangrado da páxina
Títulos
Números de páxina
Bloques de texto
Impresión
Partes extractadas
Formatos de arquivo e compatibilidades
.sib, .mus, etc.
Exportar como gráficos
Pdf
Protocolo Midi
Canais Midi
Mensaxes Midi
Modos
Portos e multiportos
Formatos Midi: General Midi
Instrumentos Midi
Fontes de son
149
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: INFORMÁTICA MUSICAL
Instrumentos mestres e virtuais
Características: polifonía, multitimbridade,
integrados, etc.
efectos
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Aplicación das tecnoloxías informáticas na praxe instrumental
Recoñecemento dos estándares internacionais de notación musical a través
da análise de obras editadas, fomentando un foro de discusión baixo unha
perspectiva crítica
Aplicación das ferramentas dun editor na transcrición de partituras
Transcrición de partituras
Instrumento solista
Piano, guitarra
Voz
Dúo
Trío
Cuarteto
Conxunto de cámara
Orquestra
Instrumentos de percusión
Hixiene e mantemento do material informático
Cumprimento da normativa de protección ambiental
METODOLOXÍA DIDÁCTICA
A relación numérica máxima Profesor/Alumno é 1/10, e as sesións son de 3
horas semanais
As clases constarán de tres bloques: un teórico-explicativo, outro práctico e
outro de revisión e supervisión do traballo realizado, tanto na casa como en
clase
Nas clases valoraranse a participación activa e a realización dos traballos
propostos
Empregaranse tódolos recursos metodolóxicos dispoñibles
Impulsaranse as capacidades analítica, crítica, de lectura, auditiva,
memorización e compresión musical
Na clase realizaranse lecturas da bibliografía referencial para complementar
as explicacións do profesor, sempre que sexa preciso
150
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: INFORMÁTICA MUSICAL
Realizaranse buscas en internet para complementar a formación
Escoitaranse exemplos sempre que sexa posible
Os materiais didácticos serán facilitados en formato dixital por correo
electrónico, mediante descarga de enlaces web ou en papel
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
Demostrar unha competencia básica no emprego das novas tecnoloxías no
campo musical, en especial cun editor de partituras
Obter unha visión de conxunto da Informática musical e na utilización dos
ordenadores no campo musical
Coñecer o protocolo MIDI
Editar partituras que conteñan os elementos mais importantes da notación
musical, incluíndo texto e formateo
Elaborar unha pequena peza en formato midi.
Manexar con soltura a gravación midi e audio .
FERRAMENTAS DE AVALIACIÓN
Para o alumnado con dereito á avaliación continua:
Traballos de clase
Participación activa nas clases
Probas de avaliación na convocatoria ordinaria
Para o alumnado que perda dereito á avaliación continua ou non supere a
convocatoria
ordinaria:
Probas obxectivas
Entrega de traballos
MODELOS DE AVALIACIÓN
Para o alumnado con dereito á avaliación continua, valoraranse os traballos
diarios e a actitude mostrada nas clases, sendo posible a realización dalgunha
proba de avaliación na convocatoria ordinaria
O sistema de cualificación para o alumnado con dereito á avaliación
continua, será o seguinte:
Traballos de clase, 60% da nota final
Actitude na clase, 20% da nota final
151
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: INFORMÁTICA MUSICAL
Probas de avaliación, 20% da nota final
En caso de non realizar probas de avaliación na
convocatoria ordinaria, a porcentaxe de Traballos de clase
verase incrementada nun 20%, supoñendo polo tanto un
80% da nota final
Para o alumnado que perda o dereito á avaliación continua, ou non supere a
convocatoria ordinaria, realizaranse probas obxectivas de acordo co
parágrafo seguinte
PROBAS OBXECTIVAS:
Ampliación, xuño e setembro
Realización dunha proba práctica que comprenda os contidos da programación.
O tempo máximo de realización será de 3 horas.
NOTA I:
Traballos a realizar polo alumnado que non asiste á clase, para ter garantía de
superar a materia
no
exame final:
Deberá presentar até un máximo de 10 traballos propostos polo Profesor,
empregando os recursos
traballados na materia.
NOTA II:
1. - Os alumnos que se presenten á convocatoria de xuño e non entreguen os
traballos, ou estean incompletos, deberán achegalos o día do exame.
2. - Os alumnos que se presenten á convocatoria de setembro e non entreguen
os traballos en xuño, ou estean incompletos, deberán achegalos o día do exame.
3. - Os alumnos que non cumpran os créditos deberán realizar unha proba
global, determinada polo Departamento ou polo Profesor, consistinte na realización de
un ou varios exercicios que
comprendan os contidos da materia e nos que o
alumno demostre que está capacitado para atinxir os obxectivos estabelecidos na
programación. Ao mesmo tempo, deberán achegar os traballos o día
do exame.
4.- O contido das probas obxectivas é o que figura na programación de cada
unha das materias
adscritas ao Departamento.
5.- O sistema de cualificación consignarase nos termos de suspenso, aprobado,
notable,
sobresaliente e matrícula de honra. As cualificacións serán
comunicadas aos alumnos nas clases
e/ou mediante certificación (papeleta) da
secretaria do Centro.
152
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: INFORMÁTICA MUSICAL
AVALIACIÓN ALUMNADO ERASMUS
A avaliación do alumnado que participe no programa de mobilidade
estudantes
universitarios ERASMUS, rexerase pola normativa vixente.
de
BIBLIOGRAFÍA
REFERENCIAL
Calvo-Manzano, A.: (1991) “Acústica físico-musical”. Real Musical,
Madrid
Rumsey, F.; McCormick, T.: (2007) “Sonido y grabación. Introducción a
las técnicas sonoras”. Instituto Oficial de Radio y Televisión RTVE, Madrid
Supper, M.: (2004) “Música electrónica y música con ordenador”. Alianza
Música, Madrid
MATERIAIS
Piano
Teclado mestre
11 Ordenadores con altofalantes
Software musical
Tarxeta de son
Mesa de mesturas
Microfonía
11 parellas de cascos
Canón de vídeo
Impresora e papel tamaño A4
Mobiliario: encerado, mesa e cadeira para o profesor, mesas e cadeiras para
o alumnado, armario, papeleira e colgadoiro
153
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: INSTRUMENTACIÓN E ORQUESTRACIÓN-I
Departamento de Composición
Profesor: Sen docencia.
E – mail:
Carácter da materia: Propia da especialidade
DESCRICIÓN DA MATERIA
Estudio das características e posibilidades individuais dos diferentes
instrumentos, e das derivadas do seu emprego combinando dentro das distintas
agrupacións camerísticas e sinfónicas. Coñecemento do desenvolvemento evolutivo dos
criterios de orquestración a través das diferentes épocas e estilos.
OBXECTIVOS
Coñecer os instrumentos habituais da orquestra clásica, así como as
características e utilización dos instrumentos naturais e as súas
transposicións
Coñecer as funcións das familias instrumentais dentro da orquestra clásica
Coñecer as funcións condutora, solística e de enchimento, e o equilibrio
dentro da orquestra clásica
Coñecer e empregar unha orquestra clásica de tamaño medio
CUADRIMESTRE 1º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
Orixes e evolución da orquestra. A orquestra clásica
Os instrumentos da orquestra. Familias
A cor dos instrumentos
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Análise de obras ou fragmentos identificando texturas, combinacións,
duplicacións, cores, efectos e pedais
Redución de partituras discriminando os diferentes elementos que contribúen
á riqueza orquestral
154
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: INSTRUMENTACIÓN E ORQUESTRACIÓN-I
Orquestración de breves fragmentos que permitan establecer as seguintes
combinacións:
unísonos
melodías con acompañamento
dúas ou máis melodías con acompañamento
contrapunto
escrita a varias partes
Identificación auditiva dos elementos e procedementos estudados
CUADRIMESTRE 2º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
Orixes e evolución da orquestra. A orquestra clásica (continuación)
Os instrumentos da orquestra. Familias (continuación)
A cor dos instrumentos (continuación)
Cuestións de orquestración
Texturas
Espacialización, densidade, duplicacións e reforzamentos
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Análise de obras ou fragmentos identificando texturas, combinacións,
duplicacións, cores, efectos e pedais
Redución de partituras discriminando os diferentes elementos que contribúen
á riqueza orquestral
Orquestración de breves fragmentos que permitan establecer as seguintes
combinacións:
unísonos
melodías con acompañamento
dúas ou máis melodías con acompañamento
contrapunto
escrita a varias partes
Identificación auditiva dos elementos e procedementos estudados
155
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: INSTRUMENTACIÓN E ORQUESTRACIÓN-I
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
Demostrar o coñecemento dos instrumentos habituais da orquestra clásica na
realización dos traballos de clase
Identificar auditivamente os instrumentos habituais da orquestra clásica
Demostrar o coñecemento das características, utilización e transposicións
dos instrumentos naturais na realizacións dos traballos de clase
Demostrar o dominio das diferentes familias que conforman a orquestra
clásica, así como as diferentes funcións que realiza cada unha
Demostrar o coñecemento das funcións condutora, solística e de enchimento
Realizar orquestracións nas que se respecte o equilibrio da masa sonora
dentro da orquestra clásica
Coñecer e empregar correctamente unha orquestra clásica de tamaño medio
Presentar os traballos cunha escrita correcta e lexible
FERRAMENTAS DE AVALIACIÓN
PROBAS OBXECTIVAS
Realizar unha proba práctica que consista na orquestración dunha pequena
obra ou fragmento, referido aos contidos do curso. Tempo de realización
máximo, dez horas
Realizar un exercicio teórico sobre os contidos referidos na programación, se
o profesor o considera necesario. Tempo de realización máximo, dúas horas
Realizar unha proba auditiva, se o profesor o considera necesario, onde se
recoñezan os distintos elementos dunha obra, así como a época á que
pertence. Tempo de realización máximo, unha hora
NOTA: É imprescidible obter una puntuación mínima de 5 no exame.
O contido das probas obxectivas é o que figura na programación de cada unha
das materias adscritas ó Departamento.
O sistema de cualificación consignarase nos termos de suspenso, aprobado,
notable,
sobresaliente e matrícula de honra. As cualificacións serán
comunicadas ós alumnos nas clases
e/ou
mediante
certificación
(papeleta) da secretaria do Centro.
156
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: INSTRUMENTACIÓN E ORQUESTRACIÓN-I
AVALIACIÓN ALUMNADO ERASMUS
O alumnado que participe nos programas europeos, deberá aportar unha
certificación dos créditos realizados e da avaliación obtida no centro de destino. No caso
de non aportar a certificación, deberá examinarse dos contidos mínimos establecidos
nesta materia ao igual co alumnado oficial do noso centro. Se os contidos cursados no
centro de destino non se corresponden cos do noso centro, o departamento decidirá a
maneira de avaliar os contidos non realizados ou non superados.
O alumnado que participe en programas europeos procedentes de centros
extranxeiros, será avaliado do mesmo modo co alumnado oficial do noso centro. Se non
realizan o curso completo, obterán una certificación dos créditos realizados e da
superación ou non dos mesmos.
BIBLIOGRAFÍA REFERENCIAL
Adler, S.: (2006) “El estudio de la orquestación”. Idea books, S.A.,
Cornellà de Llobregat
Calvo-Manzano, A.: (1991) “Acústica físico-musical”. Real Musical,
Madrid
Casella, A.; Mortari, V.: (1950) “La técnica de la orquesta contemporánea”.
Ricordi, Buenos Aires
Downs, P.G.: (1998) “La música clásica. La era de Haydn, Mozart y
Beethoven”. Akal Música, Madrid
Michels, U.: (2003) “Atlas de música, 1”. Alianza Editorial, Madrid
Michels, U.: (2004) “Atlas de música, 2”. Alianza Editorial, Madrid
Piston, W.: (1984) “Orquestación”. Real Musical, Madrid
Rimsky Korsakov, N.: (2008) “Principios de orquestación, Tomo I: Textos”.
Ricordi Americana, Buenos Aires
Rimsky Korsakov, N.: (2009) “Principios de orquestación, Tomo II:
Ejemplos musicales”. Ricordi Americana, Buenos Aires
Rumsey, F.; McCormick, T.: (2007) “Sonido y grabación. Introducción a
las técnicas sonoras”. Instituto Oficial de Radio y Televisión RTVE, Madrid
PARTITURAS
Arriaga, J.C.: “Sinfonía en Re Mayor” Edwing F. Kalmus, EE.UU.
Beethoven, L.v.: (1986) “Sonatas para piano. Vol. I”. Real Musical, Madrid
Beethoven, L.v.: (1987) “Sonatas para piano. Vol. II”. Real Musical,
Madrid
Beethoven, L.v.: (1986) “Sonatas para piano. Vol. III”. Real Musical,
Madrid
157
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: INSTRUMENTACIÓN E ORQUESTRACIÓN-I
Beethoven, L.v.: (1978) “Sonatas para piano. Vol. IV”. Real Musical,
Madrid
Beethoven, L.v.: “Cuarteto de cuerda Op. 18, nº 1 en Fa Mayor”.
Eulenburg, London
Beethoven, L.v.: “Sinfonía nº 1, Op. 21 en Do Mayor”. Editio Musica
Budapest, Budapest
Beethoven, L.v.: (2001) “Sinfonía nº 5, Op 67 en Do menor”. Bärenreiter,
Alemania
Haydn, J.: (1964) “The complete piano sonatas. Vol. 3”. Wiener Urtext
Edition, Viena
Mozart, W.A.: “Sonatas edición completa”. Boileau, Barcelona
158
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA:INSTRUMENTACIÓN E ORQUESTRACIÓN-II
Departamento de Composición
Profesor: Sen docencia
E – mail:
Carácter da materia: Propia da especialidade
DESCRICIÓN DA MATERIA
Estudio das características e posibilidades individuais dos diferentes
instrumentos, e das derivadas do seu emprego combinando dentro das distintas
agrupacións camerísticas e sinfónicas. Coñecemento do desenvolvemento evolutivo dos
criterios de orquestración a través das diferentes épocas e estilos.
OBXECTIVOS
Coñecer as transformacións que sofren os instrumentos ao longo do século
XIX
Coñecer os instrumentos novos que incrementan a orquestra romántica
Coñecer o novo equilibrio orquestral, así como as novas funcións das
seccións instrumentais e a mestura entre ambas, na nova orquestra romántica
Orquestrar obras de estilo romántico avanzado, con un orgánico tipo dunha
orquestra romántica media
CUADRIMESTRE 1º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
A orquestra romántica
A disposición da orquestra romántica: escrita camerística dentro da grande
orquestra
Estudio detallado dos novos instrumentos que ao longo do século XIX se
van incorporando definitivamente á orquestra; evolución e transformación
Cuestións de orquestración
Explotación ao límite dos recursos de cada instrumento
159
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA:INSTRUMENTACIÓN E ORQUESTRACIÓN-II
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Orquestración de obras ou fragmentos do século XIX
Orquestración e busca de novas solucións, de obras do período romántico
que conteñan os seguintes procedementos: acompañamento, contrapunto,
escrita a varias partes, etc.
Redución de partituras de orquestra ao piano e posterior orquestración das
mesmas
Análise de obras ou fragmentos para o estudio da evolución dos
instrumentos e da orquestra a finais do século XIX
Análise e comparación de obras para piano orquestradas polo autor, ou ben
de reducións pianísticas de obras orquestrais, realizadas por el mesmo
Análise de obras das escolas anteditas, traballando as capacidades de
discusión e crítica nos procesos de estudio
Organización e presentación dos materiais de traballo: partitura xeral, partes
e guións
Identificación dos elementos e procedementos que configuran a obra
proposta, mediante a análise ou a audición
CUADRIMESTRE 2º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
A grande orquestra sinfónica da segunda metade do século XIX, compacta e
de grande empaste, de derivación clásica e de pleno desenvolvemento
romántico
Proceso de desintegración da orquestra clásico-romántica a finais do XIX
Proceso de inflación da orquestra a finais do século XIX e principios do XX
Escolas de orquestración que xorden a finais do século XIX
Wagner, Mahler, Strauss
Distintas formulacións orquestrais na procura de novas cores, na construción
do grande empaste e na fusión instrumental
Wagner, Mahler, Strauss
Cores de amalgama. Cores transparentes. A cor como finalidade en si mesma
160
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA:INSTRUMENTACIÓN E ORQUESTRACIÓN-II
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Orquestración de obras ou fragmentos do século XIX
Orquestración e busca de novas solucións, de obras do período romántico
que conteñan os seguintes procedementos: acompañamento, contrapunto,
escrita a varias partes, etc.
Redución de partituras de orquestra ao piano e posterior orquestración das
mesmas
Análise de obras ou fragmentos para o estudio da evolución dos
instrumentos e da orquestra a finais do século XIX
Análise e comparación de obras para piano orquestradas polo autor, ou ben
de reducións pianísticas de obras orquestrais, realizadas por el mesmo
Análise de obras das escolas anteditas, traballando as capacidades de
discusión e crítica nos procesos de estudio
Organización e presentación dos materiais de traballo: partitura xeral, partes
e guións
Identificación dos elementos e procedementos que configuran a obra
proposta, mediante a análise ou a audición
Escoitaranse exemplos sempre que sexa posible
Os materiais didácticos serán facilitados en formato dixital por correo
electrónico, mediante descarga de enlaces web ou en papel
Fomentarase a asistencia a concertos, así como aos exames públicos dos
distintos departamentos instrumentais
Fomentarase a participación en todas aquelas actividades organizadas polo
departamento de Composición: cursos, conferencias, audicións, etc.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
Coñecer as transformacións que sofren os instrumentos ao longo do século
XIX
Coñecer os instrumentos novos que incrementan a orquestra romántica
Recoñecer auditivamente os instrumentos novos que incrementan a orquestra
romántica
Realizar orquestracións nas que se respecte o equilibrio da masa sonora
dentro da orquestra romántica
Demostrar o coñecemento das funcións das seccións instrumentais e a
mestura destas na orquestra romántica
Realizar orquestracións de estilo romántico avanzado, con un orgánico tipo
161
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
dunha orquestra romántica media
Coñecer e empregar correctamente unha orquestra romántica de tamaño
medio
Presentar os traballos cunha escrita correcta e lexible
FERRAMENTAS DE AVALIACIÓN
MODELOS DE AVALIACIÓN
PROBAS OBXECTIVAS
Realizar unha proba práctica que consista na orquestración dunha pequena
obra ou fragmento, referido aos contidos do curso. Tempo de realización
máximo, dez horas
Realizar un exercicio teórico sobre os contidos do curso, se o profesor o
considera necesario. Tempo de realización máximo, dúas horas
Realizar unha proba auditiva, se o profesor o considera necesario, onde se
recoñezan os distintos elementos dunha obra, así como a época á que
pertence. Tempo de realización máximo, unha hora
NOTA I:É imprescidible obter una puntuación mínima de 5 no exame.
O contido das probas obxectivas é o que figura na programación de cada unha
das materias adscritas ó Departamento.
O sistema de cualificación consignarase nos termos de suspenso, aprobado,
notable,
sobresaliente e matrícula de honra. As cualificacións serán
comunicadas ós alumnos nas clases
e/ou
mediante
certificación
(papeleta) da secretaria do Centro.
AVALIACIÓN ALUMNADO ERASMUS
O alumnado que participe nos programas europeos, deberá aportar unha
certificación dos créditos realizados e da avaliación obtida no centro de destino. No caso
de non aportar a certificación, deberá examinarse dos contidos mínimos establecidos
nesta materia ao igual co alumnado oficial do noso centro. Se os contidos cursados no
centro de destino non se corresponden cos do noso centro, o departamento decidirá a
maneira de avaliar os contidos non realizados ou non superados.
162
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA:INSTRUMENTACIÓN E ORQUESTRACIÓN-II
O alumnado que participe en programas europeos procedentes de centros
extranxeiros, será avaliado do mesmo modo co alumnado oficial do noso centro. Se non
realizan o curso completo, obterán una certificación dos créditos realizados e da
superación ou non dos mesmos.
BIBLIOGRAFÍA REFERENCIAL
Adler, S.: (2006) “El estudio de la orquestación”. Idea books, S.A.,
Cornellà de Llobregat
Calvo-Manzano, A.: (1991) “Acústica físico-musical”. Real Musical,
Madrid
Casella, A.; Mortari, V.: (1950) “La técnica de la orquesta contemporánea”.
Ricordi, Buenos Aires
Michels, U.: (2003) “Atlas de música, 1”. Alianza Editorial, Madrid
Michels, U.: (2004) “Atlas de música, 2”. Alianza Editorial, Madrid
Piston, W.: (1984) “Orquestación”. Real Musical, Madrid
Rimsky Korsakov, N.: (2008) “Principios de orquestación, Tomo I: Textos”.
Ricordi Americana, Buenos Aires
Rimsky Korsakov, N.: (2009) “Principios de orquestación, Tomo II: Ejemplos musicales”.
Ricordi Americana, Buenos Aires
Plantiga, L.: (1992) “La música romántica”. Ediciones Akal, Madrid
Rumsey, F.; McCormick, T.: (2007) “Sonido y grabación. Introducción a
las técnicas sonoras”. Instituto Oficial de Radio y Televisión RTVE, Madrid
PARTITURAS
Berlioz, H.: (1977) “Symphonie fantastique”. Eulenburg, London
Brahms, J.: “Sinfonía nº 3, Op. 90 en Fa Mayor. Reducción de piano”. Real
Musical,Madrid
Chopin, F.: “Estudios completos”. Boileau, Barcelona
Liszt, F.: “3 estudios de concierto”. Editio Musica Budapest, Budapest
Mendelssohn, F.: “48 romanzas sin palabras. Edición completa”. Boileau,
Barcelona
Schubert, F.: “Sonatas completas”. Ed. Dover, EE.UU.
Wagner, R.: “Tristan und Isolde. Prelude”. Eulenburg, London
Wagner, R.: “Parsifal. Prelude”. Eulenburg, London
Wagner, R.: “Lohengrin. Prelude”. Eulenburg, London
163
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: INSTRUMENTACIÓN E
ORQUESTRACIÓN –III
Departamento de Composición
Profesor: Sen docencia
Carácter da materia: Propia da especialidade
DESCRICIÓN DA MATERIA
Estudio das características e posibilidades individuais dos diferentes
instrumentos, e das derivadas do seu emprego combinando dentro das distintas
agrupacións camerísticas e sinfónicas. Coñecemento do desenvolvemento evolutivo dos
criterios de orquestración a través das diferentes épocas e estilos.
OBXECTIVOS
Coñecer as funcións e posibilidades da sección de percusión dentro da
grande orquestra
Empregar o estilo camerístico dentro da grande orquestra posromántica
Orquestrar obras para grande orquestra romántica no estilo compacto e de
amalgama de finais do século XIX, ao estilo de Wagner
Orquestrar obras para grande orquestra romántica no estilo de cores
diferenciadas e puras dos instrumentos, ao estilo de Mahler e Rimsky
Korsakov
Orquestrar obras no estilo colorista do Impresionismo
Coñecer os novos recursos dos instrumentos tradicionais, descubertos no
século XX
Coñecer instrumentos de recente invención e as súas posibilidades dentro da
orquestra
164
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: INSTRUMENTACIÓN E
ORQUESTRACIÓN –III
CUADRIMESTRE 1º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
A orquestra romántica de finais do século XIX (continuación)
A orquestra do século XX
Evolución e transformación dos instrumentos ao longo do século XX
Desenvolvemento da sección de percusión
Novas formas da orquestra a comezos do século XX. Crecemento até o
límite da grande orquestra sinfónica e formacións camerísticas dentro da
mesma
Orgánicos orquestrais novos. Combinacións diferentes
das familias orquestrais
Orquestra sinfónica ou de cámara, de plantilla variable
Tratamento solístico de cada un dos instrumentos
Escolas de orquestración que xorden a finais do século XIX. (Continuación)
Alemaña: Wagner, Mahler, Strauss,
Francia: Fauré, Debussy, Ravel.
Rusia: Rimsky Korsakov, Tchaikovsky, Stravinsky
Distintas formulacións orquestrais na procura de novas cores, na construción
do grande empaste e na fusión instrumental
Wagner, Mahler, Strauss
Desenvolvemento dunha nova visión menos compacta
Rimsky Kosakov
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Orquestración de obras ou fragmentos do período a estudar
Orquestración e busca de novas solucións, de obras deste período que
conteñan os seguintes procedementos: acompañamento, contrapunto, escrita
a varias partes, etc
Redución de partituras de orquestra ao piano e posterior orquestración das
mesmas
165
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA:INSTRUMENTACIÓN E
ORQUESTRACIÓN-III
Análise de obras ou fragmentos tendo en conta as novas formas da orquestra,
e a evolución e transformación dos instrumentos ao longo do século XX
Análise de obras das escolas anteditas, traballando as capacidades de
discusión e crítica nos procesos de estudio
Análise e comparación de obras para piano orquestradas polo autor, ou ben
de reducións pianísticas de obras orquestrais, realizadas por el mesmo
Organización e presentación dos materiais de traballo: partitura xeral, partes
e guións
Identificación dos elementos e procedementos que configuran a obra
proposta, mediante a análise ou a audición
CUADRIMESTRE 2º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
A orquestra do século XX
Evolución e transformación dos instrumentos ao longo do século XX
Desenvolvemento da sección de percusión
Novas formas da orquestra a comezos do século XX. Crecemento até o
límite da grande orquestra sinfónica e formacións camerísticas dentro da
mesma
Orgánicos orquestrais novos. Combinacións diferentes
das familias orquestrais
Orquestra sinfónica ou de cámara, de plantilla variable
Tratamento solístico de cada un dos instrumentos
A cor e o timbre como finalidade da escrita orquestral
Debussy, Ravel
Busca de novos equilibrios a través da diferenciación extrema da cor de cada
nota:
Schoenberg
Anton von Webern (Puntillismo)
Distintos ideais sonoros nas correntes compositivo-orquestrais do século XX
Penderecki, Ligeti, Boulez, Stockhausen
166
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: INSTRUMENTACIÓN E
ORQUESTRACIÓN –III
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Orquestración de obras ou fragmentos do período a estudar
Orquestración e busca de novas solucións, de obras deste período que
conteñan os seguintes procedementos: acompañamento, contrapunto, escrita
a varias partes, etc.
Redución de partituras de orquestra ao piano e posterior orquestración das
mesmas
Análise de obras ou fragmentos tendo en conta as novas formas da orquestra,
e a evolución e transformación dos instrumentos ao longo do século XX
Análise de obras das escolas anteditas, traballando as capacidades de
discusión e crítica nos procesos de estudio
Análise e comparación de obras para piano orquestradas polo autor, ou ben
de reducións pianísticas de obras orquestrais, realizadas por el mesmo
Organización e presentación dos materiais de traballo: partitura xeral, partes
e guións
Identificación dos elementos e procedementos que configuran a obra
proposta, mediante a análise ou a audición
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
Coñecer as funcións e posibilidades da sección de percusión dentro da
grande orquestra
Empregar correctamente o estilo camerístico dentro da grande orquestra
posromántica
Realizar orquestracións para grande orquestra romántica no estilo compacto
e de amalgama de finais do século XIX, ao estilo de Wagner
Realizar orquestracións para grande orquestra romántica no estilo de cores
diferenciadas e puras dos instrumentos, ao estilo de Mahler e Rimsky
Korsakov
Realizar orquestracións no estilo colorista do Impresionismo
Demostrar o coñecemento dos novos recursos dos instrumentos tradicionais,
descubertos no século XX
167
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: INSTRUMENTACIÓN E
ORQUESTRACIÓN –III
Recoñecer mediante a audición os novos recursos dos instrumentos
tradicionais, descubertos no século XX
Coñecer instrumentos de recente invención e as súas posibilidades dentro da
orquestra
Presentar os traballos cunha escrita correcta e lexible
FERRAMENTAS DE AVALIACIÓN
PROBAS OBXECTIVAS
Realizar unha proba práctica que consista na orquestración dunha pequena
obra ou fragmento, referido aos contidos do curso. Tempo de realización
máximo, dez horas
Realizar un exercicio teórico sobre os contidos do curso, se o profesor o
considera necesario. Tempo de realización máximo, dúas horas
Realizar unha proba auditiva, se o profesor o considera necesario, onde se
recoñezan os distintos elementos dunha obra, así como a época á que
pertence. Tempo de realización máximo, unha hora
O contido das probas obxectivas é o que figura na programación de cada unha das
materias
adscritas ó Departamento.
O sistema de cualificación consignarase nos termos de suspenso, aprobado, notable,
sobresaliente e matrícula de honra. As cualificacións serán comunicadas ós
alumnos nas clases e/ou mediante certificación (papeleta) da secretaria do Centro.
AVALIACIÓN ALUMNADO ERASMUS
O alumnado que participe nos programas europeos, deberá aportar unha
certificación dos créditos realizados e da avaliación obtida no centro de destino. No caso
de non aportar a certificación, deberá examinarse dos contidos mínimos establecidos
nesta materia ao igual co alumnado oficial do noso centro. Se os contidos cursados no
centro de destino non se corresponden cos do noso centro, o departamento decidirá a
maneira de avaliar os contidos non realizados ou non superados.
O alumnado que participe en programas europeos procedentes de centros
extranxeiros, será avaliado do mesmo modo co alumnado oficial do noso centro. Se non
realizan o curso completo, obterán una certificación dos créditos realizados e da
superación ou non dos mesmos.
168
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: INSTRUMENTACIÓN E
ORQUESTRACIÓN –III
BIBLIOGRAFÍA
REFERENCIAL
Adler, S.: (2006) “El estudio de la orquestación”. Idea books, S.A.,
Cornellà de Llobregat
Calvo-Manzano, A.: (1991) “Acústica físico-musical”. Real Musical,
Madrid
Casella, A.; Mortari, V.: (1950) “La técnica de la orquesta contemporánea”.
Ricordi, Buenos Aires
Michels, U.: (2003) “Atlas de música, 1”. Alianza Editorial, Madrid
Michels, U.: (2004) “Atlas de música, 2”. Alianza Editorial, Madrid
Morgan, R.P.: (1999) “La música del siglo XX”. Akal Música, Madrid
Piston, W.: (1984) “Orquestación”. Real Musical, Madrid
Plantiga, L.: (1992) “La música romántica”. Ediciones Akal, Madrid
Rimsky Korsakov, N.: (2008) “Principios de orquestación, Tomo I: Textos”.
Ricordi Americana, Buenos Aires
Rimsky Korsakov, N.: (2009) “Principios de orquestación, Tomo II:
Ejemplos musicales”. Ricordi Americana, Buenos Aires
Rumsey, F.; McCormick, T.: (2007) “Sonido y grabación. Introducción a
las técnicas sonoras”. Instituto Oficial de Radio y Televisión RTVE, Madrid
PARTITURAS
Bartók, B.: “14 bagatelas, Op. 6”. Editio Musica Budapest, Budapest
Debussy, C.: “Claro de luna”. Henle Verlag, Munich
Debussy, C.: “Preludios completos”. Ed. Dover, EE.UU.
Mahler, G.: (1988) “Kindertontenlieder”. Eulenburg, London
Mussorgsky, M.: “Cuadros de una exposición”. Boosey and Hawkes, U.K.
Ravel, M.: “Le tombeau de Couperin”. Schott Mainz, Mainz
Ravel, M.: “Pavana para una infanta difunta”. Peters Leipzig, Leipzig
Satie, E.: “3 Gymnopedies”. Eulenburg, London
Schönberg, A.: “Noche transfigurada, Op. 4”. Edwin F. Kalmus, EE.UU.
Strauss, R.: (1974) “Don Quixote. Symphonic Poem Op. 35”. Eulenburg,
London
Webern, A.v.: “6 piezas para orquesta”. Universal Edition, Viena
169
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: INSTRUMENTACIÓN E
ORQUESTRACIÓN –IV
Departamento de Composición
Profesor: Juan M. Eiras Tojo
E – mail: [email protected]
Carácter da materia: Propia da especialidade
DESCRICIÓN DA MATERIA
Estudio das características e posibilidades individuais dos diferentes
instrumentos, e das derivadas do seu emprego combinando dentro das distintas
agrupacións camerísticas e sinfónicas. Coñecemento do desenvolvemento evolutivo dos
criterios de orquestración a través das diferentes épocas e estilos.
OBXECTIVOS
Profundar nas funcións e posibilidades da sección de percusión dentro da
grande orquestra do século XX
Empregar o estilo camerístico e virtuosístico dentro da grande orquestra
Orquestrar obras para formacións instrumentais diferentes, partindo dos
orgánicos da grande orquestra
Orquestrar obras para pequenas formacións, partindo dos orgánicos da
grande orquestra
Ser quen de crear unha idea acústica de sonoridades instrumentais non
habituais, a través da lectura
CUADRIMESTRE 1º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
A orquestra do século XX (continuación)
Evolución e transformación dos instrumentos ao longo do século XX
Desenvolvemento da sección de percusión
Novas formas da orquestra a comezos do século XX. Crecemento até o
límite da grande orquestra sinfónica e formacións camerísticas dentro da
mesma
Orgánicos orquestrais novos. Combinacións diferentes
das familias orquestrais
170
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: INSTRUMENTACIÓN E
ORQUESTRACIÓN –IV
Orquestra sinfónica ou de cámara, de plantilla variable
Tratamento solístico de cada un dos instrumentos
Escolas de orquestración en España
Finais do XIX: Pedrell, Albéniz, Granados, Falla
Xeración do 27: Toldrá, Esplá, Mompou, E. Halffter, R.
Halffter
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Orquestración de obras ou fragmentos do período a estudar
Orquestración e busca de novas solucións, de obras deste período que
conteñan os seguintes procedementos: acompañamento, contrapunto, escrita
a varias partes, etc.
Redución de partituras de orquestra ao piano e posterior orquestración das
mesmas
Análise de obras ou fragmentos tendo en conta as novas formas da orquestra,
e a evolución e transformación dos instrumentos ao longo do século XX
Análise de obras das escolas anteditas, traballando as capacidades de
discusión e crítica nos procesos de estudio
Análise e comparación de obras para piano orquestradas polo autor, ou ben
de reducións pianísticas de obras orquestrais, realizadas por el mesmo
Organización e presentación dos materiais de traballo: partitura xeral, partes
e guións
Identificación dos elementos e procedementos que configuran a obra
proposta, mediante
a análise ou a audición
CUADRIMESTRE 2º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
A orquestra do século XX (continuación)
Evolución e transformación dos instrumentos ao longo do século XX
Desenvolvemento da sección de percusión
171
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: INSTRUMENTACIÓN E
ORQUESTRACIÓN –IV
Novas formas da orquestra a comezos do século XX. Crecemento até o
límite da grande orquestra sinfónica e formacións camerísticas dentro da
mesma
Orgánicos orquestrais novos. Combinacións diferentes
das familias orquestrais
Orquestra sinfónica ou de cámara, de plantilla variable
Tratamento solístico de cada un dos instrumentos
Escolas de orquestración en España (continuación)
Xeración do 51: Alís, Bernaola, Barce, García Abril,
Guinjoan, C. Halffter, Marco, Mestres Quadreny,
Montsalvatge
Novas xeracións: Charles, Rueda, Sánchez Verdú
Presenza de orquestradores galegos: Bal y Gay, Gaos,
Groba
Consideracións sobre a orquestración para banda de música. Tipoloxía e
metodoloxía.
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Orquestración de obras ou fragmentos do período a estudar
Orquestración e busca de novas solucións, de obras deste período que
conteñan os seguintes procedementos: acompañamento, contrapunto, escrita
a varias partes, etc.
Redución de partituras de orquestra ao piano e posterior orquestración das
mesmas
Análise de obras ou fragmentos tendo en conta as novas formas da orquestra,
e a evolución e transformación dos instrumentos ao longo do século XX
Análise de obras das escolas anteditas, traballando as capacidades de
discusión e crítica nos procesos de estudio
Análise e comparación de obras para piano orquestradas polo autor, ou ben
de reducións pianísticas de obras orquestrais, realizadas por el mesmo
Organización e presentación dos materiais de traballo: partitura xeral, partes
e guións
Identificación dos elementos e procedementos que configuran a obra
proposta, mediante a análise ou a audición
172
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: INSTRUMENTACIÓN E
ORQUESTRACIÓN –IV
METODOLOXÍA DIDÁCTICA
Segundo o decreto 183/2001 do 19 de xullo, polo que se establece o
currículo do grao superior das ensinanzas de música e o acceso ao dito grao,
a relación numérica máxima profesor/alumno e ½, co que o contacto é moi
directo. Por esta razón a programación adaptarase continua e
individualizadamente ás necesidades do alumnado, incidindo máis nos
aspectos curriculares nos que presente algún tipo de dificultade
Nas clases valoraranse a participación activa e a realización dos traballos
propostos
Empregaranse tódolos recursos metodolóxicos dispoñibles: piano, encerado,
equipo de audio, ordenador, etc.
Impulsaranse as capacidades analítica, crítica, de lectura, auditiva,
memorización e compresión musical
Na clase realizaranse lecturas da bibliografía referencial para complementar
as explicacións do profesor, sempre que sexa preciso
Realizaranse buscas en internet para complementar a formación
Escoitaranse exemplos sempre que sexa posible
Os materiais didácticos serán facilitados en formato dixital por correo
electrónico, mediante descarga de enlaces web ou en papel
Fomentarase a asistencia a concertos, así como aos exames públicos dos
distintos departamentos instrumentais
Fomentarase a participación en todas aquelas actividades organizadas polo
departamento de Composición: cursos, conferencias, audicións, etc.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
Realizar orquestracións nas que se profunde nas funcións e posibilidades da
sección de percusión dentro da grande orquestra do século XX
Empregar correctamente o estilo camerístico e virtuosístico dentro da grande
orquestra
Realizar orquestracións para formacións instrumentais diferentes, partindo
dos orgánicos da grande orquestra
Realizar orquestracións para pequenas formacións, partindo dos orgánicos da
grande orquestra
Recoñecer unha idea acústica de sonoridades instrumentais non habituais, a
través da lectura
Coñecer os aspectos máis importantes da orquestración para banda de
música
173
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: INSTRUMENTACIÓN E
ORQUESTRACIÓN –IV
Presentar os traballos requiridos dentro dos prazos establecidos
Presentar os traballos en formato dixital ou en papel, empregando un editor
de partituras
Presentar os traballos cunha escrita correcta e lexible
FERRAMENTAS DE AVALIACIÓN
Para o alumnado con dereito á avaliación continua:
Traballos de clase
Participación activa nas clases
Probas de avaliación na convocatoria ordinaria
Para o alumnado que perda dereito á avaliación continua ou non supere a
convocatoria ordinaria:
Probas obxectivas
Entrega de traballos
MODELOS DE AVALIACIÓN
Para o alumnado con dereito á avaliación continua, valoraranse os traballos
diarios e a actitude mostrada nas clases, sendo posible a realización dalgunha
proba de avaliación na convocatoria ordinaria
O sistema de cualificación para o alumnado con dereito á avaliación
continua, será o seguinte:
Traballos de clase, 50% da nota final
Actitude na clase, 10% da nota final
Probas de avaliación, 40% da nota final
En caso de non realizar probas de avaliación na
convocatoria ordinaria, a porcentaxe de Traballos de clase
verase incrementada ata o 90% da nota final.
Para o alumnado que perda o dereito á avaliación continua, ou non supere a
convocatoria ordinaria, realizaranse probas obxectivas de acordo co
parágrafo seguinte
174
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: INSTRUMENTACIÓN E
ORQUESTRACIÓN –IV
PROBAS OBXECTIVAS
Ampliación, xuño e setembro
Presentar os traballos realizados durante o curso
Realizar unha proba práctica que consista na orquestración dunha pequena
obra ou fragmento, referido aos contidos do curso. Tempo de realización
máximo, dez horas
Realizar un exercicio teórico sobre os contidos do curso, se o profesor o
considera necesario. Tempo de realización máximo, dúas horas
Realizar unha proba auditiva, se o profesor o considera necesario, onde se
recoñezan os distintos elementos dunha obra, así como a época á que
pertence. Tempo de realización máximo, unha hora
NOTA I:
Traballos a realizar polo alumnado que non asiste á clase ou suspende en xuño,
para ter garantía de superar a materia no exame final:
Deberá presentar até un máximo de seis orquestracións propostas polo profesor,
que aborden os
contidos traballados ao longo do curso.
NOTA II:
1. - Os alumnos que se presenten á convocatoria de xuño e non entregasen os
traballos, ou os
entregasen incompletos, deberán achegalos o día do exame.
2. - Os alumnos que se presenten á convocatoria de setembro e non entregasen
os traballos en xuño, ou os entregasen incompletos, deberán achegalos o día do exame.
3. - Os alumnos que non haxan cumprido os créditos deberán realizar unha
proba global, determinada polo Departamento ou polo Profesor, consistente na
realización de un ou varios exercicios que comprendan os contidos da materia e nos
que o alumno demostre que está capacitado para atinxir os obxectivos estabelecidos na
programación. Asemade, deberán achegar os traballos o día do exame.
4. - Aqueles alumnos que realicen a proba de ampliación deberán, tamén,
presentar os traballos.
5.- O contido das probas obxectivas é o que figura na programación de cada
unha das materias
adscritas ó Departamento.
6. - O sistema de cualificación consignarase nos termos de suspenso, aprobado,
notable,
sobresaliente e matrícula de honra. As cualificacións serán
comunicadas ós alumnos nas clases
e/ou mediante certificación (papeleta) da
secretaria do Centro.
175
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: INSTRUMENTACIÓN E
ORQUESTRACIÓN –IV
AVALIACIÓN ALUMNADO ERASMUS
O alumnado que participe nos programas europeos, deberá aportar unha
certificación dos créditos realizados e da avaliación obtida no centro de destino. No caso
de non aportar a certificación, deberá examinarse dos contidos mínimos establecidos
nesta materia ao igual co alumnado oficial do noso centro. Se os contidos cursados no
centro de destino non se corresponden cos do noso centro, o departamento decidirá a
maneira de avaliar os contidos non realizados ou non superados.
O alumnado que participe en programas europeos procedentes de centros
extranxeiros, será avaliado do mesmo modo co alumnado oficial do noso centro. Se non
realizan o curso completo, obterán una certificación dos créditos realizados e da
superación ou non dos mesmos.
BIBLIOGRAFÍA
REFERENCIAL
Adler, S.: (2006) “El estudio de la orquestación”. Idea books, S.A.,
Cornellà de Llobregat
Calvo-Manzano, A.: (1991) “Acústica físico-musical”. Real Musical,
Madrid
Casella, A.; Mortari, V.: (1950) “La técnica de la orquesta contemporánea”.
Ricordi, Buenos Aires
Charles Soler, A.: (2002) “Análisis de la música española del siglo XX. En
torno a la generación del 51”. Rivera Editores, Valencia
Mas Quiles, J.V.: (2008) “Apuntes de instrumentación para banda de
música. Tomos I y II”. Piles Editorial de Música, Valencia
Michels, U.: (2003) “Atlas de música, 1”. Alianza Editorial, Madrid
Michels, U.: (2004) “Atlas de música, 2”. Alianza Editorial, Madrid
Morgan, R.P.: (1999) “La música del siglo XX”. Akal Música, Madrid
Piston, W.: (1984) “Orquestación”. Real Musical, Madrid
Rimsky Korsakov, N.: (2008) “Principios de orquestación, Tomo I: Textos”.
Ricordi Americana, Buenos Aires
Rimsky Korsakov, N.: (2009) “Principios de orquestación, Tomo II:
Ejemplos musicales”. Ricordi Americana, Buenos Aires
Rumsey, F.; McCormick, T.: (2007) “Sonido y grabación. Introducción a
las técnicas sonoras”. Instituto Oficial de Radio y Televisión RTVE, Madrid
176
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: INSTRUMENTACIÓN E
ORQUESTRACIÓN –IV
PARTITURAS
Alís, R.: (1997) “Saxoxas”. Piles Editorial de Música, Valencia
Esplá, Ó.: “Suite característica”. Unión Musical Española, Madrid
Falla, M.d.: “El amor brujo”. Chester Editions, U.K.
García Abril, A.: “3 sonatas para orquesta”. Bolamar, Madrid
García Abril, A.: “Cantos de pleamar”. Bolamar, Madrid
Gaos, A.: “Sinfonía nº 1. Ars Gallaecia musicae. Serie Agra vella”. Dos
Acordes, Baiona
Halffter, R.: “11 bagatelas”. Unión Musical Española, Madrid
Montsalvatge, X.: (1985) “Cinco canciones negras”. Tritó, Barcelona
Rueda, J.: (2006) “24 interludios”. Tritó, Barcelona
Toldrá, E.: “6 canciones sobre textos de Garcilaso, Quevedo y Lope de
Vega”. Unión Musical Española, Madrid
MATERIAIS
Piano
Equipo de audio
Ordenador e software musical
Mobiliario: encerado, mesa e cadeira para o profesor, cadeiras para o
alumnado, armario, papeleira e colgadoiro
177
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: PRÁCTICA HARMÓNICOCONTRAPUNTÍSTICA –II
Departamento de Composición
Profesor: Sen docencia.
Carácter da Materia: Materia troncal (4.5 créditos por curso)
INTRODUCCIÓN:
Esta materia é de carácter teórico-práctico onde se estudarán e analizaranse os distintos
elementos e procedementos harmónicos e contrapuntísticos do sistema tonal occidental,
así como anteriores e posteriores a este.
DESCRIPCIÓN DA MATERIA
Práctica escrita e instrumental dos diferentes elementos e procedementos harmónicos e
contrapuntísticos do sistema tonal occidental, así como anteriores e posteriores a este.
OBXECTIVOS:
Coñecer os principais acordes da harmonía tradicional, así como a súa funcionalidade
e uso común pertencentes ao Barroco, Clasicismo, Romanticismo, Final de Século e
Inicio do século XX.
Coñecer os principais procedementos contrapuntísticos da harmonía tradicional e o
seu uso común pertencentes ao Barroco, Clasicismo, Romanticismo, Final de Século e
Inicio do século XX.
Desenvolver a capacidade analítica en partituras, da harmonía tradicional así como a
súa evolución histórica nos diferentes estilos e épocas (Barroco, Clasicismo,
Romanticismo, Final de Século e Inicio do século XX).
Desenvolver a capacidade de realización harmónica nos acordes básicos das diferentes
épocas e estilos conforme á súa aparición histórica (Barroco, Clasicismo,
Romanticismo, Final de Século e Inicio do século XX).
Identificar auditivamente os procedementos harmónicos e contrapuntísticos
aprendidos e analizados mediante unha escoita interna definida pola funcionalidade dos
graos.
Coñecer as interrelacións formais entre partes dunha obra, en base ás relacións
harmónicas existentes.
Coñecer as particularidades organolóxicas dos instrumentos.
Coñecer as particularidades tímbricas das partituras.
Desenvolver a capacidade de interpretación en grupo con base nos procedementos
harmónicos estudados.
178
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: PRÁCTICA HARMÓNICOCONTRAPUNTÍSTICA –II
CONTIDOS CONCEPTUAIS
Traballarase de modo teórico e práctico a tonalidade, acordes tríadas e cuatríadas,
inversión dos acordes, o funcionamento das estruturas harmónico - contrapuntísticas e
funcionamento dos grados, así como o comportamento e/ou enlace das mesmas (pautas
de realización) do sistema tonal occidental no período barroco e clásico.
Estudarase analíticamente e de modo práctico o sentimento cadencial, a través do
estudo do funcionamento cadencial da harmonía barroca, clásica, e primeiro
romanticismo, 6/4 cadencial, II V I, cadencias plagais, etc.
Escalas auxiliares do modo menor. Dominantes secundarias. Aprendizaxe e
funcionamento da modulación así como os diferentes tipos e xeitos de modular
(modulación cromática, diatónica). Ampliación da tonalidade. Estudo dos acordes do
modo menor no maior, sexta napolitana. As notas estrañas ao acorde (floreo, de paso,
retardo, anticipación, escapada, apoiatura, etc.). Acordes de novena. Progresión
unitónica e modulante.
Estudo dos factores que dan como resultado o afianzamento e evolución da
tonalidade, así como os principios harmónicos e compositivos que darán como resultado
novos linguaxes de expresión musical e que determinan os diferentes estilos.
Estudarase os principios do movemento de voces, e a súa relación coa harmonía, é
dicir os distintos elementos de movemento melódico. Contrapunto de especies.
Continuarase o estudo dos novos fundamentos compositivos e harmónicos da música
posterior ao clasicismo e barroco.
Traballaranse de modo analítico e práctico, texturas harmónicas e típicamente
imitativas, como o canon, pequenas invencións a dúas voces (contrapunto invertible),
así como composicións libres de carácter polifónico.
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Estudo analítico e práctico dos diferentes elementos da harmonía tradicional e
moderna. Tamén se traballarán tanto a nivel analítico como instrumental obras diversas
dos diferentes estilos.
Estudo analítico e práctico dos diferentes elementos da harmonía tradicional e
moderna a través de exercicios de carácter polifónico libre nos cales estudaranse os
diferentes contidos do curso: exercicios de cantos e baixos dados, corais harmonizados,
figurados, etc.
179
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: PRÁCTICA HARMÓNICOCONTRAPUNTÍSTICA –II
Estudaranse, analizarán e interpretaránse pequenas composicións orixinais elaboradas
polos alumnos, así como, outras obras ou fragmentos (de diferentes estilos) adaptados á
organización instrumental do grupo.
AVALIACIÓN:
-
Criterios de avaliación:
Valorarase a capacidade analítica da harmonía, procedementos cadenciais,
progresións harmónicas e uso das notas estrañas, así como a formación de
acordes tríadas e cuatríadas e procedementos contrapuntísticos básicos.
Valorarase a capacidade de realización harmónica en base a acordes tipo e
progresións harmónicas tonais e modulantes dos diferentes estilos estudados.
Valorarase o coñecemento organolóxico básico dos instrumentos que compoñen
o persoal de clase, así como de forma xeral o resto.
Valorarase a percepción auditiva e a súa correspondente realización escrita de
procedementos harmónicos básicos, presentes na programación do curso.
PROBAS OBXECTIVAS (Exames):
Realización dunha proba práctica que comprenda os contidos da programación.
O tempo máximo de realización será de 4 horas.
O sistema de cualificación consignarase nos termos de suspenso, aprobado,
notable, sobresaliente e matrícula de honra.
NOTA: É imprescidible obter una puntuación mínia de 5 puntos no exame.
180
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
- MATERIA: PRÁCTICA HARMÓNICOCONTRAPUNTÍSTICA –II
Bibliografía Orientativa
- Tratado de formas musicales de Joaquín Zamacois
Ed. Span Press Universitaria
-
Formas de sonata de Charles Rosen
Ed. Span Press Universitaria
- Análisis del estilo musical de Jan LaRue.
Ed. Span Press Universitaria 1998
- Tratado de harmonía de Joaquín Zamacois. Libros I, II e III
Ed. Span Press Universitaria 1997
- Harmonía de Walter Piston
Ed. Spans Press Universitaria 98
- Tratado de contrapunto. J. García Gago.
Publicaciones Clivis.
- Tratado de la forma musical. Clemens Kühn.
Idea Música 2003.
Counterpoint: the Polyphonic Voal Style of the Sixteenth Century. Jknud
Jeppesen.
Dover 2005.
- Armonía del siglo XX
Real Musical. Vincent Persichetti
181
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: PRÁCTICA HARMÓNICOCONTRAPUNTÍSTICA –III
Departamento de Composición
Profesor: Sen docencia
Carácter da Materia: Materia troncal (4.5 créditos por curso)
INTRODUCCIÓN:
Esta materia é de carácter teórico-práctico onde se estudarán e analizaranse os distintos
elementos e procedementos harmónicos e contrapuntísticos do sistema tonal occidental,
así como anteriores e posteriores a este.
DESCRIPCIÓN DA MATERIA
Práctica escrita e instrumental dos diferentes elementos e procedementos harmónicos e
contrapuntísticos do sistema tonal occidental, así como anteriores e posteriores a este.
CONTIDOS CONCEPTUAIS
Traballarase de modo teórico e práctico a tonalidade cromática, a armonía alterada, o
funcionamento das estruturas harmónico – contrapuntísticas e funcionamento dos
grados, así como o comportamento e/ou enlace das mesmas do sistema tonal occidental
no período romántico e no século XX. Dominantes coa 5ª alterada. Acordes de sexta
aumentada.
Estudarase analíticamente e de modo práctico o sentimento cadencial, a través do
estudo do funcionamento cadencial da harmonía romántica, de fins de século e do
século XX.
Afondamento na aprendizaxe e funcionamento da modulación así como os diferentes
tipos e xeitos de modular (modulación enharmónica). Estudo dos acordes de oncena e
trecena, notas engadidas e sustitutivas.
Estudarase os principios do movemento de voces, e a súa relación coa harmonía, é
dicir os distintos elementos de movemento melódico: notas de paso, floreos,
bordaduras,…
Continuarase o estudo dos novos fundamentos compositivos e harmónicos da música
posterior á práctica común. A modalidade. Os modos. Escalas pentáfona e exátona.
Escala octatónica. Novas formacións armónicas (armonía por segundas, cuartas ou
quintas).
Estudo dos factores que dan como resultado o esgotamento e ruptura da tonalidade,
así como os principios harmónicos e compositivos que darán como resultado novos
182
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: PRÁCTICA HARMÓNICOCONTRAPUNTÍSTICA –III
linguaxes de expresión musical (nacionalismo, modalismo, impresionismo,
expresionismo, dodecafonismo, etc.)
Traballaranse de modo analítico e práctico, texturas harmónicas e típicamente
imitativas, como o canon, pequenas invencións a tres voces, contrapunto invertible,
exposición de fuga con resposta real, así como composicións libres de carácter
polifónico.
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Estudo analítico e práctico dos diferentes elementos da harmonía tradicional e
moderna. Tamén se traballarán tanto a nivel analítico como instrumental obras diversas
dos diferentes estilos.
Estudo analítico e práctico dos diferentes elementos da harmonía tradicional e
moderna a través de exercicios de carácter polifónico libre nos cales estudaranse os
diferentes contidos do curso: exercicios de cantos e baixos dados, corais harmonizados,
figurados, etc.
Estudaranse, analizarán e interpretaránse pequenas composicións orixinais elaboradas
polos alumnos, así como, outras obras ou fragmentos (de diferentes estilos) adaptados á
organización instrumental do grupo.
AVALIACIÓN:
-
Criterios de avaliación:
Valorarase a capacidade analítica da harmonía, procedementos cadenciais,
progresións harmónicas e uso das notas estrañas, así como a formación de
acordes tríadas e cuatríadas e procedementos contrapuntísticos básicos.
Valorarase a capacidade de realización harmónica en base a acordes tipo e
progresións harmónicas tonais e modulantes dos diferentes estilos estudados.
Valorarase o coñecemento organolóxico básico dos instrumentos que compoñen
o persoal de clase, así como de forma xeral o resto.
Valorarase a percepción auditiva e a súa correspondente realización escrita de
procedementos harmónicos básicos, estudados en clase así como dos
contrapuntísticos.
183
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: PRÁCTICA HARMÓNICOCONTRAPUNTÍSTICA –III
PROBAS OBXECTIVAS (Exames):
Realización dunha proba práctica que comprenda os contidos da programación.
O tempo máximo de realización será de 4 horas.
O sistema de cualificación consignarase nos termos de suspenso, aprobado,
notable, sobresaliente e matrícula de honra.
Bibliografía Orientativa
- Tratado de formas musicales de Joaquín Zamacois
Ed. Span Press Universitaria
- Formas de sonata de Charles Rosen
Ed. Span Press Universitaria
- Análisis del estilo musical de Jan LaRue.
Ed. Span Press Universitaria 1998
- Tratado de harmonía de Joaquín Zamacois. Libros I, II e III
Ed. Span Press Universitaria 1997
- Harmonía de Walter Piston
Ed. Spans Press Universitaria 98
- Tratado de contrapunto. J. García Gago.
Publicaciones Clivis.
- Tratado de la forma musical. Clemens Kühn.
Idea Música 2003.
Counterpoint: the Polyphonic Voal Style of the Sixteenth Century. Jknud
Jeppesen.
Dover 2005.
- Armonía del siglo XX
Real Musical. Vincent Persichetti
184
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: TALLER DE COMPOSICIÓN
(CURSO ÚNICO)
Departamento de Composición
Profesor: David Cuevas
Carácter da materia: Específica da especialidade (6 créditos)
DESCRIPCIÓN DA MATERIA
Aplicación dos coñecementos adquiridos tanto nas materias de composición ou
composición con medios electroacústicos: montaxe de obras propias cun grupo de
intérpretes, e resolución dos diferentes problemas tanto técnicos como musicais que
poidan xurdir durante as sesións de traballo; inclusión, se é o caso, de transformacións
electroacústicas en tempo real, empregando as distintas posibilidades ofrecidas polos
medios informáticos, así como sonorización de imaxes con música propia, con ou sen
utilización de medios electroacústicos.
NOTA: o grupo do Taller de Composición é o encargado de interpretar as obras do alumnado
no Concerto Fin de Carreira xunto coa a orquestra da clase de Orquestra.
Opción A) para os alumnos da especialidade de composición (1 curso)
Créditos:6
OBXECTIVOS
Aplicar os coñecementos aprendidos en composición a un nivel práctico.
Comprobar os efectos, tesituras, cores e posibilidades dos instrumentos do grupo
dispoñible.
Mostrar unha postura aberta ante os consellos, non só do profesor de
Composición, senón dos profesores músicos da clase.
Poñer en práctica os recursos instrumentais aprendidos en Instrumentación e
Orquestación.
185
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: TALLER DE COMPOSICIÓN
CUADRIMESTRE 1º
CONTIDOS CONCEPTUAIS
Adquisición de experiencia directa nos recursos sonoros da combinación de
agrupacións instrumentais reducidas.
Obter un coñecemento completo das posibilidades expresivas e sonoras dos instrumentos que se
van a utilizar.
Explotación dos recursos compositivos combinados cos recursos sonoros dos
instrumentos e agrupacións instrumentais en cuestión.
Experimentación con material real para que os alumnos poidan dominar todos os
recursos posibles, a base do traballo directo con diferentes agrupacións
instrumentais.
Aproveitamento dos recursos tímbricos, expresivos e sonoros dos instrumentos
solistas.
Análise obras ou fragmentos das mesmas que permitan estudar un determinado
estilo compositivo para a súa imitación nalgunha das pequenas composicións do
alumno-
CONTIDOS PROCEDEMENTAIS
Escribir pequenas composicións para dúos, tríos, cuarteto e quintetos
instrumentais poñendo especial interese na exploración dos recursos dos
instrumentos realizados.
Os grupos instrumentais procurarán dar a oportunidade de facer mestura
interesantes entre instrumentos da mesma familia e de outras familias.
Audición das mesmas.
Análise e debate sobre os resultados.
Se é posíbel, os propios alumnos activos deberán participar como intérpretes
aportando os instrumentos que dominan.
186
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: TALLER DE COMPOSICIÓN
CUADRIMESTRE 2º
NOTA: Os instrumentos solicitados para este cuadrimestre estanse a determinar.
CONTIDOS CONCEPTUAIS
Experimentar con grupos instrumentais mais amplos: agrupacións de vento, de
corda, mestura e finalmente con toda a orquestra.
Adquirir un coñecemento o máis amplo posíbel dos recursos instrumentais
destes conxuntos.
Aproveitar estes recursos tímbricos, expresivos e sonoros para ampliar os
propios recursos compositivos.
CONTIDOS PROCEDIMENTAIS
Escribir breves composicións para conxuntos instrumentais varios (quintetos,
sextetos, etc. de vento, de corda e de mestura; con piano, sen piano, con
percusión, etc.) poñendo especial interese na exploración dos recursos sonoros e
tímbricos de ditos conxuntos.
Os grupos instrumentais deberán dar a oportunidade de facer mestura
interesantes entre instrumentos da mesma familia e de outras familias.
Audición destas obras.
Análise e debate sobre os resultados.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
Avaliarán-se distintos xeitos do traballo:
Rapidez na composición
Coñecemento dos recursos compositivos
Coñecemento dos recursos dos instrumentos
Coñecementos dos recursos dos grupos instrumentais
Coñecemento dos recursos da orquestra
Os alumnos de Erasmus rexisranse pola legislación vixente
187
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: TALLER DE COMPOSICIÓN
PROBAS OBXECTIVAS:
Xuño e setembro
Presentarán-se os traballos realizados durante os dous cuadrimestres que non
deberán ser alomenos 1 por mes. É dicir, un total mínimo de 8 traballos (cunha
duración entre 2 e 6 minutos, sendo maior esta nos traballos cunha plantilla máis
extensa).
NOTAS:
O sistema de cualificación consignarase nos termos de suspenso, aprobado,
notable, sobresaínte e matrícula de honra. As cualificacións serán comunicadas
aos alumnos nas clases y/o mediante certificación (papeleta) da secretaria do
Centro.
De xeito excepcional e ante calquera dúbida da programación, prevalecerá o
criterio do profesor.
Catro faltas por cuadrimestre supoñerán a perda de avaliación continua e a
realización dun exame diferente ao ordinario.
Os alumnos de Erasmus rexisranse pola legislación vixente.
As tutorías deberán ser solicitadas por escrito, comunicando o motivo da mesma,
con tempo suficiente para, se houbese lugar, prepararla, traendo material ou
traballos,etc (nunca vía email, cuxo uso, de ningún xeito, constituirá garantía
algunha, nin nesta nin en ningunha outra circunstancia). mmmmmmmmmmmm
Para o alumnado que perda a avaliación continua (e o mesmo para os que fagan
um examen nunha convocatória non ordinária) farase un exame ademáis da
entrega de todos os traballos feitos o longo do cuadrimestre. A non presentación
dos mesmos supoñerá non se poder presentar ao exame. O devandito exame
supoñerá o 100% da avaliación.
"Entregar un traballo" para os alumnos con avaliación continua implica a previa
corrección do profesor e o seu visto e prace, o que descarta como válidos
aqueles traballos realizados sen esas condicións.
188
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: TALLER DE COMPOSICIÓN
Opción B) MATERIA DE LIBRE ELECCIÓN, para os alumnos de todas as
especialidades, excepto composición (1 cuadrimestre)
Créditos:3
OBXECTIVOS
O obxectivo desta disciplina é o de experimentar a base do traballo directo con
material orixinal, escrito especialmente para as clases polos alumnos da
especialidade de composición.
CUADRIMESTRE ÚNICO
CONCEPTOS
Experimentar con grupos instrumentais mais amplos: agrupacións de vento, de
corda, mesturas e finalmente con toda a orquestra.
Adquirir un coñecemento o mais amplo posíbel dos recursos instrumentais
destes conxuntos.
Adquirir experiencia directa dos recursos sonoros da combinación de
agrupacións instrumentais reducidas.
Atinxir un coñecemento completo das posibilidades expresivas e sonoras dos
instrumentos que se van utilizar.
Explotar os recursos compositivos combinados cos recursos sonoros dos
instrumentos e agrupacións instrumentais en cuestión.
PROCEDEMENTOS
Interpretar os exercicios elaborados polos alumnos de composición.
Empregar diversas combinacións instrumentais nas clases que aporten resultados
de interese para o alumnado, poñendo especial interese na exploración dos
recursos sonoros e tímbricos de ditos conxuntos.
Os grupos instrumentais procurarán dar a oportunidade de facer mesturas
interesantes entre instrumentos da mesma familia e de outras familias.
Audición destas obras.
Análise e debate sobre os resultados.
189
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: TALLER DE COMPOSICIÓN
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
Avaliarán-se distintos xeitos do traballo:
A avaliación será continua, valorando-se, ademais:
Grao de participación e interese nas clases
Aportar solucións alternativas aos problemas técnicos xurdidos
Sentido crítico ante os exercicios propostos
Coñecemento dos recursos dos instrumentos
Coñecementos dos recursos dos grupos instrumentais
Coñecemento dos recursos da orquestra
PROBAS OBXECTIVAS:
Xuño e setembro
A avaliación será continua, polo tanto, non se realizará ningunha proba
considerándose suficiente a asistencia, participación e consecución dos criterios de
avaliación.
NOTA:
1.- Debido ás características desta materia de libre elección non se realizarán
exames, sendo necesaria para a súa superación a asistencia ás clases.
2. - O sistema de cualificación consignarase nos termos de suspenso, aprobado,
notable, sobresaínte e matrícula de honra. As cualificacións serán comunicadas aos
alumnos nas clases y/o mediante certificación (papeleta) da secretaria do Centro.
METODOLOXÍA
O material curricular básico a empreñar será os exercícios que realice o/os
alumno/s e que servirán para o traballo na aula.
190
CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN
UNIVERSITARIA
CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE VIGO
C/. Manuel Olivié, 23 36203 VIGO – Telf. 986/471144 - Fax: 986/481807
Email: [email protected]
Web: http://centros.edu.xunta.es/cmussuperiordevigo
DEPARTAMENTO DE COMPOSICIÖN
ESPECIALIDADE COMPOSICIÓN
MATERIA: TALLER DE COMPOSICIÓN
RECURSOS
Agrupamentos
Grupo de 6 profesores e 1 alumno coa seguinte plantilla: 1 frauta, 1 clarinete, 1
violín, 1 violoncello, 1 percusionísta e 2 pianos, unha vez por semana 2 horas
cada sesión de clase
Espazos
Aula de 60 metros cadrados
Materiais
Material discográfico e partituras
Equipo de Audio
Un piano
Mobiliario: encerados por clase, armarios, cadeiras con pao, mesa e cadeira para
o profesor, papeleira, percheiro.
191